Ттенше жадай ошаында эпидемияа арсы шаралар жне санитарлы гигиеналы йымдастырулар
Студентті зіндік жмысы
Таырыбы: Жпалы аурулар ошаындаы індетке арсы
жгізілетін шараларды ыты негіздері.Індет ошаын
тексеру кезінде жаттамаларды рсімдеу принцптері.
Дайындаын: бдіханова Самал
Тексерген:ымбат Шарипова
Жоспары:
Кірісе
Негізгі блім
1. Індетке арсы шаралар
2. Індетке арсы шараларды ыты негіздері
3. Індет ошаын тексеру кезінде жаттамаларды рсімдеу
Орытынды
Пайдаланылан дебиеттер
Кіріспе
алыпты жадайда сыраттанушылы дегейіні жоарылауына бір немесе бірнеше инфекция тіркелуі себеп болады, йткені эпидемиялы процесске берілу факторлары осылады (су, таам німдері, тасымалдаушылар) немесе науастарды кбеюі мен оздырышты таралуы жоарылайды, мысалы: ауа арылы. Жпалы ауруларды эпидемиялы "жарылысы” пайда болады. Бл жадайда да бір алада науас саны тмау ауруы тіркелсе де, трындарды 1/3-нен аспайды.
Эпидемияа арсы шаралар:
Клиникалы диагноз ою: науасты этиологиясын анытауда алдыы жне соы диагноздарды айырмашылыыны жиілігі;
Оашалау жне ауруханаа жатызу: жалпы мтаж боландардан оашаланандарды блігі
Емдеу: этиотропты емдеу алан ауруларды блігі. Ауруды аяталуы. Тртіп шектеулік (карантин) шара: карантин мен обсервацияа жататын обьектілер мен адамдарды амтуды толытылыы.
Дератизация: дератизацияа жататын обьектілердегі амтылан блік. Кеміргіштерді дератизацияа дейінгі жне одан кейінгі саны.
Ветеринарлы — санитарлы шара: ресми жаттарда арастырылан жне алыптасан ветеринарлы жадайа керекті шараларды орындалуыны толытылыы
Індетке арсы баытталан санитарлы –гигиеналы шара: ресми жаттарда арастырылан жне алыптасан ветеринарлы жадайа керекті шараларды орындалуыны толытылыы
Дезинфекция: бактериологиялы тексеруді нтижелері
Дезинсекция: буынаятыларды дезинсекцияа дейінгі жне одан кейінгі саны.
Вакцинациялау: трындарды ішіндегі егілгендерді блігі. Егілгендерді иммунды реакциясы.
Иммунды тзету: иммунды тзетуге жататындарды егілгендер тобы Жедел алдын алу: жу ауіпі туаннан кейінгі ткізу уаыты.
Індетке арсы шаралар 3 баытта жасалады:
Инфекция кзіне баытталан шаралар. Беріліс механизмдеріне баытталан шаралар. абылдаыш организмге баытталан шаралар.
Эпидемиялы процесті І буынына баытталан шаралар Антропонозды инфекцияларда жасалатын шаралар:
Инфекциялы ауруларды анытау белсенді жне енжар діспен жасалады. Белсенді анытау дісі:
Дрігер науас адамны йіне баранда немесе рбір йді аралау кезінде аныталады. Инфекциялы аурумен атынаста болан кезде аныталады. Алдын алу дрігерлік тексеру кезінде аныталады.
Енжар анытау дісі: науас адам зі ауырып немесе туыстары алып келген кезде аныталады.
