І. йымдастыру кезеі
· Оу ралын тексеріп тгелдеу.
· Оушыларды тгендеу.
· Оушыларды зейінін сабаа аудару.
ІІ.й тапсырмасын срау:
1) Шыыс алымдарды атап шыу.
2) андай ебектері бар ?
3) Бір ламаны тадап ол туралы мазмндап айту.
Жаа сабаты жоспары:
1) лы Жібек жолыны пайда болу тариы
2) лы Жібек жолыны халыаралы аым-атынасты дамытудаы тарихи маызы.
3) лы Жібек жолыны мдениетіні ркендеуіне тигізген ыпалы.
4) лы Жібек жолыны шаруашылыты дамуына тигізген сері.
III.Жаа саба.
Терминдермен жмыс.
лы Жібек жолы-Еуразияны батысымен шыысын байланыстыран керуен жолдары тораптарыны шартты атауы.
Миссионерлер – діни сенімдерді уаыздаушылар.
лы меридианалды жол - солтстік пен отстікті,Сібір –Ара- Тркістанды-байланыстыратын сауда мен мдениет жолы.
· Пiлдер патшалыы - ндiстан - данышпандар патшалыы;
· 2.Асыл тастар патшалыы - Иран жне Византия Парсы патшалыы- патшаларды патшасы;
· Жылды патшалыы - Tpiк аанаты - азулы адар патшалыы;
· Адам патшалыы -ытай - мемлекеттi басару патшалыы
| «Жібек жолы» (негізгі тауар – жібек) |
| Шыыс лкелері мен батыс лкелерін байланыстыратырып жатуынан |
| Жібек жолыны басы ытай жеріндегі Хуанхэ зеніні аарындаы айматан басталады |
| «лы Жібек жолы» |
| 1877 жылы неміс географы Фердинанд фон Рихтгофен алыптастырды |
| Б.э.б ІІ- асырды соында алыптасты |
1.лы Жібек жолыны хронологиясы б.з.б. ІІІ-ІІ асырлар мен б.з. XV асыр аралыы. Жолды аты жібек саудасына байланысты шыан. Ал «лы» сзіні осылуы жолды ке - байта шыыс лкелері мен батыс лкелерін осып, байланыстырып жатуынан, жол бойындаы елдерді тіршілігін жандандыруынан. Сондытан бл лы Жібек жолы болып тариха енді.
2.Жібек жолы бастапыда ытай жібегін батыс елдеріне шыаруа ызмет етті. з кезегінде, онымен Римнен, Византиядан, ндістаннан, Ираннан, Араб халифатынан, ал кейініректе Еуропа мен Ресейден осы елдерде ндірілетін тауарлар тасылды. Мысалы, жасмин суы, мускат жааы, айдахарды ті, кілемдер мен маталар, алмас пен маржан, піл сйегі, садатар мен жебелер т.б. кптеген заттар тасылды. Жібек жолымен сату шін Ферананын, арабтарды асыл тымды аттары, тйелер мен пілдер, тотыстар мен тйестар алып жрген. Жзім, шабдалы, ттті таамдар, ккністер Жібек жолы арылы тарады. Алайда, сауда жасайтын негізгі зат жібек болып ала берді.
3.Сауда кезінде жол бойындаы елдер бір-бірімен арым-атынас жасауды барысында здерін тек ттыну бйымдарымен анааттандырып оймады. Олар зара мдени жаынан байланыса тсті. Шыыс жне батыс елдерінде олданбалы жне сулет нерлері таралумен атар, музыка мен би нері, ызыты ойын - сауытар орта асырларда зінше бір ріс алды. ызыты ойын -сауытар, музыканттар мен бишілерді, жабайы адарды йретушілерді, акробаттар мен сайымазатарды, фокусшы сиыршыларды нер крсетуі ерекше таралды.
4.Жібек жолы халытар арасындаы сауданы дамуына ана пайдасын тигізіп ойан жо. Ол шыыс пен батыс елдеріні арасындаы арым-атынасты дамуына серін тигізді. Сауда жолына байланысты арым-атынасты 568 жылы трік аанаты мен Византия мемлекетіні арасында болан келісімдерден байауа болады. Мысалы, Иран шахына ытай императыны атынан жібектен жасалан шекейлі киімдер жіберген. лы Жібек жолыны сауданы дамытуда ана емес, мемлекеттер арасындаы арым-атынасты рістетуінде де тарихи маызы зор.
| Таралу аймаы |
| ндістан ,Ауанстан,Бадат , Трік аанаты ,Византия Жапония,Шам, Кавказ,Мысыр , Жер орта теізі,Сирия Ресей,Месопатам , ытай,Парсы патшалыы |
| лы Жібек жолыны тарихи атауы |
| лы Жібек жолы |
Лазурит жолы Нефрит жолы Дала жолы
Азастандаы тарматары
Жетісу баыты
Шыыс баыты: Тараз, Алматы, Шелек, Смбе, Жаркент.
Солт.- Шыыс баыты: Алматы, апшаай, Шегелді,Алтынемел,Днгене,ойлы, Алакл маы, Жоар апасы
Солт.-Шы.азастан баыты: Тараз,лан, Хантау,Балатопор,Айнабла, Саран. Бл баытпен Рубрук Моолиядаы Мке хана баран.
Осы ш баыт Жетісу трындарына те маызды болды.