Ксіпорынны ндірістік ызметін талдау
СРС
Ндірістік менеджмент пнінен
Ауелов Ансар МН441
Ксіпорынны ндірістік ызметін талдау
Ст нерксібі- агронерксіп кешеніні е негізгі бір блігі болып табылады. Ст нерксібіні тиімді алыптасуы халыты мір сру дегейіні жоарылауына жне ттынушыларды ст німімен амтамасыз етілуіне ммкіндік береді.Ст нерксібі німі- ксіпорынны ндірістік ызметіндегі ст німі тріндегі пайдалы нтижесі. Ст німдері – адам денсаулыына е ажетті пайдалы заттармен амтамасыз етілген тама німдеріні бірі. Ст-таамдарды ішіндегі е нарлы,рі тадаулы трі.Оны рамында жзден астам витаминдер, ант, минералды тздар, т.б. трлі элементтер бар. Мны бір ерекшелігі – сол элементтерді брі адам азасы шін те пайдалы. Сондытан да одан трлі таамдар, шипалы сусындар жасауа болады, демек, стті адама сіімділігі, оректілігі жне оны диеталы асиеттері те кшті.
Ст нерксібі халы шараушылыыны маызды саласы, сондытан ст жне ст німдерін ндіру тиімділігі халыты мірсру дегейіне сер етеді.
азіргі уаытта мемлекетте ст ндірісі тратанып, ст жне ст німдері нерксібі дамып келеді.Оны бір жылды орташа сімі 4,95% райды.Ст нерксібі жыл сайын сіп отыранымен, отанды ст німдерін ндірушілер нарытаы ст жне ст німдеріне сранысты толы анааттандыра алмай отыр. Осыан байланысты ст німдері импортыны лесі арынды дамуда.
Еліміздегі ст німдері импортыны кп блігін ірімшік, ойытылан ст,ра ст, сары май алады.Ст нерксібіндегі экспорт клеміні тмендеуіне сер ететін негізгі себептер: ра стті ттыну клеміні суі жне отанды німдерді баалы бсекеге абілетсіздігі болып табылады.
«азастан Республикасыны агронерксіп кешенін дамыту жніндегі 2013-2020 жылдара арналан бадарламасы» (Агробизнес-2020 ) бойынша ст німдеріні ішкі нарыы азастанда 2020 жылы ст эквивалентінде шамамен 1,6 млн. тонна рай алады, соны ішінде жергілікті нім ст эквивалентінде шамамен 1,5 млн. тонна рай алады.
Ст нерксібі халы шараушылыыны маызды саласы, сондытан ст жне ст німдерін ндіру тиімділігі халыты мір сру дегейіне тікелей сер етеді.
лемдегі ст нерксіптеріні даму жадайын ескере отырып, ст жне ст ндірісінде инновациялы технологияны ендіру арылы ала шыуа болатындыын атап туге болады, себебі бл салада оны потенциалды дамуына ммкіндік беретінін крсетеді жне ауыл шаруашылыы німдерін деу бойынша келесі елдерді тжірибесін олданса болады: Канада, Франция, лыбритания жне т.б.
«Смак» ЖШС-гі ст німдерін шыаратын ксіпорын болып табылады. Бл ксіпорын зіні шаруашылы ызметін бірнеше шаруа ожалытарыны бірігуінен бастаан болатын.
Ксіпорын азастан нарыында сраныса ие тама німдерін шыарады. Нарыа шаын ана зауытты ену тиімділігін осы ксіпорынны табии німдерді пайдаланатынынымен тсіндіруге болады. 1998-2001 жылдар аралыында ксіпорын жемісті дамып отырды. Алашы кезде ксіпорындар жекелеген шаруа ожалытарынан рылан боландытан; негізінен олар стті ст деу зауыттарына ткізумен айналысты. 1999 жылы осы ксіпорын з бетінше дайын нім шыаруды йарды, себебі ст тріндегі шикізат е тменгі баамен кізілетін еді. Ст німдерін деу шін рал-жабдытар 1999 жылы сатып алынды. «Смак» ЖШС-гіне кейбір рал-жабдытарды шикізатты жетіспеуінен зауыта айтаруа тура келді. Осы себептермен ксіпорын нарыа жоспарлаан ассортимент бойынша ст німдерін шыара алмады. Біра ксіпорын бірден з німдерін тиімді ткізе бастады. Ал 2000 жылы німді сату клемі нарыа арзан тауарларды шыару есебінен лайды. «Смак» ЖШС-гінде басару батыс еуропалы мемлекеттер тжірибесі бойынша жргізіледі. Ксіпорындаы басару тжірибесі шет елдікке кп сас боландытан лыбритания компанияларынан бірлесіп ызмет істеу туралы сыныстар тсті.