Хабарлау. Инфекциялы ауруды анытаан мед ызметкері жедел трде СЭБ шыл хабарлама беруі тиіс. 058/у бланкасына тіркелуі тиіс. Бл хабарлама 12саат ішінде берілуі тиіс. Жекешелеу науасты йінде немесе инфекциялы аурулар ауруханасы. Аса ауіпті оба,тырыса, ырым геморрагиялы ызбасы секілді ауруларда жне іш сзегі, бртпе, дифтерия, полиомиелит, тыру, кйдіргі, сіреспе ауруларында жедел трде ауруханаа жатызылуы тиіс. Инфекциялы ауруды диагнозын ою науасты клиникалы белгілеріне, эпидемиологиялы анамнезге жне зертханалы тексеру нтижелеріне сйеніп тжырымдалады. Инфекциялы ауруды емдеу арнайы этиотропты жне симптоматикалы болып блінеді Ауруханадан шыару. Жпалы аурулар ауруханадан толы емделгеннен кейін жне зертханалы тексеруден кейін жне зертханалы тексеру орытындысы теріс боланнан кейін шыарылады. Диспансерлік баылау. Науас адам емделіп боланнан кейін ауруды тріне арай «Жпалы аурулар блмесінде» дрігер — инфекционистті баылауына, диспансерлік тіркеуге алынады. Зоонозды инфекцияларда жасалатын шаралар: анытау жекешелеу емдеу вакцина егу жою Аныталан ауру зоонозды инфекциялар тобына жатса инфекция кзі болан жануарды трін, санын, иесін жне т.б кптеген эпидемиологиялы маызы бар апараттарды жинау ажет.
Ошата жргізілетін эпидемияа арсы шаралар Эпидемиялы процесті 1-буыны: Ауруды табу Эпидем анамнез жекелеу СЭБ хабарлау Эпидемиялы процесті 2-буыны: Дезинфекция Дезинсекция Дезинсекция Эпидемиялы процесті 3-буыны: атынаста боландарды табу Инкубациялы кезеге сай уаыт мерзіміне баылау абылдаыш адамдарды орау атынаста болан адамдардан инфекция кзін табу
Ттенше жадай ошаында эпидемияа арсы шаралар жне санитарлы гигиеналы йымдастырулар
Бейбіт уаытта жне "ерекше кезеде” жргізілетін санитарлы-гигиеналы жне эпидемияа арсы шаралар.
Санитарлы-гигиеналы жне эпидемияа арсы шаралар трындарды денсаулыын сатау мен кшейтуге, сонымен бірге, жпалы ауруларды алдын-алу мен эпидемиялы ошаты жоюа баытталан. Бл шаралар барлы А жмысы кезеінде жне зілзл нубтіні зардаптарын жоюда жргізіледі.
алаларда, трын мекендерде, халы шаруашылыы объектілерінде ЭШ-ды А-ты сол жердегі бастыы, ал осы шараларды жргізу жетекшілігі АМ ызметіні бастыына бктеледі.
Бейбіт уаытта жргізілетін шаралара жатады:
1. Жпалы ауруларды табии ошаын жне таралу жолдарын зерттеу.
2. Трындарды эпидемияа арсы орау тсілдерін дамыту.
3. Трындара жоспарлы иммунизация жргізу.
4. Жеке орану мед. ралдарын жне дезинфекция, дезинсекция, дератизация ралдарын артыымен алу.
5. Трындара жеке жне оамды гигиена ережелерін йрету.
6. Медициналы эпидемияа арсы йымдарды ру, жабдытау, оыту.
7. арсыласты Б шабуылдау ммкіндігін оыту.
8. АМ (апат медицина ызметі) жеке рамын, А, арсыласты бак. аруды олдану жадайында жмыса дайындау.
Трындарды эпидемияа арсы орау жмыстарында денсаулы сатау органдары тарапынан оршаан ортаны тазалыына, сумен амтамасыз етуде, таамды йымдастыруда, ебек жадайларына т.б. немі баылау жргізу те маызды. Осы барлы шаралар арсыласты шабуылдау ауіпі тнсе, жеткіліксіз.
Мндай шаралар жргізілу ажет:
1. Трындар мекендейтін алаларда, халышаруашылы объектілерінде санитарлы-гигиеналы жне эпидемияа арсы баылауды кшейту.
2. оршаан орта боъектілеріне немі бактериологиялы жне лабораториялы баылау йымдастыру.
3. Апат медицинасы мен АМ- кштері мен ралдарыны, сонымен бірге трындарды эпидемияа арсы орау кштеріні дайын болуы.
4. Трындара алдын-алу иммунизациясын жргізу.
5. Эвакуациялау жне орналастыру кезінде трындарды эпидемияа арсы орауды йымдастыру.
