І. Табии жне техногенді сипатты ттенше жадайларда халыты эвакуациялау.
ДИПЛОМДЫ ЖОБА
Таырыбы:«Кшіру жмыстарын жргізу тртібімен йымдастырылуына жеке зерттеу дістемесін енгізу олара ажетті кштермен ралдарды есептеу»
Орындаушы:лібек Нржан Ренатлы
Жоба жетекшісі:Буркитбаев. С
ызылорда, 2016 ж.
Абылай хан» атындаы колледжі
Ттенше жадайларда орану жне экология» циклды комиссиясы
1517000 - «Ттенше жадайларда орану» мамандыы бойынша жазылан
ДИПЛОМДЫ ЖОБА
Орындаан: _______________________________________________
(аты-жні)_________курс студенті________________тобы
Дипломды жоба жетекшісі:
(аты-жні, ылыми дрежесі, атаы): _______________________________
_______________________________________________________________
Дипломды жоба «Гуманитарлы-экономикалы», «Жаратылыстану» бліміні отырысында 20____ жылы «__ » _______________№_____________хаттама шешімімен дипломды жоба таырыбы сынылып
20____ жылы «__ » _______________№___________бйрыымен орауа жіберілді.
«Ттенше жадайларда орану жне экология» циклды
комиссиясыны траасы: А.Н.Жусупова
ызылорда, 2016 ж.
ЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСТЫ БІЛІМ БЕРУ БАСАРМАСЫ
«АБЫЛАЙ ХАН» АТЫНДАЫ КОЛЛЕДЖІ
| «орауа жіберілді» Директорды оу жмыстары жніндегі орынбасары __________Г.О.Жансугирова «___»___________ 20___ ж. |
Дипломды жобаны
АНЫТАМА ЖАЗБАСЫ
ТАЫРЫБЫ:«Кшіру жмыстарын жргізу тртібімен йымдастырылуына жеке зерттеу дістемесін енгізу олара ажетті кштермен ралдарды есептеу»
Кеесшілер Жетекші_________________________ ________________________ _________________________ _______________________ ыл.атаы «___»________________2016ж «___»________________2016ж
Сарапшы Оушы________________________ _________________________ ________________________ Мамандыы_______________ «___»________________2016ж Тобы ____________________
ызылорда, 2016ж.
МА З М Н Ы
Кіріспе......................................................................................................................3
Кіріспе
Трын халыты мірі мен денсаулыына ауіп-атер, мемлекет аумаыны ттастыын бзу, аруланан крес баытында ана емес, техногенді апаттар мен кйреулерді деректерін атты сер ететін табиатты апатты кштеріні тікелей сер етуінде жзеге асырылатындыы туралы отанды жне шетел тжірибесі длелдейді,
Ттенше жадайларда трын халы пен ауматарды орау жалпы мемлекеттік, азастан Республикасы А жне ТЖМ жйесіне кіретін барлы рылымды блімшелерді шешім абылдау шін міндетті масаты болып табылады.
Соы кезде елімізде адам міріне, ауіпсіздігіне кп назар блінуде. Бл осы саладаы, яни тару ызметі саласында жаа заманауи технологияларды, жаашылдытар мен жаа дістерді олдануды ажет етеді. Ал бл тікелей осы тару ызметі саласын зерттеу арылы жзеге асырылады.
Осы аталан салада артышылытарды олдану елімізге тару саласында бсекелік артышылы пен жасы крсеткіштерді суіне, аталан саланы жан-жаты дамуына, ал е бастысы адам мірін сатап алуа жне оан келуі ммкін зардапты алдын алуа ыпал етеді. Сондытан бітіру жмысыны таырыбыны зектілігі мен маызы ерекше деп айтса болады.
Зерттеу жмысыны зектілігі – іздестіру -тару саласы елімізді ораныс саласындаы, жалпы елімізді тарихындаы аса маызды, приоритетті баыты, себебі мемлекетті басты байлыы саналатын адам міріне, ауіпсіздігіне, денсаулыына тікелей байланысты, рі белгілі бір трыда жауапты сала десек те болады.
азіргі тада тару саласыны да экономикамызды дамуна сері зор. Кптеген азастандытарды леуметтік-трмысты аясында трлі ауіп атерлерді кездесуіне орай, тару ызметтеріне жоары дрежеде ызмет крсетуіне тура келеді. Ал жоары сапада ызмет крсету шін саланы жан жаты зерттеп, заманауи технологияларды ке клемде ендіру керек.
азастан динамикалы трыда дамушы экономикасы бар мемлекет болып табылады, дегенмен мемлекеттегі басты ндылы – адам міріні ауіпсіздігі саласыны сйкес дамуынсыз елді траты дамуына жету иын, себебі адам мірі мемлекетіміздегі е маызды, рі шешуші фактор болып табылады. Сондытан азастан Республикасы з елі ішінде ттенше жадайлар департаменті ызметіні дамуына кп кіл блуде.
