Р конституциясыны (1995 ж) негізгі ерешеліктері мен маызы
Мазмны
lКіріспе....................................................................................................................3
lНегізгі блім..........................................................................................................5
•1993 жылы Конституция жне оны ерекшелігі. .............................................5
•Р президентіні 1995 жылы конституциялы реформаны ажеттілігі туралы пікірі. ...........................................................................................................8
•Р конституциясыны (1995 ж) негізгі ерешеліктері мен маызы................11
lорытынды..........................................................................................................14
lолданылан дебиеттер тізімі.........................................................................15
Кіріспе
рбір мемлекетте жазылан да, жазылмаан да конституциялар болады. детте, конституцияда мынадай ш трлі мселе бекітіледі: мемлекеттік жне оамды рылыс, адамны немесе азаматты ыты мртебесі, сондай-а мемлекеттік органдарды ызметтік жйесі. Блар оам шін ерекше маызге ие. Сондытан да, конституцияны мемлекетті негізгі заы деп атайды. Мніне, реттейтін мселелерді маызына арай, ол ыты жйеде шешуші рл атарады. ділетті мір орнату жолындаы ізденістерді барысында конституция 17-18 асырларда мірге келген. “Конституция” латыншадан аударыланда “рылыс” деген ымды береді. Оны мнін азашаласа, мірімізді, тыныс-тіршілігімізді, ел-жрт болып бірігіп мемлекет руымызды тетігі. Міне, осындай конституция алаш рет Англияда 1679 жне 1688 жылдары ытар жніндегі билль деген атпен абылданан. Жазбаша конституция е алаш 1787 жылы АШ-та, одан кейін 1791 жылы Франция мен Польшада мірге келген. Ал азастанда тыш рет 1924, одан кейін 1937, 1978, 1993, 1995 жылдары жазбаша трде абылданды. Оан дейін аза оамында конституциялы идеялар асым ханны – аса, Есім ханны – ескі жолы, Туке ханны Жеті Жарысында з крінісін тапты. Ал азіргі олданылып жрген Конституция 1995 жылы 30 тамызда бкілхалыты референдум арылы абылданан. Оан дейін, яни азастан туелсіздік аланнан кейін 1993 жылы 28 атарда зіні алашы Ата Заын абылдаан болатын. Біра 1993 жылы Конституция ескі кімшілік, міршілдік оам ережелеріне, кбінесе кеестік демократия аидаларына негізделгендіктен, жаа оам міріні талабына жауап бере алмады. Онда адам ытары мен бостандытары, оларды жзеге асыру аидалары, мемлекеттік кімет билігін жзеге асыру нысандары, басару саласындаы демократиялы институттарды ызметі жете крсетілмеген еді. Міне, осыан орай мірді зі 1995 жылы Конституцияны абылдауды ажетсінді. Бл жаа Конституцияны ерекшеліктері мен артышылытары мынадай: біріншіден, за шыарушы, атарушы сот билігін белгілеп, оларды зіретін, жмыс істеу тетігін, зара іс-имыл бірлігін за трысынан айындап берді. Екіншіден, кімет билігіні аталан тарматара блінуі – мемлекеттік лауазымды адамдарды, азаматтарды конституциялы ытары мен бостандытарын бзуа жол бермейді. шіншіден, мнда ы пен жауапкершілік ымдары пара-пар крсетілген. Сондай-а, брыны Конституцияда шешімін таппаан мемлекеттілікті мні, жер, тіл, азаматты, Парламентті ос палаталы жйесі, Президентті зыры, сот трелігіні ызметі, Конституциялы Кеесті кілеттілігі сияты крделі мселелер задылы трысынан з шешімін тапан.
