Ересек адамдар шiн тулiктiк ажеттiлiгi 1,8-2,0мг.

100 г. азытаы витаминнi млшерi:

* рмебрша пен соя-0,9мг;

* Ет нiмдерi 0,3-0,4мг;

* Балы - 0,1-0,2 мг;

* Ккнiс пен жемiстерде- 0,1-0,2мг;

 

ВИТАМИН В12 (кобаламин)

ОРГАНИЗМДЕГI РОЛI:

*Май, амин ышылдары, белок алмасуына

атысатын ферменттер рамына кiредi;

* ан тзу процесiне атысады;

* Жйке жйесiнi ызметiне маызды;

* Организмге сiуi Кастл факторымен байланысты.

 

В12 витаминi жетiспеушiлiгiнiкрiнiстерi мен салдары:

* лсiздiк, шаршаышты;

* Бас ауыруы, жрек ауы;

* аназды;

* Жйке жйесiнi дегенеративтi згерiстерi;

Ересек адамдар шiн тулiктiк ажеттiлiгi 1,8-2,0мг.

100 г. азытаы витаминнi млшерi:

* Витаминнi жалыз кзi-жануар тектi азытар;

* Сиыр бауыры-60мкг, бйрек-25мкг,ет -2-4мкг,балы-1-3мкг;

* Ст-0,4мкг, сыр-1-2мкг;

 

В12 витаминi жетiспеушiлiгi - ас орыту жолында осы витаминнi сiуi бзылан, толы нды азыпен оректенiп жрген адамдарда да кездеседi. Азы рамындаы осы витаминнi аз ана млшерiн организмге стап алуа, iшкi фактор немесе Касл факторы деп аталатын арнайы белок ажет. Бл белок асазанны шырышты абатынан блiнiп, витаминдi мытап байланыстырып, iшектi витаминдi сiiретiн шырышты абатына баыттайды. Iшкi фактор тзiлуi кей ауруларда бзыланда, оперативтiк жолмен асазан кесiлсе, В12 витаминiнi сiуi иындап, атерлi анемияа алып барады.

 

ВИТАМИН РР (ниацин)

ОРГАНИЗМДЕГI РОЛI:

* Белок алмасуына, клетка тыныс алуына

атысатын ферменттер рамына кiредi;

* Жоары жйке жйесi, ас орыту ызметiне маызды;

РР витаминi жетiспеушiлiгiнi крiнiстерi мен салдары:

* лсiздiк, шаршаышты,тiтiркенгiштiк,йы бзылуы;

* Бас ауыруы, жрек ауы, психикалы ауытулар;

* Терi бозаруы,рауы,жары серiнен терi абыну згерiстерi;

 

Ересек адамдар шiн тулiктiк ажеттiлiгi 14-28мг.

100 г. азытаы витаминнi млшерi:

* с етi-6-8мг, сиыр етi-5мг, ой етi-4мг,шоша етi-3мг;

* Бауыр -9-12мг;

* Iрi тартылан ннан зiлленген нан-3мг;

* арамы жармасы- 4мг;

* Ашыты- 10-20мг.

 

 

«Адамны таматануында майда еритін витаминдерді маызы»

ВИТАМИН А (ретинол)

ОРГАНИЗМДЕГI РОЛI:

*Кздi торлы абатыны кру пигментi таяшалар рамына

кiрiп, жары абылдауа атысады;

* Тыныс алу, ас орыту, зр шыару азалары шырышты абатта-рыны алыпты ызмет атаруына ажет;

* Иммунды жйенi белсендiлiгiн арттырады.

А витаминi жетiспеушiлiгiнiкрiнiстерi мен салдары:

* Ашамды соырлы,коньюктивит(ксерофтальмия);

* Терi тлеуi, рау, безеу шыу, сыздауы;

* Шаш су мен рылымы бзылу;

* Иммунитет тмендеу, репродуктивтi ызметтi лсiздiгi;

Ересек адамдар шiн тулiктiк ажеттiлiгi 1мг.

100 г. азытаы витаминнi млшерi:

* Балы майы-19мг, сиыр бауыры-8мг, балы пен шоша

бауырында-4мг, сары май-0,4-0,5мг;

* В-каротин ызыл сбiзде-9мг, кк пиязда,ызыл брышта-2мг,

* Сары рiк-1,6мг, асаба-1,5мг.

А витаминi тек жануардан алынатын азыта кездеседi, Адам организмiнде каротин деп аталатын пигменттен тзiле алады.Ол пигменттер сiмдiк тектi азытарда кездеседi. Каротин изомерлерi организмде трлi абiлетiмен крiнедi, соны iшiнде белсендiсi В-каротин. 1мг В-каротин тиiмдiлiгi жаынан 0,17 мг А витаминiне сйкес келедi, яни 6 есе кем. Осыдан ретинолды эквивалентпен есептейдi.

ВИТАМИН К

ОРГАНИЗМДЕГI РОЛI:

*ан йыту процесiне атысады;

* Сйек тiнiнi алмасуына атысады.

К витаминi жетiспеушiлiгiнi крiнiстерi мен салдары:

* ан юы нашарлайды;

* ан кетуге бейiм болады;

Ересек адамдар шiн тулiктiк ажеттiлiгi 60-80 мг.

100 г. азытаы витаминнi млшерi:

* Шпинат, капуста-3-4мг;

* жасыл ккнiстер-2-3мг.

ВИТАМИН Д ( кальциферол)

ОРГАНИЗМДЕГI РОЛI:

*Сйек тiндерi, тiстердi су мен дамуын амтамасыз ететiн

кальций мен фосфорды сiуiне ажет;

Д витаминi жетiспеушiлiгiнi крiнiстерi мен салдары:

* Жоары нервтiк озышты, блшы еттер рысуы, сiресе балтыр блшы еттерi;

* Сйек тiндерi, тiстердi су мен дамуы бзылады, сйек баяу

сiп, тез сыныш келедi;

* Сбилерде рахит ауруы дамиды;

* Жасы лайан кiсiлерде сйек ауырып, жамбас

сйегiнi мойны сыныш келедi;