Орбиталды жне магнитті квантты сандар
Сутегі атомындаы электрон энергиясы тек 
бас квантты сана ана
туелді. Біра Шредингер тедеуінен электронны кйін анытайтын меншікті функция мндері ш квантты сандармен аныталады: n- бас квантты сан, l – орбитальды квантты сан жне m – магниттік квантты сан. Барлы квантты сандар 
- функциясыны асиеттерінін аныталады.
Орбиталды (немесе азимуталды) квантты сан 
электронны 
орбиталды импульс моментін анытайды
. (12.2)
12.2 сурет
Бас квантты санны берілген мндерінде саны 
мндерін абылдай алады.
Квантты механикада орбиталды импульс моментіні зіне тн асиеттерге ие: бірмезгілде импульс моментіні жне оны проекцияларыны бірі (мысалы, 
) берілуі ммкін, алан екі проекциясы аныталмаан.
Магниттік квантты сан 
орбиталды импульс моментіні кеістікті тадап алынан баытындаы проекциясын анытайды
. (12.3)
Орбиталды квантты санны берілген мндерінде ол 
мндеріне ие болады.
Импульс моментіні проекциясыны бтін сандыын ( 
бірлікте) кеістікті тадап алынан баытындаы импульстік моментті бадарлануыны квантталуымен тсіндіруге болады (12.2 суретті араыз). Сонымен Шредингер теориясы бойынша сутегі атомындаы электронны кйі 
ш квантты сандармен аныталады. рбір 
меншікті мнге, 
энергиядан баса, орбиталды жне магниттік квантты сандары ртрлі бірнеше меншікті функциялар сйкес келеді. Яни ол сутегі атомы бірнеше ртрлі кйде энергияны бір мніне ие бола алатынын білдіреді. 12.1 кестеде алашы екі энергетикалы дегейлерге сйкес келетін кйлер крсетілген.
Энергиялары бірдей кйлер азындалан кй, андай да бір энергия мнінде ртрлі кйлерді саны, энергетикалы дегейге сйкес келетін азындалу еселігі деп аталады. Квантты жне сандарыны ммкін мндері шін азындалу еселігін есептеу иын емес
. (12.4)
12.1 к е с т е
|
| 
|
|
|
| Азындалу еселігі |
|
| 
| ||||
| 
| ||||
| +1 | ||||
| |||||
| -1 |
Сутегі атомыны оптикалы спектрі
Сутегі атомыны оптикалы спектрі (электромагнитті суле шыару спектрі) арапайым. Ол атомны энергетикалы спектріндегі энергетикалы дегейлерге сйкес келетін жадайлармен байланысты жиілік шкаласы жадайындаы бірнеше жеке спектрлі сызытардан трады
,
мндаы 
- озан кй энергиясы;
- озан немесе негізгі кй, жне де 
.
Сутегі атомыны спектріні негізгі ерекшелігі, бл спектр задылыпен топталан сызытар сериясынан трады. Есептеулер нтижелері эксперименттермен жасы сйкес келеді.
Электрон спині
Шредингер теориясында квантты блшектерді кеістіктегі орнын сипаттаудан згеше еркіндік дрежелері ескерілмейді. Осы осымша еркіндік дрежелерге байланысты моментті блшекті 
спині деп аталады. Спин – классикалы физикада аналогы жо квантты шама. Спин –масса немесе заряд сияты квантты блшекті ішкі асиеті.
Спинні болуы жне оны барлы асиеттері салыстырмалы теория талаптарын анааттандыратын квантты механикадаы Диракты тедеуінен шыады. Спин сонымен атар протон, нейтрон, фотон жне баса элементар блшектерде де болады( мезондардан баса).
Электронны меншікті импульс моментіні модулі квантты механиканы жалпы заы 1/2-ге те 
спиндік квантты санмен аныталады.
. (12.5)
Спинні орбиталды моменттен маызды ерекшелігі спинні абсолютті мніні саталуы. Оны тек берілген баыттаы 
проекциясы ана згеруі ммкін
, 
. (12.6)
Сонымен, сутегі атомындаы электрон кйі трт квантты сандармен n,l,m жне ms толы аныталады. Энергияны меншікті мніне ( -ден баса) орбиталды жне магниттік квантты сандары згеше бірнеше меншікті функциялар сйкес келеді.
Электронны спині боландытан азындалу дрежесі (12.4) таы екі есеге кбейеді.