Таырып:Витаминтрізді заттар

СЖ

Масаты: Витаминтрізді заттарды азадаы ролі жне олдануы туралы білімдерді здігінен жйелеуге йрену.

Таырып бойынша тапсырмалар:Таырыпты келесі сратар бойынша ашу

1) Витаминтрізді заттар тралы тсінік, оларды жіктелуі, жеке кілдері: холин, карнитин, пангам, орот, парааминобензой, липой ышылдары, аденозилметионин, инозит, убихинон, эссенциалды май ышылдары.

Кесте толтыру:

«Витаминтрізді заттар» кестесі

Аталуы (ріппен)	рылысы(формула немесе сзбен)	Табиатта таралуы	Биологиялы ролі	Медицинада олданылуы

Орындау трі:

1. Толтыру жне орау:

Орындау талаптары:

Ø Таырып бойынша негізгі дебиеттер кздерін тадау жне оып білу.

Ø Библиографияны растыру.

Ø Апаратты айта деу жне жйелеу.

Ø Кесте толтыру

Ø Кесте орау

Кесте толтыру талаптары:

Кесте толтыран кезде 8-10 ртрлі дебиет кздерін пайдалану (2000 жылдан жоары), дебиет тізімінде шыан жылы, авторлар, баспаны аты, бет саны, Интернетті элетронды адресі

· Текст бойынша дебиетке сілтемелер болу ажет;

· Библиографияны дрыс безендіру.

· СЖ рамы:

1) титулді пара,

2) кесте

3) дебиет тізімі

Кестені титулді параы С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАЫ АЗА ЛТТЫ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАФЕДРА______________________________________________________ Кесте ТАЫРЫБЫ: _________________________________________________ _________________________________________________ Студентті аты-жні__________________________________________ Факультет _____________________________________________ Курс ____________________________________________________ ТОП __________________________________________________ Оытушы ___________________________________________ Алматы, 201_- 201_ оу жылы

Тапсыру мерзімі: циклді 8-ші кні

1.СЖ-ге е жоары балл алу шін ажет талаптар:

- график бойынша кестені тапсыру;

- кестені толтыру;

- сратара дрыс жауап беру

Баалау критерийлері :

100 балл- ойылан талаптарды 100% орындаанда, барлы сратара толы атесіз жауап бергенде

95 балл - 100%ды критерий сияты, тек негізгі дебиеттерді ана олдананда.

90 балл- 95 балл критерииі сияты, сзжмбаты кейбір сратарына жауап бергенде зіне сенімсіздік крсеткен жадайда.

85 балл –СЖді орындауда аздаан ате жіберіп, барлыы 20-24 сратара ораанда жауап беріп, маызды емес болмашы ате жіберіп, немесе зіне сенімсіздік крсеткен жадайда, 6-7 дебиеттерді олданып, одан да ателер жібергенде.

80 балл- СЖді орындауда аздаан ате жіберіп, сратар саны 18-19, жаылыс сратар болып, мысалы сын есімнен, етістіктен: ораанда барлы сратара жауап беріп, онша маызды емес ате жіберіп, немесе зіне сенімсіздік крсеткен жадайда жне 6-7 дрыс емес дебиеттерді олдананда.

75балл- СЖді орындауда кейбір ате жіберіп, сратар саны 15-17, жаылыс сратар болып, мысалы сын есімнен, етістіктен: ораанда барлы сратара жауап беріп, онша маызды емес ате жіберіп, немесе зіне сенімсіздік крсеткен жадайда жне 6-7дебиеттерді олдананда жне арасында ескі дебиеттерді олдананда.

70 балл - СЖді орындауда кптеген дрыс емес, ателер жіберіліп, сратар саны 13-14, грамматикалы ателер бар болып, студент барлы сратара тгелдей жауап бере алмай, олданан 4-5 дебиеттерге ескертулер жасалып немесе ескі(2000жыла дейінгі) дебиеттерді олдананда.

65 балл - СЖді орындауда кптеген маызды ателер жіберіліп, сратар саны 10-12, грамматикалы ателер бар болып, студент барлы сратара тгелдей жауап бере алмай, олданан 3-4 р болып, студент барлы сратара тгелдей жауап бере алмай, олданан 2-3 дебиеттерге ескертулер жасалып жне текст бойынша дебиеттерге сілтемелер жасалмай, немесе ескі (2000жыла дейінгі) дебиеттерді олдананда.