Негізгі блім
азіргі азастан Парламенті бір палаталы кілді органны – алаш рет аза КСР-іні 1937 жылы Конституциясы, ал содан кейін аза КСР-іні 1978 жылы Конституциясы мен азастан Республикасыны 1993 жылы Конституциясы негізінде рылан Жоары Кеесті орнына келді. Жоары Кеес зі жмыс істеген кезде он ш рет сайланды. аза КСР Жоары Кеесіні алашы сайлауы 1938 жылы 24 маусымда ткізілді. Сайлау жалпыа бiрдей, те жне тте сайлау ыы негiзiнде жасырын дауыс беру арылы ткiзiлдi. Ол уаытта депутаттар корпусын ру баламасыз негізде Коммунистік партияны ата баылауымен жргізілгенін атап ту керек. Депутаттыа кандидаттар партия йымдары белгілеген тапты, партиялы, лтты, жынысты-жасты жне баса да квоталар бойынша іріктелді. Сондытан за шыару органыны рамында анша жмысшы, колхозшы, ызметші, коммунист, комсомол мшесі, аза, орыс, украин, сондай-а баса да лт кілдері, йелдер, жастар жне т.с.с. болатыны сайлау басталмастан брын белгілі болатын. Мемлекеттік органдарды жоары шенеуніктері, партия, комсомол жне ксіпода органдарыны басшылары атарып жрген ызмет лауазымдарына сйкес депуттатыа кандидат болып сынылатын. аза КСР-іні 1978 жылы Конституциясы сайлау жйесіне аз ана згерістер енгізді. Елімізді осы Негізгі заына сйкес аза КСР Жоары Кеесі мемлекеттік билікті жоары органы болып табылды. аза КСР-іні Жоары Кеесі КСРО Конституциясымен жне аза КСР Конституциясымен аза КСР жргізуіне жатызылан мселелерді барлыын шешуге кілетті болатын. Жоары Кеесті жмыс органы – аза КСР Жоары Кеесіні Траласы Жоары Кеесті сессиялары аралыында ажет болан жадайда аза КСР олданыстаы занамалы актілеріне згерістер енгізіп, оларды кейін кезекті сессияны бекітуіне сынатын. аза КСР-іні Жоары Кеесі, ажет деп санаан жадайда, кез келген мселе бойынша тексеру комиссияларын жне зге де комиссияларды ратын. Барлы мемлекеттік жне оамды органдар, йымдар мен лауазымды тлалар траты жне зге де комиссияларды талаптарын орындауа, олара ажетті материалдар мен жаттарды беруге міндетті болатын. аза КСР Жоары Кеесі аза КСР-іні жргізуіне жатызылан кез келген мселені арап, шешуге укілетті еді. 1990 жылы наурызда он екінші сайланан аза КСР Жоары Кеесіні сайлауы тті. Бл кiмшiл-мiршiл жйені ыпалы лі де болса жеткілікті болып тран жадайдаы республиканы жоары за шыару органыны алашы нерлым демократиялы сайлауы болатын. Сайлау алдындаы тартыса 360 депутатты мандат шін екі мынан астам міткер атысты. Республикалы оамды йымдардан 90 адамны сайлананы да аталан сайлауды бір ерекшелігі болып табылады. Бл сайлау толыанды саяси партиялар болмаан жадайда ткенімен, тоталитарлы жйені згеру процестеріне блжымас сипат берді. Он екінші сайланан Жоары Кеес азастан парламентаризміні алыптасу тарихында ерекше рл атарды. Бл біратар аса маызды ыты актілерді абылдануында, мемлекетті 90-шы жылдардаы саясатын занамалы жаынан амтамасыз етуде крініс тапты. «аза КСР Президенті ызметін таайындау жне аза КСР Конституциясына (Негізгі Заына) згерістер мен толытырулар енгізу туралы» 1990 жылы 24 суірдегі аза КСР-іні Заымен аза КСР Президентіні ызметі таайындалып, елімізді алашы Президенті болып Нрслтан бішлы Назарбаев сайланды. 1990 жылы 25 азанда аза КСР-іні Жоары Кеесі «аза КСР-іні мемлекеттік егемендігі туралы» Декларацияны абылдады, онда тыш рет ауматы блінбейтіндігі жне оан ол сылмайтындыы бекітіліп, еліміз халыаралы ы субъектісі ретінде айындалды, азаматты институт, сондай-а меншік нысандарыны те ылыы енгізілді. 1991 жылы тамыз бен желтосандаы оиалар – Мскеуде іске аспай алан блік жне Беловежск келісімдері КСРО тарихыны соы нктесін ойып, 1991 жылы 16 желтосанда азастан Республикасыны Жоары Кеесі азастан Республикасыны мемлекеттік туелсіздігін жария етті.