зіні рылтайшыларыны ызыушылыын пайдалану шін табыс табу, жиналыста белгіленген жалпы тапсырмаларды, жарѓыдан шыан функцияларды орындау шін жне азастан Республикасыны ыты нормативтік актілерімен жне за шыарушыларды ызметіне айшы келмейтін ызметтерді жзеге асыру. йым ызметіні масаты болып табылады.
зіні жарылы масаттарын жзеге асыру шін, йым келесідей ызметтерді орындайды:
– ст жне ст німдерін ю мен ндіру;
– импортты жне отанды алкогольді німдер мен сусындарды ю;
– шикізаттар мен ауыл шаруашылы німдерін ткізу жне дайындауларды, айта деулерді, ндірісті, жанама шаруашылыты дамыту мен йымдастыру;
– зады жне жеке тлалара тауар-аралы, маркетингтік жне т.б. ызмет трлерін крсету;
– ндірістік тауарларды ткізу шін аукциондарды йымдастыру, сату секциялары мен фирмалы табаларды ашу;
– жарнамалы жне апаратты ызметті йымдастыру;
– зіндік сырты экономикалы ызмет;
– ндірістік- коммерциялы, сатып-сатып алу мен табыс операцияларын
– жргізу;
– азастан Республикасыны за шыарушы органдарымен рсат
етілген жне баса да ызмет трлері.
йымны жарылы капиталы 167670,1 мы тг млшеріндегі ызметін жзеге асыру шін алыптасан. йым зіні шыынын жабу шін резервтік капитал руы тиіс, ал оны сомасы жарылы капиталды осылан сомасыны кем дегенде 15 пайызына те болуы тиіс. Резервтік капитал йымны р жыл сайын таза табыстан аударыланы арылы пайда болады. Ксіпорынны резервтік капиталы 25150,5 мы тг райды, ал егер алда- жалда белгілі бір тлем атарса, онда біріктірілген жарѓылы капиталдан 15 пайыза кемиді. Жарылы капиталды толтырып, белгіленген млшерге жету шін, йым аударымдарды жаартады.
– йым мшелері болып келесілер табылады:
– Жоары мше – Серіктестікті Жалпы Жиналысы;
– Басару мшесі – Директорлар Кеесі;
– Атарушы мшесі – Басарма;
– Баылау мшесі – Ревизиялы комиссия;
– Басарма кмекшісі – оамны Директорлар Кеесі арылы Президент сайланады.
«Смак» ЖШС ст, айма, сзбе, айран, ряженка, йогурт, балмзда, йма жне ст німдерін ндіреді.азастанРеспубликасыны нарыыны алыптасуы мен ныайуына байланысты, нары экономикасыны бірте-бірте дамуына алып келді, жеке ксіпкерлік дамыды, азы німдеріні ндірістік даму ммкіншілігі аныталды. Жас ксіпкерлер жымы – азы-тлік німдерін ндірумен айналыса бастады.
Алашы болып тізімге майонез бен сзбеден жасалан а ірімшіктер енген болатын. Бгінгі кн компания ст нім е ірі ндірушілеріні трттігіне кіреді. Компания нары лесіні 23 % райды.
«Смак» ЖШС-ні ызметі ст німдерін ндіру жне сату болып табылады. Тиімді баа мен суретті де, сем орабы бар, сапалы нім шыаруа негізделіп, ксіпорынны стратегиясынан шыан, ксіпорына маркетинг ызметі енгізілген.
Кез-келген жйе сияты маркетингте зіні баыттары, дістері жне ткізу жолдары бар. Ксіпорындаы маркетинг ызметі коммуникацияа, табысты йымдастыруа, бааны алыптастыруа, нім ассортименті мен сапа жаынан саясат жргізуге баытталан маркетинг ызметі, сапа блімі мен баылау мшесі бір- бірімен тыыз байланысты. ндіріс рдісіні р операциясында олданылып, бйымны пішінін тексеру шін осы блімде 10 жмысшы жмыс істейді.
