мкл кен орнын игеруді тарихы жне азіргі жадайы
Курсты жоба
Таырыбы: «мкл кен орны»
Орындаан: Тасынбай Н.Т
Тексерген: аа оытушы Балабаева .Ш.
Атырау-2016ж
АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
АТЫРАУ МНАЙ ЖНЕ ГАЗ УНИВЕРСИТЕТІ
«Мнайгаз» факультеті
«Мнай-газ ісі» кафедрасы
Кафедра мегерушісі________
(олы)
к.т.н. доцент Шугаепов Н.А.
«___»______________2016 ж.
Маманды коды жне атауы: 5В070800 Мнай-газ ісі
Топ: НГД РН-13/2 к/о
Орындаан: Тасынбай Н.Т
Тексерген: аа оытушы Балабаева .Ш.
Жоспары:
1 Техника – технологиялы блім..................................................... ...........
1.1 Кен орны туралы жалпы малмат.............................................. ..........
1. 1-сурет. Ауданны шолу картасы.................................................. ..........
1.2 Кен орныны геологиялы зерттелуі жне игеру тарихы...........................
1.3Стратиграфия.....................................................................................................
1.4Тектоника....................................................................................... ...........
1.5Мнайгаздылыы.......................................................................... ...........
1.6 Сулылыы .........................................................................................................
1.7 мкл кен орныны игеруді тарихы жне азіргі жадайы жнініде ысаша млімет................................................................................
1.8 ы орларыны згеру динамикасы....................................... ...........
1.9 мкл кен орнын 1 –объектісіні мнай, газ жне су ндіруді
згеруіні динамикасына жне су айдауа талдау.................... ............
1.10 абата су айдау шін пайдаланылатын су кздері................ ............
1.11 Су дайындауды техника-технологиясы ................................... ..........
Кіріспе
Мнай мен газ ндіру - нерксіпті е бір маызды салаларыны бірі болып табылады. Оны дамуына бізді елімізде лкен кіл блінеді.
Елімізді леуметтік-экономикалы жоспарында жаа мнай жне газ кен орындарын пайдалануды жеделдету амтылуда. Оларды атарына мкл кен орнында жатады.
мкл кен орны 1984 жылды басында азастан Республи-касыны Геология Министрлігіні "Южказгеология" МГБ-дегі Отстік азастан экспедициясымен ашылды. Фонтанды аын алу азастан Республикасындаы Отстік Торай ойпатыны мнайгаздылыын растады.
1987 жылы ТМД-ны ЖИК-ні бекітуімен байланысты 153208 мы тонна болып мнай оры бекітілді. сынылып отыран дипломды жмыс мкл кен орнын пайдалану шарттарына сйкес "мкл кен орнында крделі жадайдаы ндіру ыларыны жмысын талдау жне оларды пайдалануды тиімділігін арттыру" арналан
ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫ БЛІМ
Кен орны туралы жалпы малмат
1984 жылы "Отстік азастан геологияны" кен орны блімімен мкл мнай аймаы ашылды. Осы кен орныны ашылуымен отстік Торай ойпаты жаа нерксіп мнай газ облысы ретінде арастырыла бастады.
Кмкл кен орны кімшілік жаынан азастан Республикасыны араанды облысыны (Жезазан облысыны) Жезді ауданына арайды. Кен орын географиялы трыдан отстік Торай стіртінде орналасан. Е жаын трылыты ке шарлар Жалааш (150 километр) темір жол станциясы Жусалы (210 километр), арсапай (180 километр) Стпаев ауылы (250 километр).
Облыс орталыы ызылорда, Жезазан аласына жне жалпы лкен орталыа дейінгі ара ашытытар шамамен 160 километр жне 290 километрдей болады.
мкл ндіріс ауданынан шыыса арай 230 километр ара ашытыкта Омск - Павлодар - Шымкент мнай быры теді.
ндірістік ауданны трылыты халы (азатар) негізінен мал шаруашылыымен айналысады. Экономикалы аудан лі толыымен зерттелмеген.
