Бактериологиялы зерттеу.

Зерттеу шін жіберілетін материалдар – ми, паренхиматозды органдар.

1. Микроскопиялы зерттеулер – тек ана шамаланан, жуыталан мліметтер береді. Жаындыны Грам бойынша бояйды. Люминесцентік дісті олдануа болады.

- кдімгі оректік орталара егу (микроорганизмдер кп себілген кезде оректік ортаны бетін ттастай алып, ал аз себілген кезде 2 – 3 кн аралыында жекелеген шоырлар трінде байалады);

- заымдалан материалдан блінген сінділерге бтен микрофлораны суін тежейтін 0,05% теллурит калий немесе полимиксин осылан орталарды олданады. Сонымен атар 1:10000 атынасындай млшерде нитрофурозан осылан триптозды – фосфат сорпасын (байыту ортасы) олдануа болады, содан кейін оны 7% жылы сарысуыны фенилэтанолды агарына егуге болады. Петри аяшасынан листерия тізбектерін табу шін жасыл кк тсті туліктік листерия сінділерін микроскоппен арап табады.

Дифференциалды-диагностикалы орталар ретінде 1% глюкоза мен 2% глицерин осылан ет-пептонды картоп агарын немесе 1% глюкоза и 3% глицерин осылан картопты-пептонды агарын олдануа болады.

Листерияны сімін жоарылату шін Грей дісін олданады, мнда листерияларды за уаыт бойы лі торшаларда жасы

сетіндігін ескере отырып, полимиксин осылан мше блікшелерін тоазытыша (4-6⁰С) 5-10 кн сатайды. Содан кейін оректік орталара себінді жасайды.

Серологиялы зерттеулер.

- Агглютинация реакциясы. Реакцияны ою шін О-антигенін

олданады, оны листерияны туліктік сіндісін 1 – 2 саат аралыында 100 ⁰С-та ыздыру жолымен алады. Содан кейін антигенді 0,5 % фенол еріндісінде консервілейді. Нтижені баалау иын, йткені жоары титрде антиденені сау жануарлардан да табуа болады. Диагностикалы титрі - 1:200 (мйізді са мал жне шошалар шін), 1:400 (жылылар жне мйізді ірі ара мал), 1:50 (ояндар).

- Комплемент байланыстыру реакциясы.

- Аллергиялы сынама. Аллергенді тері ішіне 0,2 мл. млшерінде енгізеді. Ауру жануарлар мен листерия тасымалдаушыларда 72 сааттан кейін 2х3 см млшерінде домбыу пайда болады.

Биологиялы сынама а тышандара жргізіледі.

Listeria monocytogenes – листериоз оздырушысын ажырату белгілері

Морфология		ыса таяшалар
Тинкториалды асиеттер	Грам о
озалыштыы	озалыштыы	–0,3%	уколмен
		егу	кезінде	жне		блме
		температурасында сірген кезде
Ферменттеуі		Газсыз, ышыл тзе отырып
		глюкоза, мальтоза, салицинді
		ыдыратады
Ферменттемейді	Маннитті
Каталазаа сынама	О
Теіз	шошасына	О (туліктік сіндісін теіз
конъюнктивитті сынама	шошасыны			абаына
		енгізгеннен	кейін	2-3	кн
		аралыында	іріді конъюнктивит
		дамиды
АР		Листериозды			сарысуда
		агглютинация згешелігі
	Баылау сратары:
1. Листериоз ауруына сипаттама берііздер.

2. Жануарлар лестериозды негізгі оздырышын айтыыз.

3. Листерияны морфологиялы белгілерін сипаттаныз.

4. Листерияны сіру шін андай оректік орталар олданылады?

5. Листериялар андай ферментативтік асиеттерге ие?

6. Листерияны патогенезі андай?

7. Листериоз андай формада теді?

8. Листериозды негізгі клиникалы белгілерін атаыз?

9. Ірі ара малда, шошада жне ойда листериоз кезінде андай патологанатомиялы кріністер байалады?

10. Ірі ара мал, шоша жне ой листериозын андай аурулардан ажырату ажет?

Тест сратары

1. Листериоз оздырушысы?

А) Brucella ovis

B) Listeria monocytogenes

C) Pasteurella multocida

D) Mycobacterium murium

E) Escherichia coli

2. Листериоз оздырушысыны пішіні андай? А) таяша В) иректелген

С) шар трізді Д) элипс трізді Е) ромб

3. Тыныс алу типі? А) анаэроб В) ата анаэроб С) аэроб

Д) факультативті анаэроб Е) факультативті аэроб

4. оздырушыны культурасын сіруге арналан орталар? А) Эндо ортасы В) ЕПА, ЕПС С) Сабуро ортасы

Д) Терских, Уленгут ортасы Е) Китт-Тароции ортасы

5. Ауруа тн белгілер:

А) іш ту, ан аралас зр блу В) сепсис, іш тастау, нерв жйесіні заымдалуы С) эндометрит, артрит

Д) тері, клегейлі абытарды некроза шырауы Е) ларингит, артрит

6. Листерияларда андай антигендері бар? А) протективті В) соматикалы, жіпшелі, капсулды

С) соматикалы, жіпшелі Д) соматикалы, капсулды Е) соматикалы

7. Листерияларды таза сіндісін андай діспен бліп алады? А) Аликаева дісі В) Грей дісі

С) бгде микробтарды суін тежейтін 0,05% теллурит калий немесе полимиксин осылан орталарды олданып Д) зерханалы жануарлара егу арылы Е) АР ою арылы

8. ай белгілеріне байланысты ценурозды листериоздан ажыратады?

А) іш тастау, артрит В) эндометрит, агрессивтік

С) мида кпіршікті болуы Д) мастит, гасторэнтерит Е) шу тспеу

9. андай бактериядан листерияларды ажырату керек?

А) шоша тілмесіні оздырушысы В) бруцелла С) сальмонелла

Д) микобактерия Е) пастерелла

10. Листериозды негізгі балау дісі? А) клиникалы В) микроскопиялы С) аллергиялы

Д) бактериологиялы Е) серологиялы

11. Листериоза арсы вакциналар

А) 19 шамнан жасалан вакцина В) ВР-2 штамнан жасалан вакцина С) поливалиентті вакцина Д) А штамынан жасалан вакцина

Е) 82 штамынан жасалан вакцина

38 сурет. Листерийлерді Рим V цифрасына сас, бір-біріне паралельді орналасуы

S		R

39 сурет. Листерийлерді S—формалы шоырлары. Микрофото Листерийлерді R-формалы шоырлары.