«Смак» ЖШС-ні сауда агенттері келесідей ызметтерді атарады: жаа ттынушыларды тартады жне іздейді, тауар баасы мен ерекше асиеттері жайлы апарат таратады, сусындарды крсетеді (сыра,алкогольсыз сусындар), сатып алушылар мен зіні ызмет ауданы жайлы ксіпорына ажетті апаратпен амтамасыз ету. Сауда агенттерін тадап боланнан кейін оларды оыту керек. “Смак” ЖШС-ні міткерлерін оыту келесідей трлерде болуы ммкін:
– ксіпорынмен бастапкы таныстыру;
– сауда техникасына йрету, яни алдын-ала дайындау, келіссіз жргізу, мміле жасау техникасын кіргізеді.
«Смак» ЖШС-ні жеке сатуды енгізіп, ол туралы орытынды жасаанда, ынталандыру жйесінде коммуникация жолы е тиімдісі болып табылады, біра оны жзеге асыру шін крделі ебек дайындыы жне белгілі бір аржылы шыын керек.
Ксіпорында німді ткізу блімі бар оны е негізгі блігі болып дайын німді Алматы аласындаы нарытара жне дкендерге тиімді ткізу. Фирма зіні дистребьютерлік жйесі бар, ол дайын німді тек Алматы аласында ана емес сонымен атар оны шетіне де ткізеді.
німді ткізу шін, німні баасы оны зіндік нына, биржа нарыында алыптасан бааа жне блшек саудаа байланысты ойылады. баа орнатуды е негізгі аидасы ол – беріктілік, нім сапасыны дегейі, бсекеге абілеттілігі.
«Смак» ЖШС німі кбінесе р трлі жатар бойынша ткізіледі олар:
1) еркін сауда нарыында жне Алматы аласындаы;
2) облыстардаы сауда нктелерінде сатылады;
3) сонымен атар олар жалаы есебінде жне бартер трінде беріледі.
«Смак» ЖШС ткізу бліміне келесілер баынады:
– 2 менеджер;
– сыныс абылдайтын 2 диспетчер;
– 5 машина жргізуші – экспедитор;
– ткізі блімінде сонымен атар келесілер жмыс істейді:
– потенциалды клиенттерге німді жеткізетін 7 машина жргізушілер;
– ор мегерушісі.
нім тіміділігіне байланысты йымында ртрлі ызметтер жзеге асырылып жатыр. Алматы аласындаы ірі дкендермен келісім шарта отырып, здеріні ндірген німдерін нарыа шыарады. Мысалы: «Рамстор», «Сити орталы», «Ардагер» гипермаркеттері жне ртрлі са дкендерге , базарлара сатуа береді..
Ттынушыларды ажеттіліктерін толыымен анааттандыруыа байланысты лкен жне стті бадарламаларды ойластырып, жзеге асырылып жатыр. Айын дрежелерге жету шін компания леуметтік сратарды шеше білуі керек .
«Смак» компанияны азы-тлік атары траты суде жне німдерді келесі топтары бгін осады: пастерленген ст, ст, айран, айма, айран, сзбе, ірімшіктер, за саталатын ст, кілегейлер, майонез, балмзда, айматан жасалан май, оюландырылан ст .
Компания саясаты рбір ттынушыа дара жаын келу болып келеді, ажеттіліктерін анааттандыру оны еске асыру, сонымен атар Отанды німдерді мртебесі ктеру.
Сатып алушыларды талаптарын тсінуіне жне келешекте барынша оларды ажеттіліктерін анааттандыруа мтылады. Сауда жйелері арылы нім ауіпсіздік дрежесін амтамасыз етуге мтылады, деулер, сатауды жне тімні, німге нормативті талаптар орындай жне тиісті ндіріс ортанын амсыздандырады .
«Смак» ЖШС орларды йлесімді шыындауына мтылады жне нім зндік ны тмендеуіне арналан ралдарды жне бсеке абілеттілік амтамасыз етуі. Компания масаты бсекеде е лкен артышылытара ие болу болып саналады. Фирманы философиясы деп мынаны айтуа болады: ол жетерлік жне жоары сапа. Ассортиментті кеділігі, сыныс жасай алады жне жоары сапа, немен бсекешілерде . Фирма нарыта белсенді орны алады. Сондай жадайды мономарки стратегиясы (барлы ст німдерге арналан бірыай сауда белгісі) жоары табыса жетуіне алып келеді .
Компанияа сондай-а жаа орама жне з сауда белгісі бар німдерді ндіруіне болады.
Болашатар фирманы ндіретін німні ассортиментіні маызды анытау :
— компания перспективалы мтаждытары;
— масатты базар , айсы хабардар болу бріне нім трлеріне;
— маызды позицияны айсысы сатып алушылара сер етеді.
