Таырыбы: №4 практикалы жмыс. Автогрейдерді тартымды-лы жне німділік есебі

Жмыс масаты - автогрейдерді негізгі параметрлеріні есебін жасау.

Тапсырманы нсалары 4.1-кестеде берілген.

4.1-кесте - Бастапы мліметтер

Нс-а	Автогрей-дер трі	Авто-грейдер массасы ma, т	йінді зын-дыы В, мм	йін-ді биік-тігі Но,мм	Доа-ла- ты форму-ласы	Топы-ра трі	Телім зын-дыы L, м
	Жеіл				1*2*3	майт
	Жеіл				1*2*2	м
	Орташа				1*2*3	майт
	Орташа				1*2*2	Саз
	Ауыр				1*3*3	Балшы
	Ауыр				3*3*3	Балшы
	Ерекше ауыр				1*3*3	Ауыр балшы
	Ерекше ауыр				3*3*3	Ауыр балшы
	Жеіл				1*2*3	м
	Жеіл				1*2*2	майт
	Орташа				2*2*2	майт
	Орташа				2*2*2	майт
	Ауыр				1*3*3	Саз
	Ауыр				1*3*3	Балшы
	Ерекше ауыр				3*3*3	Ауыр балшы
	Ерекше ауыр				3*3*3	Ауыр балшы
	Жеіл				1*2*3	м
	Орташа				2*2*2	Саз
	Ауыр				1*3*3	Саз
	Ерекше ауыр				3*3*3	Балшы

 

Автогрейдерді тайанатауынсыз озалысыны шарты

 

Т_сц Т_т W_i, болып жазылады, (4.1)

 

мндаы Т_сц - тартымны ілінісуі бойынша кші, Н;

Т_т – тартымды кші, озалтышты артуы, Н;

W_i – кедергі кшіні жинаы, топыраты жылжытуда жне кесуде пайда болады.

Тартымны ілінісуі бойынша кші мына формула бойынша аныталады:

Т_сц = G_сц ·_сц, Н, (4.2)

 

мндаы G_сц - автогрейдерді ілінісу салмаы, Н;

_сц - доалаты топырапен ілінісу коэффициенті.

Автогрейдерді ілінісу салмаы мына формула бойынша аныталады:

G_сц=·М_a· g, Н, (4.3)

 

мндаы – доалаты формулаа байланысты блу коэффициенті, доалаты формула шін 1*3*3, 3*3*3 жне 2*2*2 – =1,0, ал 1*2*3 жне1*2*2- =0,75 шін.

M_a- автогрейдер массасы, кг

g – еркін тсу деуі, g=9,8 м/с².

Доалаты топырапен ілінісу коэффициенті топыраты тріне байланысты абылданады _сц=0,4-0,8. Тыыз топыра шін арты мнде, жмса топыра шін кем.

Тартымды кші, озалтышты артуы мына формула бойынша аныталады:

Т_т= , H, (4.4)

мндаы N_дв. – озалтышты уаты, кВт;

_п – берілісті П..К-і, _п = 0.75-0.85 – пен абылданады;

V – а втогрейдерді жмыс берілісіндегі озалыс жылдамдыы, м/с;

озалтышты уатын жне жрісті жмыс жылдамдыын 4.2 кесте бойынша абылданады.

 

4.2-кесте - Автогрейдер сипаттамасы

Автогрейдер трі. Параметрі	Жеіл	Орташа	Ауыр	Ерекше ауыр
Массы, т	7-10	10-15	15-20	20-25
озалтышты уаты, кВт	50-70	70-100	100-200	200-300
Жрісті жмыс жылдамдыы, км/с	3,6-38,1	3,2-39	4,0-47	4,0-47

 

Автогрейдерді жмыс процесінде келесі кедергі кштері туындайды.

3.1-сурет - Есептік схемасы

 

W_i =W₁+W₂+W₃+W₄+W₅, H, (4.5)

 

мндаы W₁ – топыраты кесуге кедергісі, Н;

W₂ – топыраты йінді алдындаы жылжу кедергісі, Н;

W₃ – топыраты йіндімен жоарыа арай жылжуа кедергісі, Н;

W₄ – топыраты йінді бойына жылжу кедергісі, Н;

W₅ – автогрейдер озалысына кедергісі, Н.

Топыраты кесуге кедергісі мына формула бойынша аныталады:

 

W₁=B·h·k₀ ·sin , Н, (4.6)

 

мндаы B – йінді зындыы, м;

h – кесу тередігі, м;

k₀ – топыраты кесуге кедергісіні млшерлік коэффициенті, топыраты тріне байланысты абылданады, k₀=100-150 кН/м² м шін кем мнде, балшы шін арты мнде абылданады.

– йіндіні ондыры брышы =40⁰-80⁰ болып абылданады.

