Екінші баыт - мемлекеттік тілді кпшілікті олдануына ол жеткізу жне оны пайдаланылу аясын кеейту
Масаты: «Мемлекеттік тілді кпшілікті кеінен олдануына ол жеткізу»
Нысаналы индикаторлар:
мемлекеттік баралы апарат ралдарындаы аза тіліндегі контентті лесі (2014 жыла арай - 53%, 2017 жыла арай - 60%, 2020 жыла арай - 70%).
Екінші масата ол жеткізуді алгоритмі арылы мемлекеттік тілді беделін арттыру мен олданылу аясын кеейту жніндегі жмысты жзеге асыруды кздейді.
1. Мемлекеттік тілді олдану мртебесін арттыру
Бл міндетті іске асыруа оамды санада мемлекеттік тілде сйлеушіні беделді бейнесін алыптастыру жне орнытыру арылы ол жеткізіледі. Осы баыттаы негізгі рлге PR-технологиялар ие болады. Бл шін мемлекеттік тілді кпшілікті олдануына ол жеткізу жне насихаттау жніндегі арнайы жмыстарды йымдастыру кзделеді.
Нысаналы аудиторияларды негізгі ерекшеліктерін ескере отырып, біратар лгі ттарлы бейнелер мен модельдерді зірлеу негізінде мемлекеттік тілде сйлеушіні беделді бейнесін алыптастыру жніндегі жмыса табыса жеткен, мртебелі тлаларды, оны ішінде мемлекеттік жне баса да тілдерді білетін зге лт кілдерін тарту кзделеді.
Аталан жмыстар жиынтыы, сондай-а мемлекеттік тілде сйлеушіні беделді бейнесін алыптастыру процесіне мемлекеттік леуметтік тапсырыс тетігі мен мемлекеттік апаратты тапсырыс негізінде баралы апарат ралдары арылы кіметтік емес секторды шыармашыл леуетін тартуды талап етеді.
Жоспарланып отыран шаралар атарында Интернетті оса аланда, БА-ты барлы трінде мемлекеттік тілді кпшілікті олдануына ол жеткізетін лгі ттарлы бейнелерді медиалы ротациялау, кпшілікке арналан мерзімді басылымдарды шыаруды, негізгі нысаналы аудиториялар шін крнекі жне имидждік німдер шыара отырып, крнекі гіт ралдарыны PR іс-шаралар кешенін йымдастыруды амтамасыз ету.
Мемлекеттік тілді кпшілікті олдануына ол жеткізу жніндегі жмыса бірлескен акциялар ткізу арылы мемлекеттік-жекеше серіктестік дістерін тарту кзделеді.
Мемлекеттік тілді отбасы ндылыы ретінде кпшілікті олдануына ол жеткізу аталан жйені маызды рамдас блігі болып табылады. аза тілінде сйлейтін, оны ішінде лты аза емес танымал отбасыларын жне шетел диаспорасы кілдерін PR жмысына тарту арылы мемлекеттік тілді отбасындаы арым-атынас тілі ретінде кпшілікті олдануына ол жеткізу жнінде ауымды науан йымдастыру кзделеді.
Сонымен атар оамды пікір кшбасшыларын тарта отырып, апаратты-идеологиялы сипаттаы шаралар кешенін - апаратты жне оамды науандар, ірі оамды озалыстар, акциялар мен жобалар йымдастыру талап етіледі.
оамды пікірді алыптастыру жніндегі жмыстарды маызды элементіні бірі - мемлекеттік тілді олдану мселелеріндегі намсыз таптаурындарды бейтараптандыру кзделеді.
Осы баыттаы жмыс мемлекеттік тілді пайдалану мен олдану саласындаы намсыз таптаурын пікірлерді алдын ала анытау жнінде зерттеу-талдау ызметін жргізу, ажетті шаралар кешенін айындау арылы жола ойылады.
кіметтік емес сектор мен масс-медиа леуеті мемлекеттік тілді олдану саласындаы жаымсыз аспектілерді оамды айыптау тетіктерін алыптастыру жніндегі жмысты негізгі ресурсына айналуа тиіс.