Кен орнына тек ара жолдармен баруа болады. Жаз, кз айларында кез келген автоколікпен жруге ммкін болса, ал ыс айларында карлы боран, ргсн ардан туге иына соады. ыс, кктем айларында тек шынжырлы тракторлармен ана етуге болады, себебі тскен арды серінен жер жібіп, батпаа айналады.
Стратиграфия
мкл кен орныны шгінді тілігі бойынша жасалан зерттеулер нтижесінде ол мезозой-кайназой шгінділеріні те тере кепкен ерте протерозой негізгі бетінде орналасан.
Тменгі протерозой РК1
18 гыма абатты негізгі алыптасандыы аныталды.
2-ші ныда алындыы 245 метр болатын негізді стігі абаты (120 метр шамасында) срылт-жасыл сілім (массив) гидрослюдалы-каолинитті тата тастарды біртіндеп кепкен гнейстерге ласты, кварц-биотит плагиоклазды рама айналады.
3-ші ыда ерекше згерген метасоматиттер байалып, олар аз интрузивті декер рамында боландыы болжамдалды.
Барлы негізді тыыз орналасып, кптеген бытыраы айматармен блшектенген жазытарда кварцты жне алыпты желілер абаттасып кейбір жерлерінде темірге айналан.
Осы жыныстарды жоспары лытау мен аратау ыраттарыны жасына сйкестелінген.
Тектоника
Шгіндіні стінгі бркеме абатында тектоникалы бзылу тек ана солтстік-батыс баытта байалады.
Негізді жйелі бзылуы бірнеше орталы анаты ктерілген жарытар жйесінде блінуі десті амплитудасы 320 метрдей, ал ені 2,5-3,5 километр жне зындыы 24 километрге жетеді.
Негізді беттік орналасу тередігі 1200-1600 метр шамасында.
шінші, бесінші жне жиырма екінші ыларда грабен шыыста амплитудасы 100 метрге дейін тменделе шектеліп ерекшеленеді. Солтстік-батыс баытта грабен ке ысым айырмашылытарына иеленіп негіз 1460 метрден 1820 метр тередікке дейін орналасады.
Солтстік-батыс жне солтстік-шыыс баытта десті орталы блігі аса сыытар сериясы (29, 30, 16, 20, 14, 21, 8 ылар аймытарында) горст-грабенді амплитудасы 80 метрге дейін, лшемдері 2,5-3,5 километрге те болатын блоктара бледі.
Айматы солтстік жне отстік бліктері де орталы тсы тмен лдыраан жарытар жйесімен крделенген.
Айматы орталы блігінде негізді е аз тередікте (1160-1170 метр) орналасуы (2,9,12,17,19 ылар аудандарында) байалады. Сейсмикалы жаттармен, жйелі ылау нтижелеріні крделі бадарламамен деу, десті тектоникалы шгіндісіні жан-жаты, деталды малматтарын сынады.
Мнайгаздылыы
мкл кен орнында ндірістік мнай-газ бергіштік тменгі неоком жне жоары юра кішігірім жинатарында орналасан.
Тменгі неоком мнай-газ бергіш жинаында екі німді горизонт М-1 мен М-2 аныталан ыны геофизикалы зерттеу мліметтеріне сйеніп жасалан жыныс абаттарыны салыстырма-лы араатынасы негізінде длелделінген.
Тменгі-бор горизонттары М-1 жэне М-2 алыдыы 10-нан 20 метрге дейін сазды абатпен блінген. Тередігі 1060-1100 метр аралыында М-1 горизонтында мнай кеніші бар. Кенішті алындыы 40 метр. Мнай кенішіні орналасу абаты кмбезді. Абсолюттік СМШ дегейлері "минус" 981,1-ден "минус" 985,6 метр аралыында, отстік кмбезді крлымына батыс анатында орналасан ылар атарында (2052, 2077, 406, 1039) СМШ дегейіні "минус" 977,7-ден "минус" 979,7 метр аралыынан кішігірім салыстырмалы ауытулар аныталан.
