арым-атынас зара рекет ету жне адамдарды бір- бірін абылдауы.

Бл мселені арастыранда арым-атьнасты екі жаты салалары — интерактивті (зара рекет) жне перцептивті (тікелей сезімдік) атынастара тоталуды жн крдік.

арым-атынасты интерактивті жаы бл адамдарды зара байланысын, оларды бірлескен іс-рекетін йымдастыруа атысты арым-атынасты масаты, адамдарды бірлескен іс-рекетіні ажеттілігін бейнелеу. Бл жерде арым-атынас тлааралы зара рекет жйесіне атысады, демек, оларды біріккен іс-рекетінде алыптасан адамдарды байланысы мен зара серіні жиынтыы.

Тла аралы зара рекет адамдарды бір-біріне рекет етуіні бірізділігі. Оны мынадай лгімен крсетуге болады: индивид А-ны ылыы индивид В-ны тарапынан кері жауап реакция шаырады, ол зіні кезегімен, А-ны мінез лына сер етеді.

Сонымен, арым-атынасты жетістігіні бастапы шарты зара рекет етуші адамдарды мінез лыны бір-біріні кткеніне жауап беру болып табылады. леуметтік баылау зара рекет ету рдісінде бір-бірімен атынас жасайтын адамдарды орындалатын рлдеріні репертуарына сйкес, іске асып отырады. рбір адам ртрлі рлдерді атарады. Рлдерді кптігі кейде арама-айшылы туызады, рлдік конфликтілерге кеп сотырады. Рлдерді орындау леуметтік баылауа туелді жне міндетті трде оамды баасын алады, лгіден ауытушылы болса, жазасын алады. Психологиялы зара рекет ету кез-келген трде руаытта да белгілі трткілерге негізделеді жне наты масаттарды кздейді.

Жоарыда айтыландай, зара рекет ету зара тсінушіліксіз ммкін емес. арым-атынаста ріптес алай абылдайды, басаша айтанда бір адамны баса адамды абылдауы алай іске асады, бл — арым-атынас психологиясында те маызды мселелерді бірі. Бл рдіс арым-атынасты міндетті, рамды блігі ретінде арастырылады жне шартты трде арым-атынасты перцептивті жаы (тікелей сезімдік) деп аталады. Бл жерде адамды адам абылдау, яни тла аралы перцепцияны ерекшеліктері туралы айтылады. абылдау термині жалпы психологиялы маынада олданып отыран жо. Сзді шын мнінде, мселе абылдау туралы емес, баса адамды тану туралы болып отыр. Баса адамды тану барысында бір уаытта баса адамны эмоциялы баасы іске асады. Басаны тану рдісінде негізінен е азы екі адам атысады, оны райсысы белсенді субъект болып табылады. Демек, зіді басамен салыстыру екі жаты іске асады: ріптестерді райсысы басаа сас болуа мтылады. Сонымен, зара рекет ету стратегиясын руда басаны тек ана ажетттіліктерін, трткілерін жне станымдарыны райсысын есепке алумен атар, сол баса адам алай мені ажеттіліктерімді, трткілерді жне станымдарымды тсінеді.

Адамдар кнделікті мірде баса адамны мінез-лыны шын себебін тіптен білмейді, білсе де жеткіліксіз біледі.

Баса адам туралы тсінік зіндік санамызды дегейімен тыыз байланысты. Бл байланыс екі жаты: бір жаынан, зі туралы тсінікті байлыы баса адам туралы тсінікті байлыын анытайды, екінші жаынан, нерлым баса адам толы ашылып крсетілсе, сорлым зі туралы тсінік ке алыптасады. Адам зін баса адам арылы саналы тсінеді. зін баса адам арылы саналы тсінуді екі жаы бар -идентификация жне рефлексия.

Идентификация — бл саналы немесе санасыз басаа сау арылы адамны басаны тсіну тсілі. Идентификация деген термин азашалаанда басаа сау маынасында олданылады. Сонымен, идентификация баса адамды тану жне тсіну тетіктеріні бірі ретінде олданылады.

Идентификацияа мазмны жаынан жаын былыс -эмпатиямен байланысты.

Эмпатияны — адамды тсінуді ерекше тсілі ретінде арастырамыз. Бл жерде айтайын дегеніміз баса адамны мселесін тымды трде тсіну емес, оны мселелеріне эмоциялы сезімді білдіруге мтылу. Эмпатияны тетігі белгілі бір ерекшеліктері жаынан дентификацияа сас: екеуінде де зіді басаны орнына оя білу ептілігі крінеді.

Рефлексия - бл озіні психикалы жадайы туралы ойлау немесе зіні кіл-кйін талдауа бейімділігі. Рефлексия баса адамды тсіну тетіктеріні бірі.

арым-атынас, жоарыда крсеткендей, апаратты арапайым берумен шектеліп ана оймайды. Сол жемісті болу шін, ол міндетті трде кері байланысты ажет етеді, зара рекет ету нтижелері туралы апаратты субъектіні алуы.

Сонымен, тла аралы абылдау рдісінде кері байланыс тсінік беретін функцияны жне зін-зі басару ызметін атарады.