Жрек шамасыздыыны емі.
Жрек гликозидтері.ДКМП-да осы дрмектерді олдану-олданбау мселесі лі кнге толы шешілмеген. ДД сараптаушыларыны баяндамасында (1986) жрек гликозидтерін олдану крсетпесі ретінде жрекшелер жыбыры ана аталыпты, ал синусты ырата бларды олдану туралы пікірлер ртрлі.
Кпшілікті айтуына араанда, ДКМП-да жрек гликозидтерін жыбыр аритмия жне жрек шамасыздыыны, ауыр трінде ана олдану ажет. Біра кардиомиопатиямен ауыратындара бл дрмектерді аса ауыр тиетіндігінен, жрек гликозидтері берілгенде оны сері мият адаалануы тиіс, йткені аз дозаны зі интоксикацияны тез туызуы ммкін.
Гликозидтік емес инотропты заттарды(допмин, добутрекс, амринон, милринон, эноксимон) аса ауыр жрек шамасыздыында немесе жрек трансплантациясыны алдында, гемодинамиканы жасарту масатымен, аз уаыта (4-6 кн) олданады.
Бл дрмектерді зауаыт олдананда кптеген жанама серлерді туызуы ммкін. лімді кбейту аупінен блар за олдануа жатпайды.
Шеттік вазодилятаторлар.Бл топ дрмектері артериялы, веналы тамырларды кеіту арылы жрекке алды-арты тсетінкшті азайтады. Осыдан сол арыншаны шыару клемі лаяды. Жрек шыару клеміні лаюы сол арыншаны диастолалы клемініазаюына (толу ысымыны тмендеуіне) септігін тигізу арылы кпені капиллярлы ысымын тмендетеді. за серлі нитраттарды (веналы вазодилятаторлар) апрессинмен (артериялы вазодилятаторлармен) бірге олданады.
Шеттік вазодилятаторларды ішінде е жасы сер ететіні - ангиотензин айналдырушы фермент (ААФ) ингибиторлары. Олар ангиотензин-ІІ-ні тзілуін тежеу арылы шеттік кедергіні тмендетіп, жректі алды-арты тсетін кшті азайтып, жрек шыару клемін лайтады. Осы дрмектерді ішінде капотен мен эналаприлді жрек шамасыздыында беретін серлері тередеу зерттелген. ААФ ингибиторларын артериялыысымды адаалау стінде анайналым шамасыздыыны барлы сатыларында олданады.
Диуретиктер.детте алашы 1-2 аптада тиазидтік диуретиктер олданылады. Біра, іркіліс дегейі ауырлай келе оларды сері де тмендейді. Сондытан жре-бара ілмектік диуретиктерді (фуросемид, урегит) жне оларды тиазидтік диуретиктермен осып беруге мжбр болады. Тиазидтік немесе ілмектік диуретиктерді калий сатаушы др-мектермен (альдактон, верошпирон, триамтерен) осып олданан тиімді. Диуретиктерді олдананда диурезді бірден аса кбейтіп, ісінуді те тез айтаруа тырысуды ажеті жо, йткені бл жадай гипокалиемия, гипонатриемия, гипохлоремияа жне веналы тромбтарды тзілуіне алып келуінен ауіпті.
Антиаритмиялы ем.ДКМП бар науастарды 100%-да ыра бзылысы байалады. Эктопиялы ыра бзылысында олданылатын басты дрмек - кордарон. Ыра бзылысыны тріне байланысты баска дрмектерді де олданады, біра сонда да аритмияны басу жне алдын алу шін е тиімдісі кордарон. b-адреноблокаторларды антиаритмиялы дрмек ретінде (жрек шамасыздыын кшейту серінен) анайналым шамасыздыы жок болса олданады.
Антикоагулянтты жне антиагрегантты ем.ДКМП-мен ауыратын адамдар тромбоэмболиялы, асынулара бейім боландытан тромбоздар мен эмболияларды алдын алу шін емге антикоагулянттар мен антиагрегантгар енгізілуі тиіс. Кейбір жадайларда, жрек уысында тромбтарды жиі тзілуінен, антикоагулянттарды збей траты олдану ажет.
Тромбоэмболиялар даму ауіптілігі жректі жиырылу функциясы аса тмендеген, жыбыр аритмиясы бар жне брын тромбоэмболиялы асынулары болан науастарда аса жоары.
Антикоагулянт ретінде гепарин олданылады (вена ішіне немесе рса терісіні астына), антиагрегант ретінде - ацетилсалицил ышылыны аз дозаларын (0,165-0,325 г тулігіне), бдан баса курантилді, тиклидті, тренталды олдануа болады. Тікелей емес жанама антикоагулянттар (варфарин, пелентан) Бл кезде сирек олданылады.
Миокардтын метаболизмін жаксарту. Метаболизмдік емні масаты - миокардты метаболизмін кшейту арылы оны функциясын жасарту. кінішке орай, бл емні ДКМП-да нтижесі шамалы, науастар міріні заруына сер етпейді, біра жаымсыз, теріс сер де бермейді. Дрігерлердін кпшілігі бл емді ке олданады.