Кесу тередігі еркін тартым кшіні тедеуімен аныталады:

 

G_сц.а· _сц,=F_c·k₁, Н, (4.7)

 

мндаы F_c – топыра жоысыны кесілген иылысыны алаы;

k₁ – топыраты азудаы млшерлік кедергісі, кесуді ана емес, сонымен бірге, йінді алдындаы жне йінді бойымен топыраты жылжуын ескереді, топыраты тріне байланысты абылданады;

k₁=200-300 кН/м –те, м шін кем мнде, балшы шін арты.

Топыра жоысыны кесу иылысыны алаы

 

F_c=h B, м². (4.8)

 

Осыны ескере отырып, кесу тередігін табамыз:

h= , м. (4.9)

 

Топыраты йінді алдындаы жылжу кедергісі мына формула бойынша аныталады:

 

sin, Н, (4.10)

 

мндаы V_пр- йінді алдында жатан топыраты клемі, м³;

₀ – топыраты клемдік массасы, кг/ м³, топыраа байланысты ₀ =1200-2000 кг/ м³, балшы шін арты мнде абылданады.

– топыраты топыраа йкелісу коэффициенті, топыра тріне байланысты. ₁=0,5-1,2- де, балшыты топыра шін кем мнде абылданады.

k_p – топыраты опсыту коэффициенті, k_p= 1,05-1,45 балшы шін арты мнде абылданады.

– йіндіні ондыры брышы =40⁰-80⁰ болып абылданады.

йінді алдында жатан топыраты клемі мына формула бойынша аыкталады:

V_{пр= ,} м³, (4.11)

 

мндаы В жне Н –йінді клемі, м;

– топыраты табии ламасыны брышы, =30^º-45^º-пен абылданады.

Топыраты йіндімен жоарыа арай жылжуа кедергісі мына формула бойынша аныкталады:

 

W₃₌ , Н, (4.12)

 

мндаы – топыраты болата йкелісу коэффициенті, µ₂= 0,35-0,9 жабыса топыра шін арты мнде абылданады.

– топыраты кесу брышы =30⁰-45⁰ пен абылданады.

Топыраты йіді бойына жылжу кедергісі мына формула бойынша аныталады:

 

W₄= H. (4.13)

Автогрейдер озалысына кедергісі мына формула бойынша аныталады:

W₅=G_сц.a (f± i), Н, (4.14)

 

мндаы f - автогрейдер озалысыны млшерлік кедергісі, f =0,1-0,2 м шін арты мнде абылданады;

i – жергілікті еісі, i=0,01-0,025 –пен абылданады.

Автогрейдерді озалыс шартын мына шарт бойынша тексеріледі:

 

Т_сц Т_т Wi. (4.15)

 

Шарт орындалмаан жадайда, есепті айталап, шыу крсеткіштеріндегі длелді згерістерді жасау ажет.

Автогрейдерді німділігі

а) жоспарланан жмыста мына формула бойынша аныталады.

 

П_а= , м²/см, (4.16)

 

мндаы С – ауыстыру затыы, С=(8-12) саатта абылданады;

L – жоспарланан аланы зындыы, м;

V_p – жоспарлауды жмыс жылдамдыы, V_p=1,2-2,0 м/с;

t_n.n – берілістерді ауыстыру уаыты, йіндіні басару жне т.б t_n.n=(60-80) с;

n – бір ізбен ту жолы, n =1-3-пен абылданады;

k_вр – автогрейдерді уаытпен пайдалану коэффициенті k_вр=0,75-0,80.

 

б) топыраты кесу жне тасымалдау жмыстарында

 

П_а = 3600·V_пр·k_укл·k_вр/Т_ц,м³/ч, (4.17)

 

мндаы k_укл – жергілікті еіс сері коээфициенті, k_укл = (0,8-1,2);

k_вр – автогрейдерді уаыт бойынша пайдалану коээфициенті, k_вр = (0,75-0,85);

Т_ц – автогрейдерді жмыс циклыны уаыты.

 

Т_ц = t_р + t_пр + t_пл + t_х.х + t_п.п, с, (4.18)

 

мндаыt_р – топыраты кесу уаыты, автогрейдерді жылдамдыында v_р = (0,5-0,7) м/с;

t_пр - топыраты тасымалдау уаыты, автогрейдерді жылдамды-ында v_пр = (0,8-0,9) м/с;

t_пл - топыраты жоспарлау уаыты, автогрейдерді жылдамды-ында v_пл = (0,7-0,8) м/с;

t_х.х – бос жріс уаыты, автогрейдерді жылдамдыында v_х.х = (0,8-0,9) м/с;

t_о.ц – цикла ызмет крсету уаыты, t_о.ц = (60-80) с;