Патологиялы материалдарды оректік ортаа себу.

 

олайлы орта - глицерин жне глюкозаны 2% осылан ет-пептонды бауыр сорпасы жне агары, картоп агары, эритрит-агары немесе декстроза агары (рН 7,2). Іш талталан тлді бауырынан, ккбауырынан клемі 2х1,5х2,5 см блшекті кесіп алып ступкаа салып стерилді физиологиялы ерітіндіні осып езеді. Блінген сйытыты Пастер ттігімен тыыз жне сйы орталара 0,1-0,2 мл-ден себеді. Бір мшеден бір пробирка сорпаа жне екі пробирка агара себінді жасайды. Стті 30 мин бойы 3000айн/мин центрифугада айналдырады. Тнбадан 0,1-0,2 мл-ден 3-4 Петри табашасына тыыз ортаа себінді жасайды. Ластанан материалдан бруцелла культурасын бліп алу шін бгде микрофлора суін тежейтін заттары бар оректік ортаны пайдаланады. Осы масатта оан оректік ортада 1:100000-1:2500000 млшеріндей етіп генцианвиолет; 1:500000 малахит кгін не 1:100000 есебінен кристаллвиолет осады. Культураларды сіру шін пробиркаларды 37-38°С термостатта стайды. Ірі ара мал жне тйелерден алынан материалдарын зерттегенде пробиркаларды жартысын 10-15% кмірышыл газы бар ортада стайды, екіншіні – алыпты жадайда сіреді.

 

Бруцелланы бірінші генерациясы патологиялы материалдан алаша себінділер алынанда баяу седі, 5-10 кндері са, шеттері тегіс, томпа шырлар пайда болады. Сондытан себілген оректік ортаны жеті сайын баылай отырып, термостатта е кемі 30-35 кн стайды. Сйы ортада сінді байаланда сорпа бірыай лайланады жне пробирканы абырасында саина трізді

 

абырша рылады. абыралы саинаны тікелей тскен кн сулесіне аратып араанда кгілдір ре байалады. скен культураны Грам жне Козловский дістерімен бояп, микроскоппен зерттейді, тр-тсі, клемі, рылысы, тыыз ортада су асиеті жне бруцеллезді о ан сарысуымен затты йнекке агглютинация реакциясын ойып анытайды.

 

СО₂ ажет етуіне жне Н₂S-тзілуіне, бактериологиялы, серологиялы зеттеуді нтижелеріне, ТБ-фагке сезімталдыы дістеріне сйене отырып бліп алынан культураны морфологиялы, тинкториалды жне агглютинабильді асиеттеріне арай трін анытайды.

 

Биологиялы сынаманы жргізу шін теіз тышандарын, салмаы 350-400 г, алдын ала бруцеллезге тексерілген, сйылту дрежесі 1:5 АР теріс нтиже боланда пайдаланады. Зардапты материалдан стерилді физиологиялы ерітіндемен 1:10 атынасында эмульсия дайындайды. Екі теіз шошасыны тері астына 1-2 мл лпа суспензиясы егіледі. Стті сынамаларын 3000 айн/мин 30 мин центрифугамен айдарырады. Теіз тышандарына стінгі абаттан жне тбадан 2-3 мл тері астына егеді. Теіз тышанны біреуін ш жетіден, екіншісін алты жетіден кейін соып бактериологиялы зерттеу жргізеді. Алым безі, мойын, шап, арын шелі, лимфа тйіндерінен, талатан, бауырдан жне жілік мойыннан алынан материалдар себіледі. Сынама ойылан теіз шошаларыны ан сарысуын АР-сымен 10, 20, 30 кннен кейін 1:10, 1:20, 1:80 атысында зерттеу керек. Диагноз аныталды деп есептелетін жадай:

 

- оздырушыны таза сіндісін бліп аланда жне жануарларды ан сарысуында АР 1:10 сйылтуда о боланда.

 

- Алашы материалдан оздырушыны таза сіндісін бліп алмаан жадайда жануарларды ан сары суында 1:10-нан жоары дрежелі сйылтуда о нтиже бергенде.

 

оректік ортада алашы материалдан бруцелла культурасы блініп алынса биологиялы зерттеуді тотатады, ал егілген жануарларды лтіреді.

 

Серологиялы реакциялардан бруцеллез диагностикасын оюа е жиі олданылатыны агглютинация, комплементті байланыстыру реакциялары.

 

Агглютинацияны пробиркалы реакциясын тбі біркелкі дес пробиркалара трт трлі сйытьшан 1 мл млшерінде жасайды. Шоша, ой, ешкі, бы, ит ан сарысулары 1:25, 1:50, 1:100, 1:200 атынасында; сиыр, жьшы жне тйе ан сарысулары 1:50, 1:100, 1:200, 1:400 атынасында сйытьшан трінде алынадьІ. Жаппай зерттеулерде АР-сын сйытьшан трінде жасауа болады, біра блай еткенде, о нтиже берген реакцияларды трт сйытьшан трінде айта тексереді.

 

Шоша, ой, ешкі, бы жне ит ан сарысуында 1:50 атынасында ал сиыр, жьшы, тйе шін 1:100 жне одан арты сйытылан жадайда агглютинация жрсе реакция о деп саналады. Шоша, ой, ешкі, бы жне ит 1:25 атынасында жне сиыр, жьшы, тйе 1:50 атынасындан сйытьшан ан сарысуында ана агглютинация реакциясы жрсе кмнді реакция болады. Кмнді реакцияда жануарды ан сарысуын 3-4 аптадан кейін айта зерттейді. Бруцеллез аупі бар фермадаы малдарды айтадан зерттегенде кмнді АР айтадан айталаан жадайда реакция о деп саналады.

Пластинкалы АР тездетілген варианты да сынылан.

 

Сутпен саиналы реакция.Сауын сиыр бруцеллезінедиагностика ою дісін 1937 жылы Флейшхауер сынан. Бны мні мынадай: стте ерекше агглютининдер болса боялан бруцеллез антигендері топталып жиналады, тзілген агглютинантты ст аймаы адсорбциялайды жне аймапен бірге жоары ктеріліп боялан саина пайда болады, стті алан блігі тссізденеді.

 

Пробиркалара 2 мл аймаы алынбаан ст яды жне олара 0,2 мл (екі тамшы) антиген осады. Пробирканы антиген стке біркелкі тараанша бден сілкіп шайайды жне 37-38 ос температурада су ваннасында не термостатта 1 сааттай стайды. Реакцияны баалау: стті жоары жаында айын крінетін кк тсті саина болса (стті баса блігі а) о реакция ++++ жне

 

+++; айма блігінде жеткілікті крінетін кк саина жне стті алан блігі ккшіл тсті болса о реакция ++ тзеді.

 

Сиырды індетті іш тастауына диагноз ою шін комплемент байланыстыру реакциясын, арбитражды діс ретінде кбіне Кумбсты тестін олданады. Флуоресценциялаыш антиденелерді тікелей емес вариантта олдану дісіні табысты боланы жнінде де деректер бар.

 

Бруцеллезге шалдыан мал терісіне бруцеллез аллергендерін енгізгенде аллергиялы реакция пайда болады. азіргі кезде ой мен ешкі жне шоша бруцеллезін анытау агглютинация бермейтін Вг. abortus штаммынан жасалан ВИЭМ бруцеллизат аллергені олданы-лады. Аллерген енгізілген жер ісіп кетсе, аллергиялы сынама о реакция берді деп есептеледі.