Компания кшті жатарымен келеді :
— нім сапа мен орамасы ттынушыларды ызытырады;
— дм сапаны нім — трлеріне кбірек кіл блуі;
— траты жарнамалы жмыстар німні тімділігін арттырады ;
— ттыну дегейі ндірісті клемін арттырады;
— компанияны аражат жайыны тратылыы.
Ксіпорын ызметі тиімді жзеге асып жатандыын ,оны техникалы- экономикалы крсеткіштері арылы круге болады, ол 1-кестеде берілген.
Бл ксіпорын жмысыны алай жріп жатанын сипаттайтын крсеткіш, яни бдан ксіпорынны аржылы жмысы, ндіріс жмысыны кедігі, шаруашылы субъектілеріні аржылы денгейін круге болады. Жалпы аланда німді ткізуден тскен жалпы табыс 2012 жылы 2013 жыла араанда 6 657 120 тегеге сті немесе 17,1 % деп айтса болады. берілген крсеткіштерді экономикалы талдауды клдене жне абсолютті талдау тсілдерін олдану арылы анытауа болады.
1-кесте – 2012-2013ж.ж «Смак» ЖШС-ні ндірістік ызметіні ндірістік клеміне талдау
| № | Крсеткіштер | лш.бірлік | 2012 ж | 2013 ж | Ауыту, тг | Абсолютті ауыту % |
| німді ткізуден тскен табыс | Тг | 38 891 478 | 45 548 598 | 6 657 120 | 117,1 | |
| ткізілген німні зіндік ны | Тг | 26 645 541 | 31 969 463 | 5 323 922 | 119,9 | |
| Жиынты (жалпы) табыс | Тг | 12 245 937 | 13 579 135 | 1 333 198 | 110,8 | |
| Кезе шыындары | Тг | 9 472 366 | 10 989 501 | 1 517 135 | 116,0 | |
| Негізгі ндірістен тскен табыс | Тг | 2 773 571 | 2 589 634 | -183 937 | 99,3 | |
| Негізгі емес ндірістен тскен табыс | Тг | 1 459 801 | 1 336 354 | -123 447 | 91,5 | |
| Салы салуа дейінгі табыс | Тг | 4 233 372 | 3 925 988 | -307 384 | 92,7 | |
| Таза табыс | Тг | 2 963 360 | 2 748 191 | -215 169 | 92,7 | |
| Негізгі капиталды орташа жылды ны | тг | 517 862,3 | 502 360,2 | -15 502,1 | 97,0 | |
| Персоналды орташа жылды саны | Адам | 125,3 | ||||
| Ебек аы оры | мы тг | 37418,2 | 52962,2 | 15 544 | 141,5 | |
| 1 жмысшыны орташа айлы жалаысы | тенге | 46540,1 | 51320,0 | 4 779,9 | 110,2 | |
| ткізілген німні 1 тг кеткен шыыны | Тенге | 0,92 | 0,94 | 0,02 | 102,2 | |
| 1 жмысшыны ебек німділігі | Тг | 580 470 | 542 245 | -38 225 | 93,4 |
Жиынты табысты соммасы 2012 жылы 2013 жылмен салыстыранда 1333198 тегеге сті, яни 110,8 %. Бл крсеткіш жалпы шыындар, німді ткізуге кеткен шыындар, пайыз шыындары, курсты ерекшелік шыындары. Осыларды осындысы кезе шыындарын береді жне мны есепті жылды алдыы жылмен 1 517 135 тегеге сті немесе 116,0 пайызды рады.
Берілген крсеткіштерді талдау арылы келесі диаграмманы руа болады.
1-диаграмма - Табыстар мен шыындар динамикасы
Ебек німділігі — ндіріс ызметіні нтижелігін крсететін маызды крсеткіш. Бл крсеткіш бір адамны орташа жылды ндіру клемін сипаттайды. Ол 2013 жылы -38 225 тенгеге кеміген.
ндірістегі негізгі ралдарды орташа жылды ны — бл крсеткіш ксіпорынны орналасан жерін, мекемесін тасымалдайтын транспортты, машаналары жатады жне бларды осындысы арылы негізгі ралдарды орташа жылды нын табу шін, осы крсеткішті брін осып, р жылды жеке – жеке (2) блеміз.