Зерттеу жмысыны масаты - азастан Республикасыны тару жне кезек кттірмейтін жмыстар саласындаы ызметті дамыту шін теория-дістемелік жне практикалы сыныстар жасау болып табылады.
Зерттеу жмысыны міндеттері:
- Кшіру жмыстарыны анытамасын беру;
- Кезек кттірмейтін жмыстарды жргізу технологиясыны мні ашу;
- Іздестіру - тару жмыстары мен кезек кттірмейтін жмыстарды азастандаы йымдастырылу жадайы мен мселелерін анытау;
- тару жмыстары мен кезек кттірмейтін жмыстарды жетілдіру бойынша сыныстар жасау.
Бітіру жмысыны объектісі – азастан Республикасыны тару ызметі саласындаы ксіпорындар.
Бітіру жмысыны зерттеу пні– азастанны тарушыларыны авариялы тару жне кезек кттірмейтін жмыстары барысындаы іс-рекеттер жиынтыы.
Зерттеу нтижесіні теориялы ндылыы мен практикалы мні –тару жне кезек кттірмейтін жмыстарды рылымын, йымдастырылу дістемесін зерттеу барысында шетелдік жне отанды алымдарды теориясы мен тжірибесі, адам мірі, материалды жне рухани нды мраларды орау бойынша ебектері олданылды. азастан Республикасыны Статистика жніндегі агенттіні ресми статистикалы деректері, азастанды жне шетелдік басылымдарда жарияланан талдамалы материалдар, Ттенше жадайлар Министрлігіні электронды ресурстарындаы мліметтер пайдаланылды.
Зерттеу жмысыны ылыми жаалыы:теориялы зерттеу дістеріне, танымны жалпы логикалы дістеріне (талдау жне синтез, орыту), экономикалы талдау дістеріне (байау, лшеу, салыстыру), арастырылатын экономикалы процестерді санды жне сапалы трыдан зерттеу дістеріне негізделді.
Бітіру жмысы белгілі бір дегейде алдына ойан масатты орындау шін теориялы трыдан да, талдау трысынан да жан-жаты жйеленген.
1 блімде бліп жайастыру талданып, кезек кттірмейтін жмыстарды жргізу технологиясыны мні кеірек арастырылады.
2 блімде заымдалу ошатарында олданылатын барлау дістері менамтамасыз ету ерекшеліктері, алыптасу алышарттары, азіргі даму жадайы мен мселелері талданан.
3 блімде опырылып лаудан, кшкіннен, селден, ар кшкінінен болан ттенше жадайларда тарушыларды тжірибесі арастырылып, азастан Республикасындаы тару саласын жетілдіру бойынша сыныстар жасалынан.
Осылайша, азастанны тару ызметі нарыын жетілдіру, рі ала арай дамытуды тсілі – осы саланы, сонымен атар бл салада ызмет ететін мекемелерді ызметін жан жаты зерттеп, шетелдік тжірибені, тжірибе алмасу дістемесін арастырып, жаа заманауи технологияларды енгізу болып табылады.
І. Табии жне техногенді сипатты ттенше жадайларда халыты эвакуациялау.
1.1. Бліп жайастыру.
Халыты эвакуациялау – ттенше жадайлар (ТЖ) немесе ммкін болатын табии жне техногендік сипаттаы ттенше жадайлар аумаынан халыты йымдастырылан трде шыару жне оны бірінші реттік мір тіршілігі жадайлары бойынша алдын ала дайындалан ауіпсіз аудандарда ыса мерзімге орналастыруа баытталан іс-шаралар кешені. Эвакуациялауа жататын барлы халы ТЖ кзіні залалдаушы факторларыны сер ететін аумаынан тыс ауіпсіз аудандара шыарылан кезде эвакуация аяталан болып саналады.
(1-сурет)
Жоары ауіптілікке ие объектілері болатын алалар мен баса елді-мекендерде халыты ораныс имараттарымен толы амсыздандырылмаан жадайында, сонымен атар, скери уаытта халыты орауды негізгі тсілі эвакуация жне адамдарды аладан тыс ауматарда орналастыру.
Бліп жайастыру – з рекетін ерекше жадайларда жаластыра беретін экономика объектілеріні ызметкерлері мен жмысшыларын йымдастырылан трде алалардан шыару жне мір сру, демалу шін аладан тыс ауматара орналастыруа баытталан іс-шаралар кешені.