Осы саладан поливитаминдік комплекстерді, анаболиктік стероидты дрмектерді, липой ышылын, пиридоксальфосфатты. кокарбоксилазаны, кобамамидті, фосфаденді, цитохром-С-ті, неотонды сынуа болады.
Хирургиялы ем. ДКМП-а шыраан адамны мірін зартуа ммкіндік беретін жалыз ем - жрек алмастыру. азіргі кездегі осымша ан айналдыру жне жасанды жректі имплантациялау саласындаы жетістіктер науастарды 55-78%-да жрек алмастыру операциясын нтижелі трде жасауа ммкіндік береді (В.И.Шумаков, 1993), Операциядан бір жылдан кейін тірі алатындарды саны 75-85%-а жеткізілген.
Жрек алмастыру операциясына дайынды жргізуді бірінші сатысында келесі комплекстік ем жргізілуі тиіс:
1) анайналым шамасыздыына дрмектік инотропты заттармен ем жргізу (допмин, добутрекс, амринон, эноксимон), вазодилятаторлар жне диуретиктермен;
2) осымша ан айналдыруды жргізу (аортаішілік контрпульсация; сол арынша ызметіне центрифугалы насос "Биопомппен" жрдемдесу; жректі ызметіне пневмалы немесе элсктромеханикалы типті жасанды арыншаларды осу; жасанды механикалы жрскті имплантациялау).
В.И.Шумаков авторлармен бірге (1993) заымдалан жрекке*мсханикалы кмек беру немесе оны толы алмастыру шін келесі крсетпелерді анытап атайды:
· 45-тен жас ша;
· жректі жоспарлы трде трансплантация жасауа арсы крсетпелерді болмауы (антты диабет жне созылмалы инфекция ошатарыны, кпе, бауыр, бйрск функцияларыны алыпты кйде болуы);
· ртрлі ем шараларымен, мселен айналымдаы ан клемін алпына келтіру, за жргізілген инотропты ем, аортаішілік контрпульсация арылы арыншаларды насостыфункциясыныжеткілікті дегейге кшейтуге келмеуі (систолалы А 90 мм сын.ба. кем, сол арыншаны диастола соындаы ысымы 25 мм сын. ба. арты, жрек индексі 1,8 л/мин/м22 кем болуы).
Дилятациялы кардиомиопатияны болжамы. ДКМП-ны болжамы нашар. Науастарды кбі алашы екі жылды ішінде айтыс болады. детте, лім жиілігіні е биік шыы анайналым шамасыздыыны алашы белгілеріні пайда болуынан кейін 6 ай - 1 жыл аралыына келеді. Алашы жылындаы лім саны — 20-35%; 3 жылындаы - 35-50%; 5 жылдаы - 50-70% райды, 10 жылдан кейін науастарды 25-30% ана тірі алады. анайналым шамасыздыыны алашкы белгілері білінгеннен кейін мірді затыы, орта шамамен, 4-7 жылдан аспайды.
лімні негізгі себетпері:
· кенет лім, детте, арыншалар фибрилляциясынан (олгендерді 1/3-1/2;
· анайналым шамасыздыы (лім себептеріні 1/3-1/2);
· кпе артериясыны тромбоэмболиясы (лімні 12-18% райды).
ДКМП-ны проблемалары тбегейлі шешілмеген. ЭХО-кардио
графияны енгізгеннен кейін оны бірнеше трлерін айыратын болды. Жоарыда суреттелген тез рістейтін трімен атар оны комплекстік емні кмегімен уаытша болса да, компенсация кйіне келетін рецидивтеуші трі аныталды. Сонымен атар кптен келе жатан ыра бзылыстары бар науастарды біратарында сол арынша уысыны кеуі боланымен, жрек шамасыздыыны айын белгілері аныталмаан. Осыан орай, ДКМП-ны "стабильді'" немесе "латентті" трін айыратын болды.
Кптеген елдерде "босанудан кейінгі кардиомиопатия " дербес ауру ретінде аралады. Davies(1975) анытамасы бойынша, босанудан кейінгі КМП - босанудан кейінгі алашы 5 айды клемінде пайда болатын іркілістік жрек шамасыздыы. Біра, дертті бастапы белгілері жктілікті соы айыны аякталу кезінде біліне бастауы ммкін. Дертке кбіне шырайтын (ай мемлекетте трса да) негр нсілді йелдер жне Скандинавия, лыбритания елдеріні а нсілді йелдері.
ДКМП детте, 3 рет немесе одан кп босанан йелдерде байалады. Клиникалы крінісі кдімгі ДКМП-ны крінісінен айнымайды; 30—40%-да тромбоэмболиялы асынулар дамиды. Патогенезі белгісіз. Таамны рамында белокты тапшылыына кп кіл блінеді, йткені дертке шалдыандарды кбі кедейлерді атарына жатады.
Алкогольдік кардиомиопатияны біратар елдерде дербес ауруды атарына енгізген. Оны идиопатиялы КМП-а жатызуа болмайды, йткені себебі белгілі, біра клиникалы крінісі ДКМП-а сайды.
