Жоары оу орнында оытуды тиімділігін арттыруды психологиялы жолдары.
Акмеология сипаттамасы
Акмеология - (Кне грек: akme — биік, шы, табыс, logos — ілім) адамны шыармашылы мырына, ксіптілік шыга жетуіне ыпал ететін факторлар мен задылытарды зерттейтін ылым; жаратылыстану, оамды жне гуманитарлы пндер тоысында пайда болан, белгілі бір іс-рекет сферасында адамны жоары дрежеде акме дамуы жнінде ылым. Кемелденуді здігінен білім алу, зін-зі тзету, зін-зі басару ралдары арылы зін-зі жетілдіруге абілеттілік деп арастырады. Эмбриология, морфология, физиология, психология, педиатрия, педагогика, геронтология жне т.б. ылымдарды амтиды.
Баылау дісіні артышылыы
Пси- ерекшелікті табии жадайда тексерілуі; зерттеушіні зін-зі баалау ммкіндігіні болмауы; пси-, пед-, пед- ыпалды салдарын анытауды ытималдыы жне т.б
Баылау дісіні кемшілігі
Зерттеу нтижесін лшеуде, тсіндіруде субьективизм элементтеріні орын алуы, кейбір психикалы ерекшеліктерді, мысалы, ішкі шиеленісті, мотивацияны, бадарды, т.б сырттай байауда аарыла оймауы, жне т.б. жатады.
Білім беру ЖМП- зекті обьектісі ретінде
Білім беру – тланы жне оамны ажеттіліктеріне байл.масат-бадарлы, йлесімді трде оыту, трбиелеу жне дамыту дерістері. Білім беру ылыми-зерттеу жргізу барысында адам мдени ндылытарды игереді. Себебі, тланы танымды сипаттаы жетістіктері адамзат тжірибесіндегі материалды жне рухани игіліктер жиынтытыы б.таб. білім мазмны мдени жне ылыми мралар, адам мірі мен тжірибесі негізінде ралып, здіксіз толытырылып трады. Оу орынында білім беруді негізгі раушылары: білім беру масаты, ралдары, тсілдері, йымдастыру формалары, оыту, трбиелеу, дамыту, оу орнында тла мегерген білім дегейі. Білім арылы адамны пси- даму дегейі артып, белгілі бір сапалара ие болады. Білім дегейлеріні арасында жоары білім тланы зияткерлік толысуы мен бсекеге абілетті маман ретінде дамып, жетілуін амтамасыз ететін ыпалымен ерекшеленеді.
Жоары оу орнында белсенді оыту дістерін олдану
Оыту дістері студенттерді зіндік сана-сезіміне, жеке-дара ерекшеліктеріне, ішкі жан-дниесіне ыпал етеді. Олар болаша мамандарды білім мегеруге деген ажеттіліктеріні артуына трткі болады; дамуды кндылыын жне мотивациялык жатарын айкындайды. Психологиялы ыпалына байланысты оыту дістері тлалы жне инструменттік деп ажыратылады. Оытуды белсенді дістеріне трлі іскерлік, рлдік ойындар, байаулар, олимпиадалар, жаттыулар, тренинг трлері, жадаяттарды крастыру, жинатау, талдау, шешу жатады. Білім беру барысында олданылатын негізгі тлалы дістерге студенттерді зін-зі баылау, зіндік есеп беру, зін-зі реттеу, зіндік даму, зін-зі зектендіру дістері жатады. . зін-озі баылау дісі студенттерді тек з білім дегейін ааруына ана емес, сондай-а, оларды з ішкі жан-дниесіне «іліп», зерттеуін ммкін етеді. зін-зі баылау дісі зіндік есеп берумен тыыз байланысты. Ол оу пндері бойынша практикалык сабатарда, болаша мамандарды практикадан ту барысында немесе тренингтер кезінде ауызша да, жазбаша трде де жзеге асырылады. зін-зі реттеу дісіні масаты - отайлы психикалы жай кйді, жаымды асиеттерді, танымды процестерді дамуын траты ету. Осыан орай зін-зі реттеу дісі студенттерді іс-рекетті, арым-атынасты дрыс йымдастыруына, мінез-клы пен жріс-трысты деп трысынан жндеуіне кол жеткізеді.
Жоары оу орнында оытуды тиімділігін арттыруды психологиялы жолдары.
Жоары мектептегі оыту кезінде «брейншторминг», эвристикалы схбат, коллизия дісі, топты пікірталас, ылымдаы р трлі баыттарды салыстыру, эпизодтарды жазу дісі, кейстер дісі, синектика дісі, дауыстап ойлау дісі, психологиялы есептерді шешімін табу, наты психологиялы жадаяттарды талдау, рлдік ойын дісі, жобалау дісі сияты инструментальді діс трлері аса тиімді болады. «Брейншторминг'BB кезінде студенттерді бірі такырыпа сйкес мселе бойынша р трлі болжам-жорамалдар жасайды, ал басалары айтылан идеяларды мнділігін баалайды. Эвристикалы схбат барысында студенттер таырыпа атысты теорияа тіректеле отырып, мселені шешу процесіні жеке адамдарын тауып, анытайды. Мнда да ойылатын сратар студенттерді мселені шешімін табуа баыттамайды. Топты пікірталас дісіні баытталан жне еркін дейтін екі трі бар. Бл топты пікірталасты бірінші трі оытушыны йымдастыруымен, баыттауымен теді. сабатарда, дрісханадан тыс жмыстарда, зіндік жмыстарда, мселелік жадаяттарды талдау кезінде р трлі трыларды салыстыру дісі олданылады. Бейтанысты таныс, йреншіктіні жат етіп, орныып алган кз-карасты згерту синектика дісіні басты аидалары болып табылады. иял белсенділігін арттырып, мселе мазмнынан тым алша бейнелерді шыару студенттерді йреншікті маыналы байланыстарын тзуіне, здеріндегі тракталан таптаурындар мен бадарлардытеріс жатарын саналы ааруына кмектеседі. Эмоциялы дегейде студенттерді іс-рекетті, арым-атынастын субъектісі болу жай-кйін сезінуге абілеттерін дамыту шаралары жасалады.