R,L,C элементтеріні паралелль жалануы.Векторлы диаграмма.

Егер де R,L,С элементтер параллельді осылан тізбекке синусойдалды кернеу

) ынта салынса, онда бл тізбектен ткен ток параллельді тарматардан тетін токтарды алгебралы осындысына те (Кирхофты I заы б\ша): ;I=Ir+Il+Ic;U=Ur+Ul+Uc;u=u*e(j)

Ом заы бойынша тармактагы токтар Ir= :

Индуктивті ток: I_l=

Сыйымд. Ic= =

R кедергідегі ток U кернеумен фаза бойынша біртектес, L индуктивтігі ток брыша алады, ал С cыйымдылытаы ток /2 брыша u кернеуден озады.

24.Синусоидалы ток тізбектеріндегі уаттары.Тізбекті кернеуі u=UmSINwt,ал тогы i=ImSIN(wt-u).

Лезді уат: P=ui=UmImsinwtsin(wt-u)=UI[cosu-cos(2wt-u]

Яни екі бліктен ралады:траты шама UIcosu жне кернеумен токтын жиіліктерінен екі есе лкен сонусоидалы шамадан T уаыт ішінде екінші осындыны орташа мні нлге теСондытан тізбектегі активтік уат

P= =UTcosu

Cosu-уат коэфициент д.a Активтік уат баска турде крсетуге болады P=R =g = =U

Кедергі жне индуктивтігі бар тізбекті карап шыгайыкБл жаідайда 0<u< жне 0<cosu<1

u жне i табалары бірдей кездегі уакыт аралыкта лезді куат болымды;энергия кзден абылдаыш а тседі де кедергіге жтылады жне индуктивті магнит рісінде олданады. u жне i табалары кері кездегі уакыт аралыкта лезді куат теріс; энергияны бір блігі кзге айтадыАктивтік сыйымдылы тізбекте крініс сас болады(0>u>- ). Активті уат.Активті уат деп лездік уатты бір периодтаы орташа маынасы: . Синусоидалы ток шін активті уат: те. Мндаы U,I – олданылан кернеу мен токты мні, -кернеу мен токты фазалар айырымы.Активті уатты лшем бірлігі-Ватт (Вт).

Реактивті уат. Реактивті уат тепе-тедігі: .Мндаы x,b –реактивті кедергі мен ткішгіштік.лшем бірлігі-ВАр трінде жазылады.

Толы уат.Толы уат тедеуі:S=UI.лшем бірлігін-ВА(вольт-ампер).Синусоидалы ток шін активті,реактивті жне толы уат былай байланыстырылады: .

Кешенді уат.Кешенді уат тедеуі: .Мндаы мына токпен тйістірілген токты кешені.

 

26.Топографиялы сызба - бл кешенді потенциялдар сызбасы. Слбаны рбір нктесі топографиялы сызбаны нктелеріне сйкес келеді. Потенциялы 0-ге тен нкте, топографиялы сызбаны бас кординатасына сйкес келеді. Топографиялы сызба олдану арылы нктелер арасындаы кернеуді азайтуа болады. Топографиялы сызбадаы кернеу векторы нктеге атысты сйкесінше нктелерге о баытталан кернеуге арама-арсы баытталан. Топографиялы сызбаны трызу шін нктелерді кешенді потенциялдарын анытап алып, аныталан мндерді кешенді жазытыта трызамыз.Топографиялы сызбаны салуа мысал келтірілген:

28.Комплексті кедергілерді параллель жаланан кездегі тізбекті есептеу:Екі параллелді тарматары бар: біреуі кедергімен жне индуктивтілікпен, екіншісі кедергімен жне сыйымдылыпен тізбекті осылан слбаны арап шыайы. Мндай тізбекті параллель тербелмелі контур деп атайды. Яни Z1,Z2 кедерг3лер3 параллель жаланан. Бл кезде рбір кедергіні кернеулері кіріс кернеуіне те болады U=U1+U2, ал ток кші рбір ток кштеріні осындысы кірістегі токка те болады. Толы ток кші I=U/Z; I1=U1/Z1; Z1= R1+jXL1; Z2=R2+jXC2; I2=U2/Z2; I=I1+I2; Z=Z1*Z2/(Z1+Z2); Векторлы диаграммада кескіндейтін болса кірістегі ток рбір елементтерді токтарыны осындысына те болып шыуы ажет.