50 балл –маба беті жо,студент р болып, студент барлы сратара тгелдей жауап бере алмай, олданан 2-3 дебиеттерге ескертулер жасалып жне текст бойынша дебиеттерге сілтемелер жасалмай, немесе ескі (2000жыла дейінгі) дебиеттерді олдананда.

45 балл – СЖ ді тапсырып, біра баса таырып бойынша, немесе СЖ дреы ателермен болса.

40 балл– СЖ ді тапсырмаанда, немесе СЖ бар, біра орамаанда, кптеген ателері бар, ойылан талаптара сай жауаптар жо боланда.

дебиет

Негізгі дебиеттер:

аза тілінде:

1.Северин Е.С.(аза тіліне аударан жне жауапты редакторы А.Ж.Сейтембетова) «Биохимия», Мскеу, 2014.

2. Сеитов З.С. Биологиялы химия, Алматы, 2012 ж.

3. Сейтембетов Т.С., Тлеуов Б.И., Сейтембетова А.Ж.. Биологиялы химия.-араанды, 2007.

Орыс тілінде:

5. Николаев А.Я. «Биологическая химия», 2007 г.

6. Северин Е,С. «Биохимия», 5-е изд., М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2009

осымша дебиеттер:

аза тілінде:

1. Тапбергенов С.О. Медициналы биохимия.-Павлодар.-2008.

2. Плешкова С.М. жне басалары Биохимияны студенттерді здігінен оып-білуіне арналан оу ралы

1Блім. Белоктар, ферменттер, энергия алмасуы, витаминдер.

2Блім. Заттар алмасуы жне оны реттелуі.

3Блім. Адам азасындаы сйытытар мен тіндер биохимиясы.– Алматы, 2009 ж.

7. Биохимия пнінен студенттерді здігінен дайындалауына арналан тест сратары – Алматы, 2007

8. Сейтембетов Т.С. Биохимия сратары мен жауаптары - Алматы, 2011

Орыс тілінде:

Сеитов З.С. «Биохимия», Алматы, 2012 г.

6. Плешкова С.М. и др. Учебное пособие для самостоятельного изучения биохимии

Часть 1. Белки, ферменты, энергетический обмен, витамины.

Часть 2. Обмен веществ и его регуляция.

Часть 3. Биохимия жидкостей и тканей организма. – Алматы, 2009 г.

7. Аблаев Н.Р., Бейсембаева Ш.А. Клинически значимые биохимические показатели и их интерпретация: учеб пособие, Алматы, КазНМУ, 2007

8. Клиническая биохимия учеб.пособие под ред Ткачук В.А. – М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008

Баылау:

орау сратары

1. Витаминтрізді заттар - тсінік.

2. Q 10 ? рылысы, асиеттері, маызы.

3. Метилметионинасульфоний хлориді, рылысы, асиеттері, маызы.

4. Fвитамині, рылысы, асиеттері, маызы

5. Холин, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

6. Инозит, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

7. Липой ышылы, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

8. Карнитин, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

9. Орот ышылы, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

10. Пангам ышылы, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

11. ПАБ, химиялы табиаты, маызы, азаа тсу жолдары

СЖ

1. Таырыбы:Омега ышылдар. КМ метаболизмі жне ролі. Эйкозаноидтар

Омега-3 и омега-6 ышылдар – кілдері, маызы. Метаболизм жолдары. Эйкозаноидтар жне оларды метаболизмжне физиологиялы ызметтерді реттеуіндегі ролі

2. Масаты: Омега ышылдарды ролі, КМ метаболизмі жне эйкозаноидтарды ролі туралы білімдерді здігінен жйелеуге йрену.

3. Таырып бойынша тапсырма:

1. Келесі сратар бойынша таырыпты оып білу:

а) май ышылдарды трлері (аныан и аныпаан: моно- жне кпаныпаан)

б) КМ негізгі биологиялы ролі – жасуша мембранасыны рылымды функционалды ролі

в) омега–3 КМметаболизмі

г) эйкозаноидтарды биосинтезі– метаболизмреакцияларыны медиаторлары

д) Эйкозаноидтардыноменклатурасы, жіктелуі.