Ебек німділігіні дегейін баалау шін, жалпылама, жеке жне осымша крсеткіштер жйесін олдану керек. Жалпылама крсеткіштерге 1 жмысшыны орташа жылды, орташа кндік пен орташа саатты нім ндірісі жатады, сондай-а ндылы кріністегі 1 адамны орташа жылды нім ндіруі жеке крсеткіштер – белгілі бір нім бірлігін ндіру шін кеткен уаыт шыыны (німні ебек сыйымдылыы) немесе 1 адам-саат немесе адам-кн шін натуралды кріністе белгілі бір нім шыарылымы. осымша крсеткіштер бір бірлік уаыт ішінде белгілі бір орындалан жмыс тріне немесе орындалан жмыс клеміне кеткен уаыт шыынын сипаттайды. Ебек німділігін жасыра сипаттайтын крсеткіш , ол 1 жмысшыны орташа жылды нім ндірісі. Оны клемі, жмысшылар рамындаы жмысшыны сыбаалы салмаына жне орташа жылды ебек німділігіне байланысты. Ебек німділігіні есептеулері келесі 6- кестеде берілген.
Кесте 2 — «Смак» ЖШС-ні орташа жылды німділігіні крсеткіштеріне талдау
| № | Крсеткіштер | лшем бірлігі | 2012 ж | 2013 ж | Ауытуы % |
| німді ткізуден тскен табыс | мы тг | 177,1 | |||
| Жмыс істеушілерді орташа тізімдік саны | адам | 125,3 | |||
| Бір жмысшыны орташа жылды німділігі | мы тг | 580469,8 | 542245,2 | 93,4 | |
| 1 жмысшыны істеген орташа кн саны | кн | 114,1 | |||
| 1 жмысшыны істеген орташа саат саны | Саат | 114,1 | |||
| Жмыс кніні затыы | Саат | ||||
| 1 жмысшыны кндізгі німділігі | Теге | 2831,6 | 2317,3 | 81,8 | |
| 1 жмысшыны саатты німділігі | Теге | 81,9 |
Бір жмысшыны орташа жылды ебек німділігі мен оны сыбаалы салмаы кп болан сайын, сорлым оны орташа жылды жмыс істеушіні ебек німділігі кп болады. 2- кестеде крсеткендей 1 жмыс істеушіні орташа жылды німділігі 2013 жылы 2012 жылмен салыстыранда 38224,4 тг немесе 6,6 % кеміді. Жмысшыларды орташа тізімдік саны есепті жылы 17 адама, 25,3 % сті. Бір жмысшы шін орташа жылды німділік 2013 жылы 542245,2 тг, 6,6 % азайды, ал жмысшыларды орташа тізімдік саны 67-ден 84 адама дейін сті жне 17 адама, 1 жмысшыны кндізгі німділігі 2013 жылды алдыы жылмен салыстыранда 514,3 тг ысарды. 1 жмысшыны саатты німділігі 64 тг, 18,1 % ысарды.
Сапа менеджментіні жйесі - лем мойындаан жне кез-келген йымды басару руды тиімді ралы. Бгінгі тада Сапа менеджменті жйесін ИСО 9000:2000 сериялы халыаралы стандарттар талабына сйкестендіріп жасау жне сертификаттау бойынша жмыстар жргізілуде.
9000 сериялы ИСО стандарттары ттынушы талаптарын анааттан-дыратын тауар мен ызмет ндірісін йымдастыру жніндегі дамыан елдерді жинаталан тжірибесіні крінісі болып саналады. Бл стандарттарды ережелерін ксіпорында орындау дегенііз - ндірілетін німні сапасын жрт мойындаан кепілдікпен амтамасыз ету.
Жмыстарды арнайы рылан блімше – Сапа кепілдігі басармасы жргізеді. Сапа менеджменті жйесіні дістемесі мен тсілдері компания рылымын згерту жне аымдаы дерістерді жеілдету мен жасарту кезінде олданылды. Сапа менеджменті жйесін жасатау тсында компания з ызмет аясыны трлі салаларын басаруды жетілдіріп, ол з кезегінде жаа дерістерді, жаттарды жаа лгілерін жасау мен олданыса енгізу ісінде крініс табады.
Дамыан елдерді жз мыдаан тауар ндірушілері з ызметтерін осы нормалара сйкестендіреді. ТМД елдеріндегі оларды саны бірнеше онмен ана саналады, алайда халыаралы стандарттара сай жмыс істеуге мтылыс арын алып келеді.
Сапа менеджментіні жйесі (СМЖ) – бл мекемеде сапа саласындаы масаттар мен саясатты алыптастыру жне сол масаттара жету шін жасалан жйе.
