Траты токты электр озалтышты жылдамдыын якорь тізбегіндегі кедергілерді згерту арылы реттеу.

Траты ток озалтыштарыны сипаттамалары. Электр озалтыштарыны, оны ішінде траты ток озалтыштарыны да асиеттері оларды іске осылу, жмысты, механикалы жне реттеу сипаттамаларымен аныталады. озалтышты жргізіп жіберу кезінде оны тынышты кйден біралыпты жылдамдыпен жмыс жасау режиміне кшкенге дейінгіаралыы іске осылу сипаттамасы болып табылады, ол токтарды Ki = немесе иінкштерді = еселік коэффицентімен крсетіледі, мндаы – іске осу тоы, – номинал ток. озалтышты ток кзіне осан кезде оны якоры озалыссыз кйде болады, сондытан Еа = Сеи*Ф*n = 0, егер якорь тізбегіні индуктивтілігін L=0, онда іске осу кезіндегі ток Iп = .ендеше якорь тізбегіні Rа кедергісіні шамасы аз боландыган, іске осу тогы номиналь токты шамасьгаан 3-15 есе жоарьшап кетуі ммкін. Іске осу тогыны шамадан тыс жоары болуы озалтыш шін ауіпті, сондыган = (3 _ 5) Inom болатын, тек уаты аз озалтыштарды ана іске осу ток кзіне тікелей осу арьшы жргізіледі. Аз уатты озалтыштарды якорь тізбегіні кедергісі айтарлытай жоары жне оларды роторыны инерциялы иінкші аз. уаты орташа жне лкен озгалтыштарды іске осу оларды якорь тізбегіне осымша іске осу кедергісін енгізу арылы немесе озалтыша берілетін кернеуді тмендетіп беру арылы жргізіледі. Іске осу кедергісін енгізу арылы осу кезінде оны шамасын іске осу тогы номинал шамадан 2-3 есе ана жоары болатындай етіп тадайды, яни:

Ip= <(2-3)Inom

Реостатты іске осылатын параллель оздырылан озалтышты принциптік сызбансасы 1.22-суретте крсетілген. Іске осу кедергісі Rп

ток кзіне осылан жне якорь жне оздыру тізбектерін ток кзіне

жалайды. лкен іске осу иінкшін алу шін оздыру тізбегіндегі Rв

кедергісі уаытша ажыратылып тасталынады. Тмендетілген кернеу арылы іске осу арнаулы сызбансалар, яни озалтыш шыыс кернеуі реттелмелі ток кзінен оректенетін сызбансамен жиналан кезде ана ммкін.

озалтышты реверстеу, яни якорьды айналу баытын арама-

арсыа згерту шін якорь немесе оздыру орамдарыны штарын

ауыстырып осу жеткілікті. оздыру тогы мен якорь орамдарына берілген кернеуді номинал шамалары кезіндегі U=Unom =const, Rp=const жне Rд = 0 боландаы айналу жылдамдыыны, пайдалы иінкпггі, пайдалы сер коэффициентіні жне якорь орамдарындаы токты, яни n,M2, , Iпараметр-

леріні Р2— пайдалы уата туелділіктері озалтышты жмысты

сипаттамаларыдеп аталады.

озалтышты негізгі сипатгамасы U=Unom=const, Rp=const, Rд=const

боланда, n =f(М)туелділігі механикалы сипаттама болып

табылады. Якорьды айналу жылдамдыыны озалтыш якорына берілетін

кернеуге, якорь тізбегіні кедергісіне жне негізгі магнит аынына

байланыстылыы реттеу сипаттамалары болып табылады, яни озалт-

ыш якорыны айналу жылдамдыын андай дістермен реттеуге

болатынын крсетеді.