е) Эйкозаноидтарды негізгі биологиялы ызметтері (біркелкі блшыетті жиырылуын реттеуі, абынуды дамуы, ан юын реттеу)

ж) простагландиндерді патологиялы процестерге атысуы.

з) ГКС-ті, аспиринні жне баса стероидті емес абынуа арсы препараттарды эйкозаноидтарды синтезіне сері.

4. Орындауы трі:

Таырып бойынша презентация немесе визуалды ралдарды дайындау жне орау

Презентация немесе визуалды йымдастырушыларды таырыптары:

1) Простагландиндер – биологиялы реттеушілерді жаа трі

2) Омега–3 май ышылдары жне жрек ишемиясы

3) Омега-6 и омега-9 ышылдар – таам кздері, кілдері жне ролі

3) Фармакологиядаы простагландиндер

4)КМ жне омега-ышылдарды ауырулырды алдын алуда пайдалануы

5) Эйкозаноидтар, тсініктер, жіктелуі, тзілуі

Орындау критериялары:

1) Таырып бойынша негізгі дебиет кздерін оып білу

2) Библиографияны растыру

3) Апаратты айта деу жне жйелеу

4) Презентацияны немесе визуалды ралдарды дайындау жне орау

Презентация безендіруді талаптары

-Слайдтарды саны 15 тен аспау керек

- Презентация немесе визуалды ралдарды дайындаанда 8-10 р-трлі жаа дебиеттерді пайдалану (2000 жылы жне одан жоары), дебиетте шыу жылы, авторлар, баспасы, бет саны, сайтты аты

- дебиетке сілтеме жасау

- библиографияны дрыс безендіру

-презентацияны немесе визуалды ралдарды рылысы:

1) титулді бет

2) мазмны

3) кіріспе (мселені ашып жазу, зектікті (актуальділігін) анытау, презентацияны масаттары жне міндеттері)

4) негізгі блім (бл блімні рбір блігі жеке мселені немесе оны бір жаын ашып крсетеді, олар зара логикалы байланыста болу керек; бл блімде кестелер, схемалар, сызбансаулар, суреттер жне т.б. болуы ммкін); визуалды ралдарды негізгі блімі толы шыармашылы ебек болу тиісті, онда сйкес форматта студентті ойы орындалан болу керек.

5) ортынды жасау (презентацияны таырыбы бойынша жалпы орытынды, сыныстар беріледі), визуалды ралдардыа жасамауа болады.

6) дебиет тізімі

Презентацияны немесе визуалды ралдарды титулді беті С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАЫ АЗАЛТТЫ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАФЕДРА______________________________________________________ Презентация немесе визуалды ралдарды (ралдарды атын беру) ТАЫРЫП _________________________________________________ _________________________________________________ Студентті аты-жні__________________________________________ Факультет _____________________________________________ Курс ____________________________________________________ Топ __________________________________________________ Оытушы ___________________________________________ Алматы, 201_- 201_ оу жылы

Тапсыру мерзімі: циклді 8-ші кні

Баалау критерийлері:

- Кафедра талаптарына сйкес тапсырманы уаытында тапсыру;

- Презентация немесе визуалды ралдара ойылан талаптарды орындап оны орау;

- СЖ бойынша берілген оытушыны сраына дрыс жауап бере алу

Презентацияны жне визуалды ралдарды растыруды баалау критерийлері

100% - ойылан талаптарды 100% орындаанда, барлы сратара толы жауап берілгенде. Презентация баса осымшада немесе бадарламалар да орындалса да, барлы талаптар есепке алынанда. Визуалды ралдар здігінен йымдастырылан, шыармашылы икемділікпен жасы делген, студент барлы ойылан сратара дрыс жауап бере алады.

95% - ойылан талаптарды 100% орындаанда, барлы сратара атесіз жауап берілгенде. Презентация баса осымшада немесе бадарламаларда да орындалса да, біра материала осымша дебиеттерді жеткіліксіз олдананда.Визуалды ралдар здігінен йымдастырылан, шыармашылы икемділікпен жасы делген, маызды емес ескертулермен, студент барлы ойылан сратара дрыс жауап бере алады.