6. Эвакуацияланан трындар мен А кштері топтарыны уаытша орналасан жеріндегі эпидемиологиялы жадайлары туралы апаратты жинауды йымдастыру.
7. Трындар арасында санитарлы-аарту жмыстарын кшейту.
Сонымен бейбіт уаытта арсыласты шабуылдау ауіпі кезеінде, апат медицинасы ызметіне, А- медициналы ызметіне осындай шараларды жргізу басты жадайды жасы білуге жне арсылас ба ару олданан жадайда санитарлы шыындарды тмендетуге ммкіндік береді.
Апаттан со алашы сааттарда гигиенист дрігер, токсиколог, радиолог, эпидемиолог, паразитолог, сонымен бірге коммуналды-трмысты ызмет кілдері кмегімен ке клемде медициналы барлау жргізіледі. Айматы эпидемиологиялы тексеру жпалы ауруларды пайда болу себебі мен жадайын анытау масатында, жргізіледі.
Эпидемиялы барлау – бл ТЖ ауданында, трындарды денсаулыы туралы немі мліметті тсіп труы.
ТЖ-да эпидемиололгиялы жадайды тез арада згеруінде санитарлы-эпидемиологиялы барлауды уаытында жргізу, яни инфекция кзі мен берілу жолдары туралы мліметті тез алуды маызы зор.
Осындай барлау нтижесі бойынша ТЖ ауданында санитарлы-эпидемиологиялы жадай стті, стсіз, трасыз жне ттенше трінде аныталады.
Стті жадай – бл трындар арасында жпалы аурулар жо немесе бір-біріне атысты емес бірен-саран сыраттанушылы орын алады.
Трасыз жадай – бл трындар арасында брын тіркелмеген жекелеген жпалы ауруларды пайда болуы, таралмайтын, яни эпидемия белгісі жо топты сыраттылыты пайда болуы.
Стсіз жадай – ары арай таралу ауіпі бар топты жпалы ауруларды пайда болуы немесе АИ (оба, тырыса т.б.) жекелеген оиаларды байалады.
Ттенше жадай – бл эпидемияны пайда болуы немесе АИ топты сыраттылыы.
ТЖ кезінде апат аумаында санитарлы-эпидемиологиялы тексеру оша шекарасын анытау жне эпидемияа арсы шаралар жиынтыын йымдастыру шін жргізіледі.
Бактериологиялы заымдау ошатарын анытау жне жою шаралары.
арсылас бактериологиялы (биологиялы) ару олданан кезде трындарды эпидемияа арсы амтамасыз етуде кптеген иындытар тууы ммкін.
Бактериологиялы заымдалу ошаы дегеніміз- бактериологиялы заттармен заымдалан алалар, трындар мекені (трындарды уаытша орналасан мекені) немесе халышаруашылы объектілері.
Бл жадайда заымдалу ошаыны шекарасы болып алаларды, жекелеген трындар мекеніні немесе халы шаруашылы объектілеріні шекаралары аныталды.
Биологиялы агенттермен заымдау ошаын анытау жне жоюды барлы шаралары бактерияа арсы орауды жоспарына сйкес жргізілді. Бл жоспар санитарлы-эпидемиологиялы ызмет пен жалпы медициналы блім мамандарымен беріліп уаытында растырылады. Жоспар жоарыдаы денсаулы сатау органдарымен келісіліп, ала, аудан т.б. кімімен бекітілді. Жоспарды енгізілгені туралы шешімді ТЖЭК шыарады. Ол апат ошаын анытауда жне жою шараларын жргізуде баылау, жетекшілік етеді.
