Оу ортасы: Негіздері жне жоспарлар
Сабата оытуды жасарту шін алдын ала мият дайынды талап етіледі.
Бан дейін оыту туралы ойым мені ксіби даму жолымда пайда болан жне оан ыпал ететін кез келген мселені шеше алуым шін мен идеялар мен стратегияларды ойлап таба аламын дегенге саятын. азір мен сабатарды мазмнын барынша мият ойластырамын. Мені «Мен нені оытпапын жне оушылар не істейді?» деген ойым «Мен бны алай йретемін жне оушылар нені білулері тиіс?» деген ойа ауысты. - Сюзан, Waterford мектебі.
Малім крегендігіні масаты – з жмысын жасартатындай етіп жоспарлау. Мысалы, сратар мен сабатарды жоспарлау оу масатына сай келуі тиіс.
алыптастырушы жаттыуларды алдында сратарды руа жеткілікті уаыт жмсамаан екенмін. з жмысымды талдау барысында оны соншалыты нашар екендігіне кзім жетті. Сратарды уаыт ткізу шін пайдалананымды, оушыларды тарапынан мият ойлануды талап етпейтін сратарды ойанымды анытадым. Оушылармен, сіресе оуда иындыты кп сезінетіндерімен гімелесу барысында оларды таырып туралы ойландыратын, оу барысында ала адам басуа ммкіндік беретін сратарды ойан дрыс. – Дерек, Century Island мектебі.
Малімні диалог барысында немесе жазбаша жмыса тсініктеме беру кезінде беретін жауаптарыны сапасы туралы да мытуа болмайды. Дрыс тсініктеме оушылара жоары сапалы жмысты андай болатынын ындырып, з жмысыны сапасын жасарту шін не істеу ажеттігі туралы жн сілтеуі ажет. Сонымен бірге, кері байланыс оушыларды дадылары мен тиімді оыту стратегияларын жасарта алады.
Осы орайда таы бір лкен проблема бар. Оу ортасы оушыларды оу тапсырмаларын орындауа барынша арынды тартылуына ыпал ететіндей етіп «рылуы» тиіс. Бл жерде оушыларды ойлану дерісі басты назара алынып, ол ойлану дерісі мейлінше ашы болуы, яни дыбысталуы тиіс. Малімдерді біріні айтуы бойынша:
Белгілі бір кезеде оыту дерісіне зімні андай лес осатынымнан, оушыны лесі андай екеніне кбірек кіл блуге ауыстым. Оушыларды оу тжірибесіне згеріс енгізу тсілдеріні бірі оларды мейлінше кп ойлануа жетелеу, трткі болу екендігін тйсіндім. Одан кейін мен оушылар шін оыту дерісін барынша ашы ету тсілін іздестірумен айналыстым. азір з уаытымны басым блігін оушыларды зіні білімі шін жауапкершілік алуына мжбрлейтін тсілдер мен оыту дерісін бірлесіп ткізу жолдарын іздестіруге жмсаймын. – Том, Riverside мектебі.
Малім мен оушыны, оушыларды здеріні арасындаы зара арым-атынас оушылар здеріні идеяларын зерттей алатын, з рбы-рдастарынан баламалы идеяларды естуіне жне оларды баалауа ммкіндік беретін олайлы ортаны алыптасуына ыпал ете алады.
Оушыларды райсысына з ріптесіне тсіндіру шін материалды бір блігін беру арылы оушыларды шаын топтара блу тсілін олдандым. Олара дайындалу шін бірнеше минут, бірнеше ойтамызды беріледі, з ойларын жазып алу шін олар дптерлерін пайдаланады. Одан кейін рбір оушы з таырыбын топты алан мшелеріне тсіндіреді. Оушылар бір-біріні ойларына тез назар аударады, мысалы: «Меніше, сен тадап алан мысалдар те пайдалы, себебі олар бізді кітапта бар материалдара араанда згеше. Мен оларды есіме де алмас едім». Немесе, «Сйытытар мен газдар арасындаы айырмашылыты тсіндіру кезінде блшектер туралы айта кетерсі деп ойладым». Мндай сабатар кейбір оушыларды тсіну дегейін ыну шін маан ана емес, сондай-а оушыларды здері шін де нды болды. – Филип, Century Island мектебі.
Мндай оу ортасыны таы бір артышылыы – малім сыныпты алан блігі де арынды жмыс істеп жатандыын біле отырып, бір топпен арынды жмыс істеп, сол топты идеялары мен болжамдарын талылай алады.
Сонымен, тиімді оыту ортасын руа арналан негізгі іс-рекеттер:
· сыныптаы сабатарды оушылара з ойларын ортаа салуа ммкіндік беріп, тсініктемелер оларды ойлау абілеттерін дамытуа ыпал ететіндей етіп жоспарлау;
· тсініктемелерді оыту дерісін жасартуда жетекшілік ететіндей етіп ру;
· рбір оушы атысып, тапсырма алуы шін бірлесіп жмыс істеуді талап ететін тапсырмаларды пайдалану жне оушыларды бірін-бірі тыдауа жне згелерді идеяларын рметтеуге йрету;
· оушылар сабата белсенді атысатындыына сенімді болып, оытуды дрыс жауап беруге араанда, зіні тсінігін айтуа жне талыа араласуа дайын болуына байланысты болатындыына сендіру.