90% - ойылан талаптарды орындаанда, барлы сратара атесіз жауап берілгенде. Презентация баса осымшада немесе бадарламаларда да орындалса да, біра материала тек негізгі дебиеттерді олдананда.Визуалды ралдар здігінен йымдастырылан, шыармашылы икемділікпен жасы делген, маызды емес ескертулермен,толы емес дебиеттер тізімін олдананда.

85% - 15слайдтан кп,СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде,СЖ-ді орауда ойылан сратара жауап береді, біра наты емес, саны 6-7 толы емес дебиеттер тізімін олдананда.Визуалды ралдартадалан таырыптарда толы крініс бермейді,біра безендірілген барлы талаптара сйкес келеді жне студент материалды жасы мегерген.

80% - 15слайдтан кп,СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде,СЖ-ді масаты мен міндеті толы аныталмай,орытындысында сыныстар берілмегенде, текстте ателіктер кездессе, СЖ-ді орауда ойылан сратара жауап береді, біра наты емес, саны 5-6 толы емес дебиеттер тізімін олдананда. Визуалды ралдартадалан таырыптарда толы крініс бермейді,біра безендірілген барлы талаптара сйкес келеді жнебіра жеке ескертулермен студент материалды жасы мегерген.

75% - 15слайдтан кп,СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде,СЖ-ді масаты мен міндеті толы аныталмай,орытындысында сыныстар берілмегенде, текстте ателіктер кездессе, СЖ-ді орауда ойылан сратара жауап береді, біра наты емес, саны 5-6 толы емес дебиеттер тізімін олдананда,текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо ,ескі дебиеттер олдананда.Студентвизуалды ралдарды дайындауда ралды безендіруді зі толы анытамаан жне нені крсетуі туралы оытушыдан кеес алды,материалды жасы крсетіп, орады,дрыс,демі безендірілген жне пайдаланан дебиеттері жеткілікті млшерде.

70% - саны 6-7слайдтар, СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде, СЖ-ді кіріспе мен орытынды блімдері жо,суреттер,кестелер,схема мен графиктер те аз, грамматикалы жне биохимиялы ателер кездескенде, (2000 жыла дейінгі) ескі дебиеттер, текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо , дебиеттер тізімінде 3-4 толы емес дебиеттер ескертулермен орындаанда.Визуалды ралдардыоытушы крсеткендей, здігінен толы анытай алмады,кейбір ателіктермен орындалды, безендіруі жне мазмны толы емес,сенімсіздікпен жауап береді.

65% - саны 6-7слайдтар, СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде, СЖ-ді кіріспе мен орытынды блімдері жо, суреттер,кестелер,схема мен графиктер те аз,грамматикалы жне биохимиялы ателер кездескенде, (2000 жыла дейінгі) ескі дебиеттер, текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо , дебиеттер тізімінде 1-2 толы емес дебиеттер ескертулермен орындаанда. Визуалды ралдардыоытушы крсеткендей, здігінен толы анытай алмады,кейбір ателіктермен орындалды, безендіруі жне мазмны толы емес,сенімсіздікпен жауап береді, орау кезінде 1 ате жіберді.

60% - саны 6-7слайдтар, СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде, СЖ-ді кіріспе мен орытынды блімдері жо, суреттер мен кестелер жо,те аз схема мен графиктердеграмматикалы жне биохимиялы ателер кездескенде, студент барлы сратара толы емес,кейбір сратара дрыс емес жауап бергенде, (2000 жыла дейінгі) ескі дебиеттер, текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо , дебиеттер тізімінде 1-2 толы емес дебиеттер ескертулермен орындаанда. Визуалды ралдарды оытушы крсеткендей, здігінен толы анытай алмады,кейбір ателіктермен орындалды, безендіруі жне мазмны толы емес,сенімсіздікпен жауап береді, орау кезінде 1 атеден кптеу ате жіберді.