Алкогольдік КМП 10 жыл бойы збестен ішкілікке салынандарды 17-30%-да алкогольді миокарда тікелей уытты сер етуінен болады. Алкогольдік КМП-ны клиникалы крінісі дереу болатын жне тез рістейтін жрек шамасыздыымен сипатталады.
Алкогольдік КМП-а те сайтын - кобальттік КМП. Кобальттік КМП банкадаы сыраны кп ішкендерде болады. Оны себебі - сыраны кпірту шін кобальт сульфатын осатындыы. Кобальтті тздары кардиомиоциттерді митохондрияларын заымдайды жне содан тотыты фосфорлану процесі тежеледі. Кобальттік КМП барысы ауыр. Жрек шамасыздыы кенет дамиды, кейде оны дамуына респирациялы инфекция трткі болады. Жрек шамасыздыы о арыншалы типті, акроцианозбен, ентікпемен, гипотониямен, гидроперикардпен, кардиомегалиямен жреді. Жаын арадаы лімні саны 48-50% райды.
КАРДИОНЕВРОЗДАР.
Кардионевроздар деп психо жарааттаушы факторлара байланысты дамитын жрек тамыр жйесіні ауруларын айтады.
Кардионевроздарды себептері:
Жйке жйесіні ажуы .
Стресстер.
Операциялар.
Интоксикациялар.
Клиникалы белгілері: науастарды жрек тсында жаымсыз сезімдер,
аурулар пайда болады, ентігу, шаршау, жректі жиі соуы мазалайды.
Кардионевроздарды негізгі белгісі болып кардиалгия, ан ысымыны
жоарылауы, жрек ыраыны бзылуы табылады.
Ауру синдромы ртрлі болып табылады. Аурулар кейде стама ретінде
кейде бірнеше кн атарынан мазалайды. Бл ауру тері сезімталдыыны кшеюімен байалады, ауру сол жаа иррадация жасайды. Неврозды кардиалгиясы бар науастар кп сйлейді, кп мазалайды. Бл кардиалгия кезінде нитроглицерин кмек крсетпейді.
Кейбір адамдарда ол ауру сезімдерін тіпті кшейтеді.
Классикалы стенокардия ауруында нитроглицерин 1-2 мин ішінде кмектессе , бл ауруда кейде 30-40 мин ткен со ана серін тигізеді.
Валокардин, валериана, седуксен дрілерін туір креді.
Егер классикалы стенокардия кш тскенде немесе суы, желді кндері
дамыса, неврозды стенокардия жазы кндері , тынышты жадайда
дамиды. атты дем аланда , тез имылдаанда ол кшейе тседі.
ЭКГда згерістер болмайды, онда нитроглицерин стама кезінде кмек крсетмейді. Тсініксіз жадайларда коронарография жасайды.
Кардионевроздар кейде жрек ыраны бзылуымен байалады.
лімнен ору сезімі аритмияны одан сайын кшейтеді.
Науастарда дем алу иындап демігеді, экстросистолиялар пайда болуы
ммкін. Оларда кейдеартериялы гипертензия немесе гипотония байалады.
Стресс серінен ан ысымыны жоарылауы барлы адамдара да тн
асиет. Кардионеврозды науаста ол кшті трде дамыан .Оны белгілері гипертониялы аурудаы гипертензияа те сас болады.
Біра оны седативті дрілермен емдеген жн.
Артериялы гипотония ан ысымнан 100\60 мм с б тмендеуімен
крінеді. Науастар лсіздікке , ештееге ызыпаушылыа , есте сатау
абілетіні тмендеуіне шаым жасайды. Бл науастара ашы кн , жары
шам , атты дыбыстар жаымсыз сер етеді. Ол кейде естен тануы ммкін.
ЕМІ:
Науастармен тіл табысу иын. йткені олар бірден сене оймайды.
Оларды шаымына дрыс кіл аударып, тгелімен тыдау керек.
Олара бірден міріне ауіп жо екенін айтуды ажеті жо.
Науасты жадайы жасаранда ана , оан ауруды функционалды
мінезді екенін тсіндіру керек .
Дрыстап гілесу, кілін аулау жадайыны жасаранын есіне салу-
Бны барлыы психотерапия болып саналады. Кейде дрілік ем олданан
дрыс. Ашуланыш , ору , тынымсыз жадайларда транквилизаторлар , седативті дрілер олданан жн. ( седуксен, реланиум, амитриптиллин.).
Депрессия кезінде стимулация жасайтын триксозин, седуксен дрілерінен
аз дозада беруге болады.
Жрек соу жиілесе , рамында жрек гликозиді бар сімдіктерден жасалан
дрілер беріледі. Долана экстраты, ландыш тнбасы.
Экстрасистолия кезінде транквилизаторлар,кмектеспесе антиаритмиялы дрілер береді.Тахикардияда В-адреноблокаторларын (обзидан)береді.
Физиопроцедуралар:булаулар(О2,родон,маржанды)электройы,акупунктура жасау керек.
Саноторлы-курортты ем жргігу шін Кисловодск,Крым климаты те дрыс келеді.