Он екінші сайланан Жоары Кеес ымыраа келу жніндегі екі жылды ізденістерден кейін 1993 жылы 28 атарда Республика егемендігіні алыптасуын за жзінде аятаан жне шынайы конституционализмні орныуын жаластыран азастанны кеестен кейінгі алашы Конституциясын абылдады. Соны негізінде республикада лтты ауіпсіздікті, азаматты ытар мен бостандытарды наты кепілдіктерін, демократиялы оам мен ыты мемлекет руды амтамасыз етуді жаа сапалы кезеіне кшу басталды. 1993 жылы Конституция, бір партиялы саяси басарудан, монополиялы экономикалы жйеден, тарихи кш крсету идеологиясынан бас тартып, азастан оамы дамуыны о серпіні шін ріс ашты. леуметтік бадарланан нарыты экономикаа кшуді тпелі кезеінде Негізгі За Республиканы дниежзілік оамдастытаы туелсіз мемлекет ретінде задастырды. 1993 жылы Конституция азастан зін азіргі заманы ркениетті рамдас блігі ретінде білдіреді, ол тату кршілік пен кптарапты рі зара тиімді ынтыматастыты алайды, жалпы адамзатты ндылытарды жолын станады деп жария етті. азастан Республикасыны 1993 жылы Конституциясында, брынысындаыдай, Жоары Кееске те кп кілдік берілді, бл билікті бліну принципін жзеге асыру мен тежемелік рі тепе-тедік жйесін руды иындатып жіберді. Реформаларды одан рі жргізілуі республикалы билік органдарыны, бірінші кезекте, кілді органдарды тиімсіздігін анытады, йткені олар жедел згеріп жатан оиалара шыл трде сер ете алмады жне осыан орай баламалы шешімдер абылдауа дрменсіз болды. Он екінші сайланан Жоары Кеесті траты негізде істеген жекелеген органдарыны жмыс нтижелері де ксіби Парламент руды ажеттігін длелдеді. Тежемелілік пен тепе-тедік тетіктеріні жмыс істемеуі Жоары Кееске кіметті ызметіне араласуына немесе оны ауыстыруа дейін баруына ммкіндік берді, бл республиканы кілді органыны ызметін мерзімінен брын тотатуа кеп соты. Он екінші сайланан Жоары Кеесті зін-зі таратуы билікті жергілікті кілді органдарыны кілеттіктерін тотатуынан басталды. Алдымен Алматы аласыны Алатау ауданды Кеесі, ал содан кейін республиканы ауданды жне облысты Кеестері бірінен со бірі з сессияларында кілеттіктерін мерзімінен брын тотату туралы шешім абылдады. Бан оса, 43 халы депутаты кілеттіктерін тотатаны туралы млімдеме жасап, ріптестерін здеріні жолына тсуге шаырды. Он екінші сайланан азастан Республикасы Жоары Кеесі 11-сессиясыны жмысы аяталар арсаында жергілікті Кеестерді трттен бірінен астамы з жмысын тотатты. Осындай жадайда халы алаулылары Парламент абырасында ткізген за пікірсайыстардан кейін Сайлау туралы кодекс, Республика Президентi мен жергiлiктi кiмдерге уаытша осымша кiлеттiктер беру туралы за жне Жоары Кеесті кілеттігін мерзімінен брын тотату туралы за абылдады. Республиканы жоары кілді органыны соы екі занамалы актіні абылдауыны маызы іс жзінде Конституцияа тзетулер енгізумен бірдей болды.1994 жылы 7 наурызда ткен сайлау республикада кп партиялылыты алыптасуына ыпал етті. Сайлауа сайлаушыларды 73,84 проценті атысты. Небары 135 бір мандатты округтер бойынша 910 адам сынылып, тіркеу шарттарына 692 адам лайы болды, орташа аланда – 5 міткер бір депутатты мандат шін кресті. Уаытша регламентке сйкес партиялар кілдіктері негізінде Жоары Кеесте мынадай фракциялар рылды: азастан Халы Бірлігі Одаы (ХБО – 32 адам), азастан Халы Конгресі партиясы (ХК – 22 адам), Социалистік партия (12 адам) жне Ксіподатар федерациясы (12 адам), сондай-а, негізінен ксіби белгісі бойынша алыптасан 14 депутатты топ болды. азастан тарихында тыш рет саяси партиялар мен озалыстар билікті наты тталарына ол жеткізіп, мемлекеттік бадарламаларды алыптасуына жне абылдануына ыпал ету ммкіндігін алды. 1994-1995 жылдар кезеі азастанды парламентаризмні алыптасуындаы ттенше маызды кезе болып табылады. 