Мнай абаты - кмбезді кеніші М-2 горизонтында орналасан, кенішті орналасу дегейі 1095-1111 метр аралыында. абатты алыдыы 15 метр абатты абсолютті СМШ дегейі "минус" 996-дан "минус" 999 метр аралыында, рылымны батыс ататтаы кейбір ыларда ана (231, 432, 3023, 3032) тйісу дегейлері "минс" 991,4 жне "минус" 992,6 метрге дейін ктеріледі.
Юра шгіндісіне (Ю-1, Ю-2, Ю-3 жне Ю-4) німді горизонтгар айындалады. Ю-1 жне Ю-2 горизонттары біркелкі ГМШ мен СМШ-ларына ие болып, мнай кеніші газ алпашалы болады.
1190-1322 метр аралыында абатты, тектоникалы экрандалан, кмбезді кеніш орналасан. Кеніш алындыыны дегейі 132 метр. Мнай су тйісу контактісі "минус" 1179 метр, ал су мнай контактісі "минус" 1194 тен "минус" 1198 метрге дейінгі аралыта орналасан. Кенішті мнай блігіні дегейі 18 метр, ал газ блігіні дегейі 24 метр.
Сйы пен газды зінен ткізе алатын жне олар шін ойма бола алатын кеуекті жне жарышаты тау жыныстарын коллекторлар деп атайды.
абат ысымы: кеніш бойынша мнай-газ ндіру жмыстары басталмай транда абат ысымыны млшері сол кенішті тередігіне туелді болады. Жоба бойынша ол тмедегі формула арылы табылады:
Pпл = Hg
Мнайды физикалы асиеттеріне оны тыыздыы, ттырлы. Мнайды тыыздыы жоарылаан сайын айнау температурасы арта бастайды. Ал ттырлыына сер ететін жадайлар оны рамындаы парафин, шайыр осымшалары жне температура.
Химиялы жаынан мнай сйы кмірсутектеріні метанды, нафтендік, ароматты атарларыны ккіртті, азотты жне оттекті осылыстарыны оспаларынан трады.
ыны орташа бір кндік шыымы 35 т/ту. абат ысымы шамамен 8 МПа.
мкл мнайыны тыыздыы - 821 кг/м3, ттырлыы -11,7 мПа-с, рамындаы ккірт млшері - 0,11 пайыз, парафин —11,7 пайыз, асфальт-шайырлы заттар - 5,9 пайыз.
Сулылыы
мкл кен орны Торай артезиан бассейініні отстік блігінде орналасан.
Кенішті барлау процесінде (теу дісімен) 22 субергіш жне 2 ашы опан объектілері теу дісімен сыналан.
ылау нтижесінде терендік, лшемдік, іздеулік, гидрогеологиялы, рлымды жне барлаулы скважиналар мкл, Арыскм айматарында протерозой, юра, бор, пологенді, неогенді шгінділерінде субергіш комплекстері айындалан.
мкл 2 ысын сынатан ткізу кезінде негізді шгіндісінен 1416-1503 метр аралыында минералдаы 76,6 г/дм су аыны алынды.
Су хлорлы кальций тектес, хлорлы топтаы натрий топшасында, рамында 69,2 г/дм -ге дейін бромы бар.
мклді (2, 8, 12 жне 16) ыларында орта юра шгіндісінен су бергіштік горизонты зерттелген.
Алынан су арынды, опан тесіктерінен тетін су аыныны жылдамдыы жоары, бл абат сзгіштік асиетіні жасы екендігіні длелі болып табылады.
Жоары юра шгіндісіндегі сулы комплексі ш субергіш горизонттарынан ралан: Ю-1, Ю-2 жне Ю-3. Комплекс жоары орналасан абатан ала ср тсті сазды абатпен блінген.
