Экскурсовод туристерге объектті крсетуде
Экскурсияны ткiзудегі экскурсоводты темпераментiнi рлi
Экскурсовод туристерге объектті крсетуде
ткiзiлетiн экскурсия, оны ерекшелiгiнi сипаты, эмоцияларды затыпен орныуында немесе оны тез ауысымында, оны мiнез-лыында айындалатын жне сезiмдердi лкенiрек немесе кiшiрек кшi бейнеленетiн экскурсоводты темпераменттерiне туелдi болады. Оны мiнез-лыыны (сангвиник, ызба, флегматик, зерiккiш) адамны темпераменттi трiне байланысты эмоцияларды натылы тередiгiмен бейнеленедi: оздырыштара ызуандылы , ызбалытар, тыныштыпен, р трлi реакциямен. Темпераменттi экскурсияны дрыс жне ызыты туінде маызы зор. Экскурсанттарды араатынастарында да бл те маызды мселе. Сырты жне iшкi оздырыштарды серiмен пайда болан эмоциялар р трлі боуы мскін, Топта зін керек тонуспен стап, экскурсияны жргізу экскурсоводчелiк ызметті маызды рама блiгi болып табылады. Секциялар, мамандыты жоарылату курстерiнi оу-трбиелiк дiстемелiк жмысы, экскурсоводты зiндiк жмысындаы маызды орынды -экскурсанттары бар жмыстарды йымдастыруа дрыс асиеттерді , ажеттi ылытарды крсету болып табылады. Экскурсоводтарды ксiби ызметіні бден жетiлуі бойынша, экскурсия кезінде темперамент ерекшелiктерін есепке алу керек. Мысалы, экскурсовод-сангвиниктерге сздi тез арыны, кiлдi жиi ауысымы, экскурсанттарды серiндегi жылдам реакциясы тн. Флегматик, жайбасар, керiсiнше жайбасар, имылдары мен жесттері де біралыпты жай болады. Меланхолик озалыстарды тйытылыым ен, жеткiлiксiз белсендiлiкпен, босадыымен бейнеленедi. рбiр экскурсовода темперамент трлерi, оны сер етулерi туралы айын сынысы болуы керек. Бл з тыдаушыларын экскурсиялы материалды абылдауда тиiмдiлiкке ыпал ететiн эмоцияларынды шаыруа ммкiндiк бередi. йымдастырушы да, драматург жне режиссер, крермен назарын аударатындай сермен жадай жасаса, экскурсовод та экскурсанттарында дл осындай эмоциялар тудыруы керек.Экскурсоводты эмоция жне сезiмдерi наты сипаттасуы керек. Экскурсовод экскурсанттарды эмоциясы таырыпты ашылуын процесстерде клбедеп бейнеленетiн оиалара ам жеу, дербес ортатастыты сипаты алу шiн дегенiне жетедi. аралатын таырыптара байланысты экскурсовод адамдарды орта бiлiм зiрлеуiн жне оларды эстетикалы дамушылыын есепке алуы керек. Экскурсовод олармен байланысу кезінде з тыдаушыларыны ойлаышты ызметiн жеiлдете пайдалану жне таырыпты ашу керек . Хабарланатын мліметтерегер де - эмоциялардаы ышамдалан материал, мысалдар, жаалыты жотыы барлыын ртады. Экскурсияны ткiзілу дегейі, экскурсанттарды материалды абылдауы - тиiмдiлiкті жоарылату немесе (ыылас, эмоция, ерiк) белсендiлiктi тмендеуiнде айындалатын жне наты хал-жадайлар жне жымдаы ебек,микроклиматтан туелді болады.
Адамны психикалы кйiнi бiрнеше трлерi бар - орта психикалы кй, (кiл ) ызу кй, зияткерлiк творчестволы кй, (белсендi рекеттерге дайынды) ерiктi кй. Экскурсияларды жетiстiгі шiн экскурсовод адамдарды психикалы кйiн жасы дегейде білу керек . гiменi тоны ширатыы тсінікті, сенiмдi болу керек. Экскурсиядаы материалдарды игеру психикалы процесстердi ш трлерiнi тiркесiнде негiзделген : (сезiну, сыныс, ойлау, елестету) таырлы; (айырулар ) ызу; (ыыласты сатауы, жадты жмысы шiн кштер таы басалар) ерiктер . Бл психикалы процесстер зара тыыз байланысан жне ол адамны асиеттерiмен, психикалы кйлерімен бірге аныталады.
Адамны асиеттерi адамны психикалы ызметiнi бас реттеуiштерi болып табылады. Адамны асиеттері жне психикалы процесстері бiрдей белгiлері бойынша топталады: (байаышты, аыл орамдылыы) зияткерлiк; (сергектiк, нзiктiк, марлы, тиiмдiлiк) ызу; (табандылы, батылды, сабырлы ету) ерiктi. Натылы трде мына барлы асиеттер бiр жерден шыады жне оларды негiзiнде адам сипаты алыптасады.Экскурсовод зiні серлерiн немi тексередi. Мысалы, ол экскурсиялар ткiзу барысында зіне мына сратар бередi: "Мен осыны дрыс істеп жатырмын ба ? Обьектті дрыс крсетіп жатырмын ба? Экскурсияны соында ол экскурсиялы топтан «Барлыы тсінікті болды ма? » деп срайды. зiн-зi баылау, мiнез-лытаы асиеттерді талдау, зара сын жне шек ою адамны iшкi жан-дниесін бiрлестiредi. Жеткен нтижелер арылы экскурсовод з ызметiне баа беріп ана оймай, оны салыстыруа болады жне нсаушы жаттармен таы басалар нсаулармен, жадайлармен, дiстемелiк ралдармен орнатылатын натылы нормалара сйенуі ммкін. Кез-келген экскурсовод зге экскурсоводтармен салыстыра отырып, з ызметіне де дрыс баа беріп, кемшіліктерін тыйуы ажет. Яни ол зімен де жмыс істеуі керек
Болаша туризм мамандарыны экскурсия дерісінде туризм субъектілерін лтты нашында трбиелуде этнопедагогика материалдарын тиімді пайдалануа дістемелік даярлыы: мотивациялы ндылытарды; мазмнды, іс-рекеттілік жне рефлексивтік сияты крсеткіштерді амтиды. Осы аталан крсеткіштерді серінен ксіби білім, іскерлік, дады, іс-рекет, игеру, нтижелері ралады.