1994 жылы суір – 1995 жылы наурыз аралыында жмыс істеген он шінші сайланан Жоары Кеес депутаттар траты негізде жмыс істеген азастанны тыш ксіби парламенті болды. Алайда он шінші сайланан Жоары Кеесті тадыры те иындау болып шыты. Ол з ыына билік тарматарын блу тетігі логикалы трыдан аяталуа дейін жеткізілмеген, билікті тежемелілігі мен тепе-тедік жйесі наты мазмнмен толытырылмаан, Жоары Кеесті, Президентті жне кіметті мртебесі аяына дейін айындалмаан мемлекеттік рылысты е бір крделі кезеінде кіріскен еді. Сонымен бірге он шінші сайланан Жоары Кеесті азастанда парламентаризмні одан рі дамуына алышарттар негізін саланын мойындаан жн. Он шінші сайланан Жоары Кеесті Траасы . Кекілбаев: «Ксіби Парламентті рылуын, абзалы, ешбір иналыссыз биылы жылды оамды-саяси міріндегі е бір ірі оиа деп атауа болатын шыар. Оны жмысыны басталуы жаа мемлекеттілік пен демократияны аз труындаы елеулі кезедерді бірі ретінде азастанны тарихи кнтізбесіне кіретіні шбсіз... Ксіби Парламент бізде ешашан болан емес жне біз сынап крулер жне ателіктер дісімен жмыс істеуге мжбр болды... Жаа мртебе иеленген Жоары Кеес кілеттіктеріні айындалуы біртіндеп жріп жатыр». Он шінші сайланан Жоары Кеес бір жылдан сл азыра жмыс істеп, засыз деп танылды, йткені Конституциялы сот сайлау занамасыны кейбір нормалары Конституцияа сйкес келмейді деп таныды, депутаттарды сайлау соан сйкес жргізілген еді. Ескі жне жаа саяси рылысты зіндік трыда ымыраа келуіні, асырлар бойы рылан батыс демократиясыны лгісін кеестен кейінгі кеістікте енгізуге тырысуды крінісі болан 1993 жылы азастан Республикасыны Конституциясы уелбастан-а айшылыа толы еді.
1995 жылы 30 тамызда жргізілген референдумны нтижесінде брыны мемлекеттік рылысты кемшіліктерін жойан азастан Республикасыны жаа Конституциясы абылданды. Жаа Конституцияны жобасы жртшылы арасында кеінен талыланды. Азаматтар 30 мыа жуы сыныстар енгізді, ал азастан Республикасы Президентіні басшылыымен рылан арнаулы сарапшылы-консультациялы кеес оларды зерделеді. Мтінді пысытау кезінде мынан астам тзету ескерілді, осыны нтижесінде Конституция жобасыны 99 бабыны 55-і елеулі згерістерге шырады. 1995 жылы 30 тамызда референдума атысан халыты 81,9 проценті жаа Негізгі Зады абылдауды жатады. Республика Конституциясы за шыарушы, атарушы жне сот тарматарыны тратылыын, тиімді жмыс істеуін жне зара іс-имылын амтамасыз ететін билікті блу принципін жай ана жариялап ойан жо – онда тежемелілік пен тепе-тедікті наты жйесі баянды етілді. Негізгі За адамны жоары ндылытары ретінде оны мірін, ытары мен бостандытарын бекітті. Мемлекеттік билікті блуді принциптері оны бірлігіне айшы келмейді, оны тарматарыны келісілген зара іс-имылын, бкіл билікті оларды біреуінде толы шоырлану ммкіндігі болмауын кздейді. Бірыай мемлекеттік билік тарматарыны диалектикалы зара іс-имылы осыдан крінеді. Ал билікті тежемелілігі мен тепе-тедік тетігі елдегі саяси тратылыты амтамасыз етуге ыпал етеді.
азастанды президенттік республика деп жариялаан 1995 жылы Конституция, сондай-а «азастан Республикасыны Парламенті жне оны депутаттарыны мртебесі туралы», «азастан Республикасыны кіметі туралы», «Сот жйесі жне судьяларды мртебесі туралы» Конституциялы задар билікті рбір тармаыны мртебесі мен функциясын реттеді. 1995 жылы азастан Республикасыны Конституциясында Парламентті за шыару функциясын жзеге асыратын Республиканы жоары кілді органы болып табылатыны бекітілген.Парламент траты негiзде жмыс iстейтiн екi Палатадан: Сенаттан жне Мжiлiстен трады. Сенат р облыстан, республикалы маызы бар аладан жне азастан Республикасыны астанасынан екi адамнан, тиiсiнше облысты, республикалы маызы бар аланы жне республика астанасыны барлы кiлдi органдары депутаттарыны бiрлескен отырысында сайланатын депутаттардан ралады. Сенатты жетi депутатын Сенат кiлеттiгi мерзiмiне Республика Президентi таайындайды. Мжiлiс жетпiс жетi депутаттан трады. Алпыс жетi депутат республиканы кiмшiлiк-ауматы блiнiсi ескерiле отырып рылатын жне шамамен сайлаушыларды саны те бiр мандатты ауматы сайлау округтерi бойынша сайланады. Он депутат бара-бар кiлдiк жйесi бойынша жне бiрттас жалпылтты сайлау округiнi аумаы бойынша партиялы тiзiмдер негiзiнде сайланады. Сенат депутаттарыны кiлеттiк мерзiмi - алты жыл, Мжiлiс депутаттарыны кiлеттiк мерзiмi - бес жыл. 1995 жылы 30 тамызда жалпы халыты референдумда абылданан азастан Республикасыны Конституциясында «Парламент» ымы алаш рет ресми трде бекітілді. Осыдан кейін ана ел Президенті Н..Назарбаев «азастан Республикасындаы сайлау туралы» Констициялы за кші бар Жарлыа ол ойды, оан сйкес ос палаталы Парламентке депутаттарды сайлау процесі 1995 жылды соында ткізілді.
Р конституциясыны (1995 ж) негізгі ерешеліктері мен маызы
Бгінде бізді еліміз 1995 жылы Конституция бойынша мір среді. Ол абылдананнан кейін азастан зіні одан рі даму жолын тпкілікті тадап алды. Бкілхалыты референдумда абылданан осы Негізгі За, шын мнінде, оамды келісімге айналды, сол бойынша кімет азастанды демократиялы, зайырлы, ыты жне леуметтік мемлекетке айналдыруды зіне басты міндет етіп алды, ал азаматтар Конституцияны жне елімізді задарын блжытпай орындауа жауапкершілікті з мойындарына алды. Осындай зара міндеткерлік оам мен мемлекетті одан рі нтижелі дамуына тиянаты негіз алыптастырады жне бізді болашаа сеніммен арауымыза ммкіндік береді. 1993 жылы Конституцияда азастан демократиялы мемлекет болып табылады деп ана айтылса, жаа жобаа азастанны тек демократиялы мемлекет ана емес, ыты, зайырлы жне леуметтік бадары бар мемлекет болуы да туралы норма енгізілді. Жаа Конституцияда басаруды трі туралы мселені тпкілікті шешуді ттенше маызы болды. 1993 жылы Конституцияда бл мселеге наты жауап болмаан еді. Ол Конституция азастанды республика деп жариялаанымен, оны на андай екенін анытап крсетпеді. Ол кезде азастанда президенттік жне парламенттік республиканы екеуіні де белгілері бар еді. Бір жаынан, Президент Мемлекет басшысы болып табылды. Екінші жаынан, Конституцияны рылымында Жоары Кеес туралы тарау Президент туралы тарауды алдында трды, мны зі мемлекеттік иерархияда жоары кілетті органны белгілі дрежеде стемдігін крсетті. Бл Конституцияны кейбір баса да ережелерінде де крініс берді.
1995 жылы Конституция нарыты экономикалы, леуметтік баыт-бадарлы мемлекет рылымыны ыты жне демократиялы реформаларды дйекті жзеге асыруыны бастауы болды. Бл Негізгі Заны басты ерекшелігі – оамны басты ндылыы болып табылатын адамны туан сттен бастап мір-баи ажырамайтын ы бзылмайтын, конституциялы трыда реттелген кеістік пен мемлекет руында болып отыр. Жаа Конституцияда жекеменшік, мрагерлік мселелері, замен белгіленген кез келген меншікке ие болу ытары бекітілді, жаа демократиялы институттар мен ережелерді енгізді. Олар – Парламентті екі палаталы рылымы, Конституциялы Кеес, сот билігі тармаыны туелсіздігін амтамасыз ететін сот жйесін ру тртібі. Сонымен бірге, Конституция президенттік басару лгісін тпкілікті бекітті. Оны аясында Мемлекет басшысы мемлекеттік билік тарматарыны келісімді жмыс істеуін амтамасыз етіп, оамны табысты дамуына жадай жасауа ммкіндік береді. азастан Республикасыны жаа Конституциясында белгіленген негіздер іс жзінде зіні мірше жне тиімді екендігін длелдеп берді. Мемлекетті Негізгі Заын абылдаан кезден бастап ткен уаыт ішінде бізді оамны арынды дамуын, зады базасыны рылуын, саяси тратылыын, реформаларды жргізуді жоспарлылыын амтамасыз ете алан осы – Конституция. 1995 жылы Конституция елімізді экономикалы-леуметтік-саяси дамуын жеделдетті. Халыты саяси белсенділігі артты. Оларды оамды мірді барлы саласына араласуы задылы сипата ие болды. Оны ішінде азір елімізді алдында тран е басты міндет лемні бсекеге абілетті 50 еліні атарына ену стратегиясы пайда болды. Осы айбынды істерді жзеге асыру мемлекетімізде заман талабынан туындап отыран демократиялы реформаларды рет-ретімен жзеге асыруды талап етті. азастанда осы мселеге байланысты бір жыла жуы Демократиялы реформалар бадарламасын зірлеу жне натылау жніндегі мемлекеттік комиссия жмыс істеді. Нтижесінде стіміздегі жылы Конституцияа згерістер енгізілді. Конституциялы реформалар жзеге асты. Бл реформаларда халыты тілегі, билікті сынысы жне оппозицияны талабы йлесімділік тапан. Сонымен бірге, Парламент зыретіні артуына айрыша мн берілді. Конституциялы реформалара сйкес сот жйесі халыаралы дегейге келтірілді. Бізді елімізде тыш рет британ лгісіндегі аржылы сот рылды. Алда жеткіншектерді ісімен айналысатын ювеналды сот рылады. Сот реформасыны таы бір ерекшелігі – Жоары Сот кеесіне біліктілік аласы біріктіріліп отыр. Бл болаша судья кадрларын іріктеп алуа лкен ммкіндік туызады. Сондай-а амауа, ттындауа санкция беру прокуратурадан сота берілді. азастан халы Ассамблеясыны конституциялы мртебесі айындалды. Олардан Парламентке тоыз депутатты орын блінді. Осы конституциялы реформа бойынша Парламенттегі депутаттар саны 154-ке жетті. Мжіліс тараандай болса, за шыару ызметін Сенат атарады. Депутаттарды сайлау пропорционалды жйе бойынша жзеге асырылды. Парламентті зіреті лайтылды. Президентті біршама кілеттілігі Парламентке тті.
Орытынды
Конституция азастан Республикасын демократиялы мемлекет деп жариялайды. Оны демократиялылыы, е алдымен, мемлекет ішінде халы басаруын амтамасыз етуінен крінеді. Атаза 3-бабыны 1-тармаында мемлекеттік билікті бірден-бір бастауы – халы делінген. Бл конституциялы норма азастанны халыты мемлекет екендігін білдіреді. Халыты жоары билікті иесі ретінде тану халы суверенитетіні крінісі болып табылады. Халы з билігін тікелей республикалы референдум жне еркін сайлау арылы жзеге асырады, сондай-а з билігін жзеге асыруды мемлекеттік органдара береді. Халыты еркін крініс тапан бл жат зіні нормалары мен принциптеріні кмегімен ана емес, бекітілген идеялары арылы да оам мен мемлекетті ркениетті елдерді атарына жетелейді. Елімізді Атазаы жздеген жылдар бойы алыптасан адамзат баласыны жалпы ндылытарын з бойына сіірді. Конституциямызда адамдарды табии ытары мен бостандытары, билік институттарын демократиялы жолмен алыптастыру жне дамыту, азастан аумаында азаматты оам ру туралы дниежзі таныан прогрессивті идеялар бекітілді. Ол елімізде сан алуан идеологиялы, сенімдік, лтты, азаматты жымдар мен топтарды бірлесіп бейбіт мір сруін амтамасыз етуге баытталан. Конституциямызда бекітілген нормалар азастан Республикасын глдендіру масатында елімізді барлы азаматтарыны бірлесіп, бір женен ол, бір жаадан бас шыарып ызмет етулері шін жадайлар жасайды.
Сондытан, азіргі кезде басты міндет – жеке тлаларды, оамды йымдарды жне мемлекеттік органдарды Республика Конституциясына деген дстрлі рметін дамыту. Егер біз осы міндетті орындаса, алдыы атарлы азастан мемлекетіні алыптасаны.