2. Мемлекеттік тілге сранысты арттыру
ойылан масата ол жеткізуді екінші міндеті мемлекеттік тілді олданылу аясын кеейту, оамны тыныс-тіршілігіні барлы саласына кіріктіру болып табылады.
Осы баытта мемлекеттік тілде хабар тарататын жаа телевизиялы арналар ру арылы тілдік ортаны алыптастырудаы БА-ты рлін кшейтуге ерекше назар аударылып отыр. Бл ретте цифрлы телерадио хабарларын таратуды енгізу арылы айрыша ммкіндіктер ашылады.
Сондай-а балалар мен жастара арналан аза тіліндегі контентті кеейту, арнайы оыту бадарламаларын жасап, фильмдер тсіру арылы мемлекеттік тілді оыту процесін йымдастыруда медиалы саланы леуетін белсенді пайдалану кзделеді.
Сондай-а аза тіліндегі интернет-ресурстарды мемлекеттік олдау жйесі арылы аза тілді БА-тара жйелі олдау крсету де маызды аспект болып саналады.
оамдаы тіл мдениетін тікелей алыптастыратын адамдар ретінде БА ызметкерлеріне ойылатын міндетті тілдік біліктілік талаптарын енгізу ерекше рлге ие болады.
Сонымен бірге, аталан баытта мемлекеттік тілді ылым, занамалы актілер жне жаа технологиялар тілі ретінде дамыту шаралары кзделеді.
Осы ретте дстрлі жне инновациялы тсілдер негізінде зіндік ылыми-технологиялы тілдік базаны арынды дамыту барынша зекті болып саналады.
Энциклопедияларды, ылыми-публицистикалы, іскерлік, кркем жне баса да дебиеттерді тпнса тілінен аза тіліне аудару ісін йымдастыру жне кп таралыммен шыару мемлекеттік тілді азіргі олданбалы ылым тілі ретіндегі рлін барынша кшейтуге ммкіндік береді.
Сонымен бірге, «электронды кімет» шеберінде электронды ызмет крсетуді барлы дегейінде аза тіліні олданылуын жандандыра тсу кзделеді.
аза тіліні халыаралы арым-атынас, демалыс жне ойын-сауы саласында олданылуын кеейте тсу де кзделіп отыр.
Мдениет мекемелеріні репертуарларын аза тіліндегі жаа контентпен толытыру ажеттілігі мемлекеттік тілдегі жаа ойылымдарды жне жобаларды, оны ішінде балалар мен жасспірім крермендер аудиториясына лайыталан шыармаларды туындату шін шыармашыл леуетті ынталандыруа арналан конкурсты шараларды йымдастыру жне ткізуді міндеттерін айындап берді.
Баралы мдени, спорт жне баса да кпшілік шараларды ткізген кезде мемлекеттік тілді кеінен олдану сзсіз ажеттілікке айналуа тиіс.
Халыаралы кездесулер ткізіп, шарттарды, келісімдерді жне зге де халыаралы актілерді ресімдеу кезінде мемлекеттік тіл негізгі тіл болуа тиіс.
Этнотуристік іс-шараларды (мдени-этнографиялы ескерткіштерге саяхат, скаутинг, балаларды этносаяхаттары жне жазы этнолагерьлер) йымдастыран кезде мемлекеттік тілді леуетін белсенді пайдалану те зекті болып саналады.
Нтижелер крсеткіштері:
мемлекеттік тілді кпшілікті олдануына ол жеткізуге баытталан мемлекеттік леуметтік тапсырысты лесі (жыл сайыны мемлекеттік леуметтік тапсырысты іске асыруа блінетін аражатты жалпы клеміні 10 %-ынан кем емес);
мемлекеттік БА эфирінде мемлекеттік тілдегі жаа телевизиялы жобалар саныны суі (жыл сайыны телевизиялы жобаларды жалпы саныны - 10 %-ы);
мемлекеттік тілде шыатын баспасзді олдауа бадарланан мемлекеттік апаратты тапсырысты лесі (жыл сайын 50 %-дан кем емес).