ТЖЭК негізгі міндеттері:
1. Ошаты жою жоспарын бекіту
2. Режимді-шектеу шараларын енгізу жне алып тастау мерзімін анытау
3. ызметтерге кімшілік, консультациялы жне дістемелік кмек беру
4. Ошаты жою бойынша жауапты адамдарды тадау
5. Жадайа байланысты ошаты жою жоспарын натылау
Бактериологиялы заымдау ошатарын анытау жне жоюда жргізілетін шаралар жиынтыына жатады:
1. Трындара хабарлау
2. Бактериологиялы барлау жргізу
3. Карантин жне обсервацияны йымдастыру
4. Трындарды толы санитарлы деу жргізу
5. Арнайы жне арнайы емес профилактиканы жргізу
6. Науасты белсенді трде анытау
7. Птер ошаын, айматы, имараттарды, киімдерді залалсыздандыру (дезинфекциялау)
8. Дезинсекция мен дератизацияны жргізу
9. Таам німдері мен суды залалсыздандыру
10. Санитарлы-аарту жмыстары
Карантин жне обсервация туралы тсінік.Карантин дегеніміз-бл жпалы аурулар ошатарын анытау жне жоюа баытталан режимді-оашалау, кімшілік-шаруашылы, эпидемияа арсы, санитарлы жне емдеу-профилактикалы шараларды райтын мемлекеттік шаралар жиынтыы.Карантиндік шараларды йымдастыру жне жргізу айматы ТЖЭК жетекшілігіне жктеледі.Карантин орнату шін міндетті трде мынадай шараларды жргізу керек:
1. Ошаты блектеу немесе кзет орнату, ошата комендантты ызмет енгізу.
2. Трындарды кіруі мен шыуына, карантин аймаынан жктерді алып шыаруда атал баылау.
3. Заымдау ошаы арылы автотранспортты туіне жне транзиттік жолмен темір жол мен су транспортыны баса тотауа арналан жерлерге тотауына тосауыл ою.
4. Обсерваторларды ру жне ошатаы адамдара жне карантин аймаынан шыан адамдара обсервация бойынша шаралар жргізу.
5. Трындарды жекелеген топтары арасында арым-атынасты шешу.
6. Трындарда, алалы транспорт, сауда жне таам ндірісінде, халы шаруашылы объектілерінде эпидемиологиялы жадайа байланысты здіксіз жмыс істеуді амтамасыз ету бойынша эпидемияа арсы режимді растыру.
7. Эпидемияа арсы режимді сатай отырып, трындарды таам німдерімен жне ндіріс тауарларымен амтамасыз ету.
8. Таам німдері мен суды санитарлы экспертизасы.
9. Жедел жне арнайы профилактиканы жргізу.
10. Жпалы ауруларды ерте анытау, оларды оашалау жне ауруханаа жатызу.
11. Ауруды тасымалдаушыларды жою (дезинсекция жне дератизация)
12. Трындарды, ндірістерді, министрліктерді жне ведомстваларды карантин ережесін атал трде орындалуын баылау.
Санитарлы деуді йымдастыру.Санитарлы деу дегеніміз – бл адамны денесін, кзді, мрынны, ауызды шырышты абаттарын РЗ, К, УЗ жне БЗ-дан залалсыздандыруа баытталан шаралар жиынтыы.Санитарлы деу – жартылай деу жне толы деу болып блінеді.Жартылай деуді – заымдау ошаында ыса мерзімде з бетінше жне бір-біріне кмек крсету арылы, ажет болса медициналы эвакуация сатыларында заымдау аймаынан шыарда жргізеді.Толы санитарлы деу – йымдастырылан жуу пунктерінде, аурухананы санитарлы ткізгіштерінде ртрлі йымдарды санитарлы деу блімшелерінде, скери – медициналы мекемелерде жне баса да дезинфекциялы, дегазациялы жуу техникасы бар мекемелердежргізіледі. Ол сабынды жылы сумен жуу арылы киім мен ая киімді дезактивациялау, дегазациялау, дезинфекциялауды райды.
Орытынды
Эпидемиялы оша-бл инфекция кзі орналасан орын жне оны маайындаы аума. Осы шектелген аумата наты жадайда науас адамнан сау адама оздырыш берілуі ммкін. Эпидемиялы оша эпидемиялы процесті бір блшегі болып келеді жне де эпидемиялы процесті таралуын бгейтін орта болып табылады.Эпидемиялы оша жанялы,ндірістік немесе мекемелік болуы ммкін. Инфекциялы ауру бір адамнан екінші адама жып отырса, инфекция айлап,жылдап жаласын тауып отырады, таралу жолын таппаса тотап алады.