55% - сырты маба беті жо, саны 4-5слайдтар, СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде, СЖ-ді кіріспе мен орытынды блімдері жо, суреттер мен кестелер схема мен графиктер жо, грамматикалы жне биохимиялы ателер кездескенде, студент барлы сратара толы емес, кейбір сратара дрыс емес жауап бергенде, (2000 жыла дейінгі) ескі дебиеттер, текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо, дебиеттер тізімінде 1-2 толы емес дебиеттер ескертулермен орындаанда, презентацияны сапасы нашар(суреттер, схемалар аз,бір слайдта кп жолдар бар.) Визуалды ралдарды безендіруі жне мазмны аздау,орау кезінде ателескен.

50% - сырты маба беті жо, 4-ке дейін слайдтар, СЖ-ді орындауда кейбір ателер жіберілгенде, СЖ-ді кіріспе мен орытынды блімдері жо, суреттер мен кестелер схема мен графиктер жо, грамматикалы жне биохимиялы ателер кездескенде, студент сратара жауап бермегенде, (2000 жыла дейінгі) ескі дебиеттер, текст бойынша олданылан дебиеттерге сілтемелер жо , дебиеттер тізімінде 1-2 толы емес дебиеттер ескертулермен орындаанда, презентацияны сапасы нашар(суреттер, схемалар аз,бір слайдта кп жолдар бар , талапа сай орындалмаан).Визуалды ралдарды орамай тапсыран.

45 % - тапсырыланСЖ-ді орамаанда, СЖ талапа сйкес болмаанда.

40% - СЖ-ді тапсырмаанда.

дебиет

Негізгі дебиеттер:

аза тілінде:

1.Северин Е.С.(аза тіліне аударан жне жауапты редакторы А.Ж.Сейтембетова) «Биохимия», Мскеу, 2014.

2. Сеитов З.С. Биологиялы химия, Алматы, 2012 ж.

3. Сейтембетов Т.С., Тлеуов Б.И., Сейтембетова А.Ж.. Биологиялы химия.-араанды, 2007.

Орыс тілінде:

9. Николаев А.Я. «Биологическая химия», 2007 г.

10. Северин Е,С. «Биохимия», 5-е изд., М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2009

осымша дебиеттер:

аза тілінде:

1. Тапбергенов С.О. Медициналы биохимия.-Павлодар.-2008.

2. Плешкова С.М. жне басалары Биохимияны студенттерді здігінен оып-білуіне арналан оу ралы

1Блім. Белоктар, ферменттер, энергия алмасуы, витаминдер.

2Блім. Заттар алмасуы жне оны реттелуі.

3Блім. Адам азасындаы сйытытар мен тіндер биохимиясы.– Алматы, 2009 ж.

11. Биохимия пнінен студенттерді здігінен дайындалауына арналан тест сратары – Алматы, 2007

12. Сейтембетов Т.С. Биохимия сратары мен жауаптары - Алматы, 2011

Орыс тілінде:

Сеитов З.С. «Биохимия», Алматы, 2012 г.

10. Плешкова С.М. и др. Учебное пособие для самостоятельного изучения биохимии

Часть 1. Белки, ферменты, энергетический обмен, витамины.

Часть 2. Обмен веществ и его регуляция.

Часть 3. Биохимия жидкостей и тканей организма. – Алматы, 2009 г.

11. Аблаев Н.Р., Бейсембаева Ш.А. Клинически значимые биохимические показатели и их интерпретация: учеб пособие, Алматы, КазНМУ, 2007

12. Клиническая биохимия учеб.пособие под ред Ткачук В.А. – М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008

Баылау:

Сратар

1) Май ышылдарды трлері (аныан и аныпаан: моно- жне кпаныпаан)

2) КМ негізгі биологиялы ролі – жасуша мембранасыны рылымды- функционалды йымдастырылуы.

3) Омега–3 КМны метаболизмі.

4)Метаболизм реакцияларыны эйкозаноидтар-медиаторларыны биосинтезі.

5) Эйкозаноидтарды номенклатурасы мен жіктелуі.

6)Эйкозаноидтарды негізгі биологиялы функциялары (біркелкі блшыеттерді жиырылуын реттеу, абынуды дамуы, ан йын реттеу жне т.б.)

7) Простагландиндерді патологиялы процестерге атысуы.

8) ГКС-ті, аспиринні жне баса стероидті емес абынуа арсы препараттарды эйкозаноидтарды синтезіне сері.

Бл заттарды формуласын жазуды білу жне май ышылдарыны молекулярлы формуласын білу.

СЖ