Су орналасан жыныстар ср жне ашыл ср майттар. Бл горизонттарды гидродинамикалы мінездемесі Ю-4 горизонтыны мінездемесіне сйкес келіп, оларды зара байланыстарын таы да длелдейді.
Ю-1, Ю-2, Ю-3 горизонттарыны сулары аынды. Сына интервалдары динамикалы дегейі кшті аынды, те тез алпына келеді (1 сааттан 5 тулікке дейін).
Неоком субергіш шгіндісі рамына М-1 жне М-2 субергіш горизонттары кіреді. Олар жасыл срылт майттармен байланыста болады.
Апт-альб субергіш комплексі неоком горизонтынан айматы дамыан сазды жоары неоком абатымен блінген. уатты сазды абат аралыын осанда комплекс уаты 250 метге дейін жетеді. Апт-альб субергіш шгіндісіні кедергісі ете жоары трасыздыпен мінезделіп, комплексті жоары белігінде 50 метрге жетеді. Тілікті жоары блігінде су тщылау болуы ммкін.
Апт-альб субергіш комплексті суы те кеп (водообильный), контур сыртындаы сулармен химиялы рамы біркелкі оны техникалы су ретінде олдануа болады.
Жоары альб-сеноман шгіндісіні субергіш горизонты кеінен таралан. Су жасыл срылт жне ызыл-оыр м абаттары мен ала саздарды ішіндегі аз цементтелген майттар жыныстарында орналасан. Горизонт алындыы 46 метр. 2743 ысында алынан су арыныны дебиті 24,4 т/тулік.
Тулікті статикалы дегейі - 16 метр тередікте орналасан. Суы тздылау, минералдыы 1,7 г/дм3.
Тменгі туран-сенонды субергіш комплексі кенінен таралан. Сулар жасыл-ср жне ср мдарды ішінде орналасан, орналасу тередігі 270 метрге дейін. Суы тщы, минералдыы 0,6 г/л.
Палеогенді, неогенді 1/4 субергіш шегінділері аудан бойынша аныталан.
Шаруашылы жне ішім су турон-сенон субергіш комплесінен, ал техникалы ажет сулар жоары сеноман комплексінен алынады. Апт-альб горизонттаы су орын абат ысымын траты стап тру шін олдану сталан.
мкл кен орнын игеруді тарихы жне азіргі жадайы
жніндегі ысаша млімет кен орнын игерудегі бекітілген варианттарды негізгі баыттары
Мнай кен орнын игеруді жобасын жасаан кезде, оны талдап, баа беру керек. Оны стіне жобамен жасалан варианттар шама келгенше экономикалы тиімділікте болуы керек.
мкл мнай кен орнында газды мнайлы абаты бор жне юра шгінділерінен ралан. М-1, М-2 абаттарымен Ю-1, Ю-2, Ю-3 жне Ю-4 абаттарында мнай жиналан. Кен орнын азу скважиналары 300x600 сеткасы бойынша нса ішінен су айдау амтылан. Осыны брі мнай ткізгіштікті ктеру дістерімен байланысты. Бан себеп болан кейбір німді абаттарды ысымыны жеткіліксіз болуы.
Жоба бойынша 2 вариант аралан. Оны ішінде экономикалы вариант тиімді деп есептеледі. Осы бойынша 1182 ысы азылуы керек. Жалпы алынатын нім 156-568 мы тонна.
Кен орнын игеру мерзімі 50 жыл. Жалпы кен орны бойынша 25млн тонна мнай ндірілуі керек.
Сйы пен газ ндіру жне су айдауды згерісін талдау мкл мнай кен орныны игерілуі 1990 жылы мамыр айынан баталады. 1991 жылдан бастап мнаймен бірге су жне газ осылып шыа бастады. 1991 жылы 1192,43 мы тонна сйы ндірілсе, оны 1169,25 мы тоннасы мнай, сулану 1,94%, газ ндіру 92,99 млн м3 болады.