Нерв жйесіні филогенезі

 

арапайым бір жасушалы амебада нерв жйесі болмайды, оларды сырты ортамен араатынасы гуморалды жолмен іске асады.

Нерв жйесі дамуыны бірінші сатысында - е арапайым нерв жйесі ішекуыстыларда (гидрада) пайда болып, тортріздірылым тзеді: жасушалар зара кптеген сінділер арылы байланысып трады.

Филогенезді келесі сатысында нерв жйесіні тйіндік трі пайда болады.Нерв жасушалары жиналып тйіндер тзеді, бл тйіндер бір – бірімен бойлы жне клдене орналасан нервтер арылы байланысады. Нерв жйесіні бл трі сегменттік рылымды организмдерге ( омыртасыздара – саиналы рттара) тн. Клдене орналасан нервтер бір сегментті тйіндерін, бойлы нервтер кршілес сегменттерді тйіндерін байланыстырып трады.

Нерв жйесі дамуыны шінші сатысында ттікті нерв жйесіпайда болады. Нерв жйесіні бл трі хордалылытара, соны ішінде адама да тн. Оларды нерв ттігіні тлалы блігі жлынды тзеді. Нерв ттігіні бас жаы жуандап ми дами бастайды (дгелекауыздыларда). Барлы бассйекті жануарлар миында ш: ромбтрізді (арты) ,ортаы жне алдыы кпіршіктер тзіледі.Осыларды ішінде ромбтрізді миды дамуы басым болады. Себебі (тменгі сатыдаы балытарды) кпір мен мишыта есту жне тепе- тедік сатау орталытары пайда бола бастайды. Эволюция барысында ромбтрізді ми сопаша ми, myelencephalon, жне кпір мен мишытан тратын арты миа, metencephalon, блінеді. Сопаша мида мірлік маызды тыныс алу, ас орыту, анайналымды реттейтін орталытар пайда болады. Осыан орай сопаша мида X жп, кезбе нервті, n.vagus, ядролары дамиды. Сондытан сопаша миды заымдануы лімге келіп соады.

Кру рецепторыны дамуы ортаы миды дамуына сер етеді, миды бл блігінде ыртыс астылы кру жне есту орталытары пайда болады.

рлытаы жануарларды иіс сезу ызметіне байланысты алдыы миды рамында иіс сезу миы, rhinencephalon , дамиды.

Филогенездік даму барысында алдыы ми кпіршігі екі блікке: соы ми, telencephalon , жне аралы миа , diencephalon, блінеді. Нтижесінде, соы ми, аралы ми, ортаы ми, арты ми жне сопаша ми деп аталатын 5 ми кпіршіктері пайда болады. Кейінгі даму кезедерінде соы миды дамуы басым болады да, амфибия, рептилий жне старда арапайым ми ыртысы алыптасады. жауып жатады.

Даму барысында миды барлы бліктеріні рылымы жетіле, крделене тседі. Сторектілерде соы миды кшті дамуына байланысты,ол,миды баса бліктерін жамылы ( pallium) трінде жауып жатады.Даму барысында миды барлы бліктеріні рылымы жетіле,крделене тседі.Соы мида сезімталдыты барлы трлеріні орталытары пайда болады. Яни, миды дамуы барысында, оны тменгі бліктерінде пайда болан сезімталдыты орталытарына сйкес орталытар, миды жоары бліктерінде де пайда болады. Мысалы, есту орталыы алаш рет арты мида дамыса, одан кейін ортаы, аралы жне соы миларда пайда болады. Бл жадайда сезімталдытыты миды тменгі бліктерінде орналасан орталытары баынышты ызмет атарады.

Ебек ету ызметі мен сйлеу абілеттеріні дамуына байланысты адамны ми ыртысы дамуды е жоары сатысына ктеріліп,организмні саналы ызметін амтамасыз ететін азаа айналды.

 

Нерв жйесіні филогенезі:

 

 

ш кезе:

1 кезе 2 кезе 3кезе

 

Тор трізді тйін трізді ттік трізді

 

гидрада рттарда хордалытардан

бастап

адама дейін