скери уаытта ндірістік базасы аладан тыс аумата болмайтын немесе алаларда орналасан ебек іс-рекетін жаластыру шін жмысшылар мен ызметкерлер, сонымен атар, экономика объектілеріні – энергожелілер, коммуналды шаруашылы, денсаулы сатау, оамды таматану, клік жне байланыс, мемлекеттік билік органдары мен жергілікті зін-зі басару ызметін амтамасыз ететін йымдарды персоналы бліп жайастырылады.
Табии жне техногендік сипаттаы ТЖ эвакуацияланатындар ауіпсіз аудандарда орналастырылады, ал скери уаытта бліп жайастырылатындар – алаларды шекараларына жаын жерлердегі аладан тыс ауматаы аудандарда.
ТЖ аумаында алан халыты эвакуациялы іс-шаралармен амтылуына байланысты, оларды ткізуді келесі нсалары блінеді:
жалпы эвакуациялау;
жартылай эвакуациялау.
Жалпы эвакуациялау ТЖ аумаынан халыты барлы категорияларын шыаруды арастырады.
Жартылай эвакуациялау ТЖ аумаынан ебекке абілетсіз халыты, мектептке дейінгі жастаы балаларды, мектеп жне ПТУ оушыларын шыару ажеттілігі туындаан кезде жзеге асырылады.
Эвакуация ткізуге шешім абылдау ыына аймаында ТЖ туындаын немесе болжанатын Р субъектілеріні атарушы кіметіні органдарыны, жергілікті зін-зі басару органдарыны басшылары ие болады.
Халыты эвакуациялауа жалпы басшылыты А басшыларымен жзеге асырады, эвакуациялы іс-шараларды тікелей йымдастыру жне ткізу Р субъктілерінен бастап ЭО дейін, сйкесінше дегейдегі ТЖ А штабтары арылы А басшылары ратын эвакуациялы органдарына жктеледі.
Халыты эвакуациялау ндірістік-айматы принцип бойынша жоспарланады, йымдастырылады жне жзеге асырылады. ызмет крсету аясында жне ндірісте жмыс істемейтін халыты эвакуациялау трын й-эксплуатация органдары арылы трылыты орны бойынша іске асырылады.
Халы эвакуацияланады:
клікпен (автомобильдік, т/ж, су жне ауа);
жаяу тртіпте;
жиынтыталан тсілмен.
Эвакуацияны жиынтыталан тсілі толыыра дегейде максималды тыыз мерзімдерде ТЖ аумаынан эвако іс-шараларды жзеге асыру бойынша талаптара жауап береді.
Эвакошараларды жоспарлау, тікелей дайындау жне ткізуді А сйкесінше басшыларыны шешімімен рылатын эвакооргандар жзеге асырады.
Эвакооргандара кіреді:
эвакуациялы комиссиялар (ЭК);
рама эвакуациялы пункттер (ЭП);
эвакуацияны аралы пункттері (ЭАП);
эвакоабылдау комиссиялары (ЭК);
абылдау эвакуациялы пункттері (ЭП);
эвакуацияланатын халыты шыаруды йымдастыру бойынша жедел топтар (ЖТ);
жаяу эвакуация маршрутындаы басару топтары;
клікке (кліктен) халыты отырызу (тсіру) пункттеріні кімшіліктері.
Объектілік ЭК экономика объектілеріні А басшыларыны орынбасарларымен басарылады жне эвакоіс-шараларды тікелей йымдастыру жне ткізу, сонымен атар, оларды амтамасыз етілуіне баылауды жзеге асыру шін ызмет етеді.
Эвакуация мерзімдері:
халы 500 мы адам болатын алалар шін – 12 саат;
халы 500 мынан 1 млн. адама дейін жететін алалар шін – 20 саат;
халы 1 млн. адамнан асатын алалар шін – аланы азаматты ораныс басшысы белгілейді.
Эвакуация басталана дейін ЭП-нен бірінші колоннаны шыуыны уаыты абылданады. Эвакуация соы – ммкін болатын кшті бзылулар аумаынан соы колоннаны т уаыты.
Эвакуацияа дайындалуа 4 саат беріледі.
| Комиссия мшелері: объектіні рылымды блімшелеріні басшылары |
| Экономика объектісіні А басшысы |
| Комиссия траасы |
| ЭК траасыны орынбасарлары |
| ЭК хатшысы |
| Хабаландырулар мен байланыстар |
| Эвакуацияланан трындарды жне апаратты есепке алу |
| Жиынты эвакуациациялы пункті (ЖЭП) |
| Халыты йымдастыру жне жнелту |
| Эшелон бастытары, автоколонна лкендері, жаяу колонна лкендері |
| Топтары |
Кесте-1 Экономика объектісіні эвакуациялы комиссиясын (ЭК) йымдастыру