Модельді негізінде біз ртрлі лшемдер мен крсеткіштерді сипаттайтын дегейлерді (тмен, орташа, жеткілікті, жоары)
Тмен дегей: ксіби іс-рекетінде пайдаланылатын жалпы экскурсия дерісіні технологиясын, экскурсияны технологиялы картасын здігінен даярлауа жне оны таырыпа байланысты деп, ажетті згерістерді енгізіп олдануа талпынысы жеткіліксіз. Инновациялы ксіби іс-рекетке, яни экскурсия дерісінде туризм субъектіліріне «Мдени мра» объектілеріні негізінде лтты трыда білім беру, трбиелу, этнопедагогика материалдарын отайлы пайдалануа ксіби дістемелік даярлыын алыптастыруа лы жо. Этнопедагогикалы материалдар пайдаланылатын экскусия дерісін, оны технологиялы картасыны мазмнын модельдеу, компьютерлік модельдеу технологиясын, экскурсия дерісінде мультимедиялы технологияларды пайдалану ммкіндігі туралы тсінігі тмен.
Орта дегей: ксіби іс-рекетінде пайдаланылатын жалпы экскурсия дерісіні теориялы трыдаы технологиясын білге, экскурсияны технологиялы картасын здігенен даярлауа жне оны таырыпа байланысты деп, ажетті згерістерді енгізіп олдануа талпынысы бар. Инновациялы ксіби іс-рекетке, яни экскурсия дерісінде туризм субъектіліріне «Мдени мра» объектілеріні негізінде лтты трыда білім беру, трбиелу, этнопедагогика материалдарын онтайлы пайдалануа з ксіби дістемелік даярлыын алыптастыруа мтылыс білдіреді. Этнопедагогикалы материалдар пайдаланылатын экскусия дерісін, оны технологиялы картасыны мазмнын модельдеу, компьютерлік модельдеу технологиясын, экскурсия дерісінде апаратты жне мультимедиялы технологияларды пайдалану ммкіндігі туралы тсінігі бар.
Жеткілікті дегей: ксіби іс-рекетінде пайдаланылатын жалпы экскурсия дерісіні теориялы - діснамалы негіздерін жне технологиясын мазмнын тсінеді, біледі, экскурсияны технологиялы картасын ешкімні кмегінсіз здігенен даярлауа жне оны таырыпа байланысты деп, ажетті згерістерді енгізіп олдануа талпынысы траты. Инновациялы ксіби іс-рекетке, яни экскурсия дерісінде туризм субъектіліріне «Мдени мра» объектілеріні негізінде лтты трыда білім беру, трбиелу, этнопедагогика материалдарын онтайлы пайдалануа з ксіби дістемелік даярлыын алыптастыруа мтылысы жеткілікті. Этнопедагогикалы материалдар пайдаланылатын экскусия дерісін, оны технологиялы картасыны мазмнын модельдеу, компьютерлік модельдеу технологиясын, экскурсия дерісінде апаратты жне мультимедиялы технологияларды пайдалану ммкіндігіні ажет екендігін дрыс тсінеді, здігенен пайдалана алады.
Жоары дегей: ксіби іс-рекетінде пайдаланылатын жалпы экскурсия дерісіні теориялы - діснамалы негіздерін жне технологиясыны мазмны туралы тсінігі мол, біледі, экскурсияны технологиялы картасын здігінен даярлай алады жне оны таырыпа байланысты еп, ажетті згерістерді еркін енгізіп кезкелген жадайда пайдалана біледі. Инновациялы ксіби іс-рекетке, яни экскурсия дерісінде туризм субъектіліріне Мдени мра объектілеріні негізінде лтты трыда білім беру, трбиелу, этнопедагогика материалдарын отайлы пайдалануа з ксіби дістемелік даярлыын алыптастыруа мтылысы жоары. Этнопедагогикалы материалдар пайдаланылатын экскусия дерісін, онын технологиялы картасыны мазмнын модельдеу, компьютерлік модельдеу технологиясын, экскурсия дерісінде апаратты жне мультимедиялы технологияларды пайдалану ммкіндігіні ажет екендігін дрыс тсінеді, здігенен жоары дегейде пайдалана алады.
Осы келтірілген дегейлер болаша экскурсоводтарды экскурсия дерісінде этнопедагогика материалдарын пайлануа дістемелік даярлытарын алыптастыру шін оларды теориялы жне практикалы даярлау жйесі ажет. Ол туризм мамандыы шеберінде экскурсовод мамандарын кісіби даярлауда арнайы баытталан пндер циклі арылы амтамасыз етіледі жне маманды бойынша пндерді оыту негізінде ксіби дайындау дістемесі арылы жзеге асырылады.