29.Комплексті кедергілерді аралас жаланан кездегі тізбекті есептеу:Аралас жалану ол бірізді жне паралель жаланан кедергілердін тіркестері: Комплексті кедергілері z1,z2,z3 сйкесінше аралас жаланан. Жалпы кедергі z=z1+ .Сонда то кштерін есептейміз I1=U/z; I2=I1*z3/(z2+z3); I3=I1*z2(z2+z3); Векторлы диаграммада I1=I2+I3 болып шыуы керек.

Кернеулері U2=I2*Z2; U3=I3*Z3; Барлы тарматардаы кернеулердін осындысы кірістегі кернеудін шамасына тен болады. Векторлы диаграммада U1=U2+U3 болып шыуы керек. Векторлы диаграммада токтарды баыты сйкесінше кернеуледі баытымен баыттас болып шыуы тиіс. Диаграмманы зі сызып ал.

30.Тарматалан синусоидалы ток тізбектері шін Кирхгоф задары.Дифференциалды тр- дегі Кирхгофты задары айнымалы токтар мен кернеулерді лездік мнін жазуа кмектеседі. Кирхгофты 1 заы: слбадаы токты лездік мндеріні осындысы нольге те бт: =0

Кирхгофты 2 заы: ЭКні лездік мніні барлы тйыталан контурдаы кернеуді алгебралы осындысы, сол контурдаы элементтерді кернеулеріні алгебралы осындысына те:

Кешенді трдегі Кирхгофты задары кешенді амплитуда жне токты, кернеуді, ЭКні кешенді мндері шін жазылады Кирхгофты 1 заы: слбадаы тйіндерді комплекстік токты мндеріні алгебралы осындысы нлге те болып табылады: =0 I с точкой напиши и на индекс к впиши.

Кирхгофты 2 заы: кешенді ЭКні барлы тйыталан контурдаы кернеуді алгебралы осындысы, сол котурдаы элементтерді кернеулеріні алгебралы осындысына те:

(R_kI_k+L_KI_Kjw -

Кирхгофты задарын кешенді трде анытайтын тедеулер

Синусоидалды ток шін: =0 =

Сол сияты траты ток шін: =0 =

 

31. Контурлы тотар дісімен синусоидалы ток тізбектерін есептеу.Берілген тізбекте контурларды бойымен тетін кешендік контурлы тотарды енгіземіз . оларды баытын з еркімізбен тадаймыз . сол КТ атысты тедеу жйесін рып , белгісіз кешенді токтарды анытаймыз.

( + - + + )- ( + )=

- ( + )+ ( + + - )=

= + -

= +

= -

( + )- =

- + ( + )=

Сонда тарматаы кешенді тотар келесі трде аныталады = = - =

32.ТП мен синусоидалы то тізбек-н есеп-у.Бл діс Кирх 1-заына ж/е Омны з-н олд-а нег-н.Крделі тізбек- айсысы болан тйін- потенц-н нлгете деп алуа б-ы.Баса тйіндермен базистік тйін- ара-ы кернеу сол тйіндер- потенциалы б-ы.Бл потенц-ды тарма- ткізгіш-не кбейткенде сол тарматаы ток табыл-ы.Егерде электр тізбек-гі тйінді потенц-рды тапса,онда тарма- ток-н таб-з. К 1-заы б/ша 1 ж/е 2 тйін-р шін

Y11

-Y21

Y=1/z;

Y11=Y1+Y3+Y4;Y12=Y21=Y3;Y13=Y4;Y23=Y5;Y22=Y2+Y3+Y5;

33.Екі тйін дісі ТП-ні жеке жадайы болып табылады. Яни бндай тізбекте тек 2 тйін болуы керек. Тйіндер арасындаы кернеу комплексін есептейміз:

Мндаы, ,

Тарматардаы тотар комплекстерін Ом заы бойынша есептейміз:

40 зара индуктивті байланысан элементтерді параллель жалануы

 

41.Синусоидалы ток тізбектері шін уаттар тепе-тедігі.Энергияны саталу заынан шыатыны-ол кез келген тізбекте лездік жне активті уаттарыны да тепе-тедіктері саталады.Энергия кздерінен беріліп тран барлы уаттарыны осындысы,барлы абылдаыштардаы абылданан уаттарды осындысына те.Комплекстік шін де тепе-тедікті саталатынын крсетеді.

Слбаны жалпы тйіндер саны n болсын делік.Мндаы тйін дегеніміз-ол слбаны кез-келген екі немесе одан да кп элементтеріні осылан жері.Тарма дегеніміз-слба элементтеріні біреуінен тратын рбір слба телімі.

рбір n тйін шін Кирхгофты бірінші заы бойынша комплекстер шін оан тйіндес жиынты токтара тедеулер рамыз: