Таам гигиенасы» пні 1 страница

1*Зат алмасу Обмен веществ и энергии в организме*1*136*2*

*!Ассимиляция рдісі бл

*организм тіршілігі мен сіп-дамуына олданылатын ажетті заттектерді тзілу рдісі

*органикалы заттарды ыдырауы мен оларды тсуін амтамасыз ету рдісі

*заттарды ыдырауы, оны оттегімен тотыып, организмнен шыарылуы

*тулік бойы энергияны тсуі мен жмсалуыны сйкестігі

*ішкі азаларды жмысына шыындалатын энергия

*! Диссимиляция рдісі бл

*органикалы заттарды ыдырауы мен оларды тсуін амтамасыз ету рдісі

*заттарды ыдырауы, оны оттегімен тотыып, организмнен шыарылуы

*биохимиялы реакциялар шін организмге ажет энергияны тзілуі

*тулік бойы энергияны тсуі мен жмсалуыны сйкестігі

*ішкі азаларды жмысына шыындалатын энергия

*!Заттек алмасуды айын бзылыстарына келетін факторларды бірі

*санды жаынан жеткіліксіз таматану

*физикалы жктеме

*дене салмаы

*жынысы

*жас

*!за уаыт теріс энергиялы баланс нтижесінде дамитын ауру

*маразм

*семіздік

*ант диабеті

*атеросклероз

*гипертониялы ауру

*!за уаыта созылан о энергиялы баланс нтижесінде дамитын ауру

*алиментарлы дистрофия

*гипертониялы ауру

*квашиоркор

*пеллагра

*маразм

*!Реттелінетін энергия шыыны бл

*таамны спецификалы-динамикалы рекетіне кететін

*тіршілік етуге ажет жйелерді ызметін стап тратын

*блшы ет тонусы шін ажет

*ебек рекетіне жмсалатын

*негізгі алмасуа жмсалатын

*!Негізгі алмасуа сер етеді

*блщыет жмысыны клемі мен сипаты

*орталы жйке жйесіні жадайы

*й жмысыны р трлілігі

*ебек ызметіні сипаты

*спортпен шылдану

*!Кмірсуа бай тама абылдауда негізгі алмасу жоарылайды (пайыза)

*4-7

*10-14

*20-25

*30-45

*45-50

*!Белока бай тама абылдауда негізгі алмасу жоарылайды (пайыза)

*4-7%

*10-14%

*20-25%

*30-40%

*45-55%

#10

*!Майа бай тама абылдауда негізгі алмасу жоарылайды (пайыза)

*1-2%

*4-14%

*20-25%

*30-35%

*45-50%

#11

*!Бір мезгілде жретін заттек алмасуды рдістерін крсетііз

*белоктарды ышылдануы мен шыарылуы

*ферменттерді синтезі мен ыдырауы

*кмірсуларды синтезі мен ыдырауы

*гормондарды синтезі мен ыдырауы

* катаболизм и анаболизм

#12

*!Заттек алмасуды химиялы реакцияларыны жылдамдыы реттеледі

*ассимиляция жне диссимиляция рдістерімен

*ферментті жне жйке жйесі ызметімен

*эндогенді факторларды серімен

*экзогенді факторларды серімен

*гормондар синтезімен

#13

*!Таамды заттектер мен энергияа ажеттілік млшерін растыруда ескерілетін факторлар

*ебек ызметіні сипаты мен трлері

*жынысы, жасы жне ебек сипаты

*алмасу рдістеріні арындылыы

*сырты орта факторларыны сері

*ксіптік патология

#14

*!«Ебекке жарамды ерлер шін белоктар, майлар, кмірсулар жне энергияны нормасы» Астана . 2012ж. бойынша арастырылан ксіби топты саны

#15

*!60 жастан кейін адамны зат алмасудаы кейбір рдістерді басымдылы сипаты

*р трлі аурулара бейімділігі

*макронутриеттерді жеткіліксіз тсуі

*зат алмасу интенсивтілігіні тмендеуі

*тиімді таматану станымдарын сатамау

*ас орыту белсенділігіні функционалды тмендеуі

#16

*!Таматызінетнспецификалы-динамикалырекетінежмсалатын энергия шыыны болып табылады

*15-20% негізгі алмасудан

*10-15% негізгі алмасудан

*5-8% от суточной калорийности

*10-15% туліктік калориялыынан

*15-20% туліктік калориялыынан

#17

*!Теріс энергиялы баланс андай заттекті жеткіліксіздігімен тыыз байланысты

*май

*белок

*кмірсу

*друмен

*минералды заттар

#18

*!Спецификалы-динамикалырекетіне тн аз энергия шыыны болып табылады таам.

*май

*белок

*кмірсу

*друменге бай

*минаралды заттара бай

#19

*!Заттек алмасуды химиялы реакцияларыны жылдамдыы реттеледі

*ассимиляция жне диссимиляция рдістерімен

*ферментті жне жйке жйесі ызметімен

*экзогенді факторларды серімен

*эндогенді факторларды серімен

*гормондар синтезімен

#20

*!Реттелінбейтін энергия шыына жатады

*спортпен айналысу

*белсенді демалу

*аыл-ой ебегі

*негізгі алмасу

*ебек ету

#21

*!Реттелінетін энергия шыыны бл

*жылу алмасу

*негізгі алмасу

*су-тз алмасу

*жйке-блшыет жмысы

*таамны спецификалы-динамикалы рекеті

#22

*!Энергия шыынын анытайтын ке таралан діс

*срау-лшеу

*тікелей калориметрия

*кестелі-хронометражды

*тікелей емес калориметрия

*алиментарлы энергометрия

#23

*!Ересектерді туліктік рационындаы белок, май, кмірсуды (Б:Ж:У) отайлы ара-атынасы

*1: 0,8: 4

*1: 1,2: 4,6

*1:1:3

*1:2: 5

*1:3:7

#24

*!Белогыхалыаралы эталон ретіндер трлітаамдыбелоктардысапасынбаалайтын азы

*сиыр етіні белогы

*жмырта белогы

*балы белогы

*ст белогы

*соя

#25

*!Ересекадамны1 кг салмаа белоктытуліктікажеттілігі

*0,3 г

*0,5 г

*1,0 г

*2,0 г

*3,0 г

#26

*!Ересектердетуліктікрационындаы жалпы энергия ндылыынан сынылатын белок млшері

*8-10%

*12-14%

*16-20%

*25-30%

*40-45%

#27

*!Ересек ебеккке жарамды халы шін сімдік тектес белоктарды жалпы млшері райды

*35%

*45%

*55%

*65%

*75%

#28

*!Ересек ебеккке жарамды халы шін жануар тектес белоктарды жалпы млшері райды

*35%

*45%

*55%

*65%

*75%

#29

*!Тулігінде аралас таматану кезінде негізгі алмасу жоарылайды

*40-50%

*10-15%

*20-25%

*30-40%

*45-55%

#30

*!Белока бай тама абылдауда негізгі алмасу жоарылайды (пайыза)

*40-50%

*10-14%

*20-25%

*30-40%

*45-55%

#31

*!Белокты жеткіліксіз млшерде тсуінен азада адааланбайтын рдістер кшейеді

*азаны лсізденуі

*бой суіні кешеуілдеуі

*иммунитетті тмендеуі

*зат алмасу бзылыстары

*бауыра жктемені артуы

#32

*!Адамда белок жеткіліксіздігі пайда болады

*ішек шіру рдісіні кшеюі

*бйрек жктемесіні артуы

*бауыр жктемесіні артуы

*иммунитетті тмендеуі

*жйке жйесіні озуы

#33

*!Адам азасында лизинні рлі

*кальцийді сіуіне кмектеседі, сондытан алыпты сйек алыптастыру шін ажет

*су балансыны бзылысына алып келеді

*ниацин биосиетезін амтамасыз етеді

*азадан ауыр металдарды шыарады

*ми химиясына белсенді сер етеді

#34

*!Фенилаланинні антидепрессивті сері

*аминышылдарыны блоктаушы-препарат ретінде болуы

* су балансыны бзылысына алып келеді

*ниацин биосиетезін амтамасыз етеді

*азадан ауыр металдарды шыарады

*ми химиясына белсенді сер етеді

#35

*!Белокты азадаы ораныс ызметі

*барлы клеткалы катализаторлар-белоктар

*1 г белок ыдыраанда 17 кдж энергия блінеді

*жиырылыш белоктар барлы іс-имылды тудырады

*андаы гемоглобин белогы оттегімен осылып ана тасиды

*бгде заттарды зиянсыздандыру шін белокты дене жне антидене тзуі

#36

*!Аза белоктарыны рецепторлы ызметі

*1 г белок ыдыраанда 17 кдж энергия блінеді

*жиырылыш белоктар барлы іс-имылды тудырады

*андаы гемоглобин белогы оттегімен осылып ана тасиды

*белки обеспечивают узнавание клеткой веществ и других клеток

*бгде заттарды зиянсыздандыру шін белокты дене жне антидене тзуі

#37

*!Аза белоктары іс-имыл ызметі Двигательная функция белков организма

*блшыет жиырылуына миозинні атысуы миозин участвует в сокращении мышц

*1 г белок ыдыраанда 17 кдж энергия блінеді

*белки обеспечивают узнавание клеткой веществ и других клеток

*андаы гемоглобин белогы оттегімен осылып ана тасиды

*бгде заттарды зиянсыздандыру шін белокты дене жне антидене тзуі

#38

*!Адам азасындаы белокты энергетикалы ызметі

*блшыет жиырылуына миозинні атысуы миозин участвует в сокращении мышц

*1 г белок ыдыраанда 17 кдж энергия блінеді

*белки обеспечивают узнавание клеткой веществ и других клеток

*андаы гемоглобин белогы оттегімен осылып ана тасиды

*бгде заттарды зиянсыздандыру шін белокты дене жне антидене

#39

*!Протеиндерге жатады

*нуклеопротеидтер, липопротеидтер, фосфопротеидтер, гликопротеидтер

*нуклеопротеидтер, липопротеидтер, глобулин, глютелин

*альбумин, фосфопротеидтер, гликопротеидтер

*альбумин, глобулин, глютелин, фосфотелин

*альбумин, глобулин, глютелин

#40

*!Протеидтерге жатады

*нуклеопротеидтер, липопротеидтер, фосфопротеидтер, гликопротеидтер

*нуклеопротеидтер, липопротеидтер, глобулин, глютелин

*альбумин, фосфопротеидтер, гликопротеидтер

*альбумин, глобулин, глютелин, фосфотелин

*альбумин, глобулин, глютелин

#41

*!Адам азадаы триптофанны рлі

*калийді сіуіне амтамасыз етеді

*азадан ауыр металлдарды шыарады

*ниацин биосинтезін амтамасыз етеді обеспечивает с его участием биосинтез ниацина

*су балансыны бзылысына алып келеді

*обеспечивает с его участием биосинтез ниацина

#42

*!Таамны толындылыын анытауда осы аминышылдарыны «штігі» есептеледі

*треонин, триптофан, метионин

*лизин, триптофан, метионин

*метионин, валин, цистин

*лизин, валин, гистидин

*валин, глицин, цистин

#43

*!Гликоген тзілу шін азада тез жне жеілолданылатын кмірсу

*клетчатка

*глюкоза

*крахмал

*лактоза

*пектин

#44

*!Ст жне ст німдерінде ана кездесетін кмірсу

*пектин

*лактоза

*глюкоза

*фруктоза

*клетчатка

#45

*!Бауырда кп млшерде кездесетін жануар тектес кмірсу

*гликоген

*фруктоза

*крахмал

*лактоза

*пектин

#46

*!Линол, линолен, арахидон андай май ышылдарына жатады

*кпаныпаан

*моноаныан

*аныан

*тугоплавким

*аныан

#47

*!Лецитин жататын биологиялы белсенді заттар тобы

*белоктар

*стериндер

*фосфолипиттер

*аныан май ышылдары

*аныпаан май ышылдары

#48

*!Азада холестеринні арты млшеріні жиналуына кедергі жасайтын заттек

*глобулин

*лецитин

*лактоальбумин

*аныан май ышылдары

*аныпаан май ышылдары

#49

*!Зоостериндерді негізгі кілі

*лецитин

*витамин

*ситостерин

*холестерин

*сфингомиелин

#50

*!Ккірт рамдас аминышылы

*серин

*аланин

*тирозин

*триптофан

*метионин

#51

*!аныан май ышылдарына жатады

*арахидон

*линолен

*линол

*олеин

*май

#52

*!Глюкозаны негізгі ызметі

*гормондар синтезіне атысады

*миа энергияны негізгі жеткізуші

*ішкі секреция безіні ызметін реттейді

*ст ыщылды бактерияларыны дамуына атысады

*клетка протоплазмасыны негізгі рамды элементі

#53

*!Холестиринны таамды кзі

*саыраула

*сімдік майы

*жмырта

*ара нан

*жеміс

#54

*!Эндогенді суды осымша кзі бола алатын жне организмде немді олданылатын заттек

Вещество, которое может быть дополнительным источником эндогенной воды и способствовать экономному ее использованию в организме

*май

*белок

*кмірсу

*друмен

*минералды заттар

#55

*!Кпаныпаан май ышылдарына жатады

*пальмитин, стеарнин, миристин

*стеарин, миристин, арахидон

*липоленовая, линоленовая,арахидон

*линол, линолен,арахидон

*липолевая, фолиевая

#56

*!Лецитинжатады

*белок

*стерин

*фосфолипидтер

*аныан май ышылдары

*аныпаан май ышылдары

*#57

*!Гликоген тзілу шін азада тез жне жеіл олданылатын кмірсу

*лактоза

*пектин

*глюкоза

*крахмал

*клетчатка

#58

*!Ст жне ст німдерінде ана кездесетін кмірсу

*клетчатка

*глюкоза

*крахмал

*лактоза

*пектин

#59

*!сімдік жне ст німдерінде кмірсуды сіімділігі (пайыза)

*30-40

*45-50

*65-70

*75-80

*85-98

#60

*!Азы – тлікте бос кйінде кездеспейтін моносахарид

*лактоза

*глюкоза

*крахмал

*сахароза

*галактоза

#61

*!Энергия кзі бола алмайтын жне асазан ішек жолдарында ыдырамайтын кмірсу

*клетчатка

*крахмал

*гликоген

*фруктоза

*лактоза

#62

*!1грамм кмірсу ыдыраанда тзілетін энергия

*4 ккал

*5 ккал

*7 ккал

*10 ккал

*25 ккал

#63

*!сімдік жне ст німдерінде кмірсуды сіімділігі (пайыза)

*30-40%

*45-50%

*65-70%

*75-80%

*85-98%

#64

*!арапайым кмірсулара жатады

*крахмал

*лактоза

*гликоген

*клетчатка

*пектиндік заттек

#65

*!Крделі кмірсулара жатады

*глюкоза

*фруктоза

*крахмал

*сахароза

*мальтоза

#66

*!Моносахаридтерге жататын кмірсу

*крахмал

*сахароза

*лактоза

*гликоген

*галактоза

#67

*!Гектозды кмірсуа жатады

*крахмал

*сахароза

*лактоза

*гликоген

*фруктоза

#68

*!Таматануда олданылатын ке тараан моносахарид

*крахмал

*сахароза

*лактоза

*гликоген

*глюкоза

#69

*!Кондитерлік німдер мен сергіткіш сусындар шыаруда масатты олданылатын кмірсу

*крахмал

*сахароза

*лактоза

*гликоген

*фруктоза

#70

*!Фруктозаны табии кздері

*рыба

*мясо

*крупа

*молоко

*фрукты и ягоды

#71

*!Дисахаридтерге жататын кмірсу

*фруктоза

*галактоза

*крахмал

*лактоза

*глюкоза

#72

*!Адам таматануында кеінен олданылатын кмірсу

*сахароза

*галактоза

*крахмал

*лактоза

*глюкоза

#73

*!Сахарозаны табии кздері

*ет

*ст

*балы

*жарма

*баша німдері жне жемістер

#74

*!Ересек адамдар шін кмірсуды орташа ажеттілігі

*100г

*200г

*300г

*600г

*400-500г

#75

*!Кмірсу жеткіліксіздігіні нтижесінде дамиды

*анда глюкоза дегейіні тмендеуі

*бауыр ызметіні нашарлауы

*сйек тзілуіні бзылуы

*арты дене салмаы

*терідегі згерістер

#76

С недостатком клетчатки в пище связывают значительное увеличение в некоторых странах заболеваний

*бауыр ызметіні нашарлауы

*сйек тзілуіні бзылуы

*то ішекті атерлі ісігі

*ант диабеті

*инфаркт

#77

*!Азаа таам арылы холестерин кп млшерде тскен сайын, ол аз синтезделеді

Чем больше холестерина поступает с пищей, тем меньше его синтезируется в

*кпе

*асазан

*бауырда

*ккбауыр

*йы безі

#78

*!Дисахаридтерге жататын кмірсу

*сахароза

*галактоза

*фруктоза

*крахмал

*глюкоза

#79

*!Кшті липотропты сері бар бауырды май басудан сатайтын аминышылдар

*фениаланин

*триптофан

*метионин

*треонин

*лизин

#80

*!Энергияа сиымдыра таамды заттек

*аминышылы

*витамин

*кмірсу

*белок

*май

#81

*!моноаныпаан аминышылы

Мононенасыщенная жирная кислота

*линол

*олеин

* линолен

*арахидон

*миристин

#82

*!Адам азасында кмірсуді арты тсуінде алыптасатын негізгі фактор

*тері згерістері

*арты дене салмаы

*алиментарлы дистрофия

*сйек тзілуіні бзылуы

*дене салмаыны тмендеуі

#83

*!Кондитерлік німдер мен сергіткіш сусындар шыаруда масатты олданылатын кмірсу

*лактоза

*крахмал

*гликоген

*фруктоза

*галактоза

#84

*!Холестеринні арты млшерін организмде жиналуына кедергі жасайтынзат

*белок

*КМ

*лецитин

*аныан май ышылдары

*аныпаан май ышылдары

#85

*!Зоостериндер кілі

*КМ

*друмен

*ситостерин

*холестерин

*май ышылдары

#86

*!Ауыл шаруашылы жануарларыны стінде лакозаны млшері (пайыза)

*4-6%

*10-15%

*20%

*38%

*54%

#87

*!Дн німдерінде кездесетін негізгі кмірсу

*гликоген

*фруктоза

*галактоза

*крахмал

*лактоза

#88

*!Дн німдеріндегі рамы аса жоары кмірсу

*гликоген

*фруктоза

*галактоза

*клетчатка

*лактоза

#89

*!Сахарозаны табии кздері

*ет

*ст

*балы

*жарма

*баша німдері жне жемістер

#90

*!ызылша рамындаы сахароза млшері

*14-18%

*20%

*30%

*35%

*40%

#91

*!ант раындаы сахароза млшері

*10-15%

*20%

*25%

*30%

*60%

#92

*!Кмірсу жеткіліксіздігіні нтижесінде дамиды

*анда глюкоза дегейіні тмендеуі

*бауыр ызметіні нашарлауы

*сйек тзілуіні бзылуы

*арты дене салмаы

*терідегі згерістер

#93

*!Адам азасында кмірсуді арты тсуінде алыптасатын негізгі фактор

*тері згерістері

*арты дене салмаы

*алиментарлы дистрофия

*сйек тзілуіні бзылуы

*дене салмаыны тмендеуі

#94

Углевод способный преобразовываться в присутствии кислоты и сахара в желеобразную и коллоидную массу в водном растворе

*пектин

*сахароза

*фруктоза

*мальтоза

*лактоза

#95

*!ауіптіебекжадайлары бар салалардаемдеу-профилактикалымасаттаршiнпайдаланылатынкмірсулар

*пектин

*сахароза

*фруктоза

*мальтоза

*лактоза

#96

*!Ішекперистальтикасынынталандыратынкмірсу

*клетчатка

*сахароза

*фруктоза

*мальтоза

*лактоза

#97

*!Холестеринді азадан шыаруа ыпал ететін кмірсу

*клетчатка

*сахароза

*фруктоза

*мальтоза

*лактоза

#98

*!Пайдалы ішек микрофлорасын алпына келтіруде маызды рл атаратын кмірсу

*клетчатка

*сахароза

*фруктоза

*мальтоза

*лактоза

#99

*!Дн німдеріні таамды ндылыын аса жоарлататын кмірсу

Пищевую ценность зерновых продуктов обеспечивает высокое содержание углевода

*гликоген

*фруктоза

*галактоза

*крахмал

*лактоза

#100

*!Дн німдеріндегі рамы аса жоары кмірсу

*гликоген

*фруктоза

*галактоза

*клетчатка

*лактоза

#101

*!С витаминіні таамда млде болмауы дамуына алып келеді

*пеллагра

*бери-бери

*анемия

*цинга

*рахит

#102

*!Аскорбин ышылыны физиологиялы ызметі байланысты

*реттеуші ызметімен

*цистеиннен метионин тзілуіне атысумен

*кальций мен фосфор тегерімін стап трумен

*тотыу-тотысыздану реакцияларына абілеттілігімен

*жйке жне блшы ет клеткаларыны ферментативті емес рлімен

#103

*!Антигеморрагиялы витаминдерге жатады

*Е

*В₁

*К

*В₁₂

*Д

#104

*!Тиамин (В₁) авитаминозы аталады

*рахит

*анемия

*скорбут

*пеллагра

*бери-бери

#105

*!Рибофлавин жеткіліксіздігіні клиникалы белгілері

*ызыл иекті анаыштыы

*ангулярлы стоматит, хейлоз

*демелі жрек жеткіліксіздігі

*мегалобласты анемияны дамуы

*денені р бліктерінде ауру сезімі,тырысулар

#106

*!РРвитаминіні негізгі таамды кздері

*цитрусты жемістер

*ст жне ст німдері

*балы майы, сары май

*сиыр бауыры, днді-даылдар

*сары-сарыш тсті ккністер мен жеміс-жидектер

#107

*!Рахитті кріністеріні бірі

*кру анализаторыны араыа бейімделу уаытын тмендету