йымда СМЖ-ны зірлеу шін не ажет?
-ызметті негізгі процестерін сйкестендіру;
-процестерді зара рекеттесуін жне ретін белгілеу;
- жмыс жне процестерді баылау тиімділігін амтамасыз ету шін ажетті дістер мен критерийлерді анытау;
- процестерді баылау жне жмысты жргізу шін ажетті апаратпен жне ресурстармен амтамасыз ету;
-процесті баылау, лшеу жне анализ жасау;
- жоспарланан нтижелерге ол жеткізу жне процестерді немі жасарту шін ажетті шараларды абылдау.
Сапа менеджментіні стандарттары (ISO) дегеніміз не?
ткен асырды 90-шы жылдарында лем ауымдастыы сапаны басаруды дамытуды жаа кезеіне – сапаны жоспарлауа кшті.
Осы кезедегі ызмет жне нім ндірушілеріні алдында тран негізгі міндеті – ттынушыны толы анааттандыру.
Осы масат ISO (International Organization for Standardization) 9000 жаа стандарт нсасында крініс тапты. ISO – стандарттау бойынша лтты йымдарды дниежзілік федерациясы болып табылатын, стандарттау жніндегі халыаралы йым.
Сапа менеджменті стандарттарыны масаты – стандарттау принциптерін жне оны негізінде ызмет трлері мен ртрлі салаларда интеграцияланан процестерді амтамасыз ететін стандарттарды жобалау.
зірленген ISO стандарттары тараулара біріктіріледі.
ISO 9000 – ксіпорындар мен йымдарды сапа менеджменті жйесін зірлеу жне жетілдіру кезінде олданылатын ISO стандарттар сериясы.
- ISO 9001. Сапа менеджменті жйесіне арналан талаптар жиынтыын райды. Аымдаы нса – ISO 9001:2008. Сапа менеджменті жйелері. Талаптар».
- ISO 9000. Сапа менеджменті туралы терминдер сздігі, сапа менеджменті принциптеріні жинаы. Аымдаы нса - «ISO 9000:2005. Сапа менеджменті жйелері. Негізгі ережелер мен сздік».
- ISO 9004. Кез-келген йымны сапа менеджменті станымына сай тсілді пайдалану арылы, крделі, талабы жоары жне немі згеріп тратын ортада табыса траты ол жеткізу жніндегі нсаудан трады. Аымдаы нса - «ISO 9004:2009. йымны табыса траты ол жеткізуіне арналан менеджмент. Сапа менеджментіне негізделген тсіл».
- ISO 19011. Менеджмент жйесінде, оны ішінде сапа менеджментінде аудитті ткізу дістерін сипаттайтын стандарт. Аымдаы нса - «ISO 19011:2002 — Сапаны баылау жйелеріні жне/немесе оршаан ортаны орау жйесіні аудиті бойынша сынымдар».
Стандарттарды азастанды нсалары:
МС ISO 9000-2005 - Р ISO 9000:2007 МСТ-ны аналогі
МС ISO 9001-2008 - Р ISO 9001:2009 МСТ-ны аналогі
Аталан стандарттарды маызды ерекшеліктеріні бірі – оларды жан-жатылыы, меншіктік нысанына арамастан трлі ксіпорындарды пайдалануы. Бл стандарттарда сертификатталуына немесе сертификатталмауына арамастан, сапа менеджменті жйесі сйкес келуге тиісті нормалар мен талаптар жазылан. Дл осы масатта ISO 9000, ISO 9001, ISO 9004 халыаралы стандарттары олданылады. 19011:2002 МСТ аудиттерді йымдастыру жне ткізу мселелерін реттеу шін олданылады.
Жалпы орытындылай келе, "Смак" ЖШС-ні крсеткіштеріне талдау жасау арылы келесі нсаулар беруге болады:
- жиынты табысты алдыы жлмен салыстыранда сомасы скеніне арамастан, негізгі ндірістен тскен табыс тмендеген, яни кмекші ндірісті кезе шыындарын тмендету жолдарын арастыру;
- жмыс істеушілерді орташа тізімдік саны артуына арамастан, ебек німділігі 93,4%- ды ана раан. бдан жмысшы саныны ебек німділігіне сер етпеуін байауа болады.
- йымда сапа менеджментіні стандарттары олданылмаан. Стандарттарды арастыру арылы бсеке абілеттілікті сіру жолдарын арастыру.
Берілген нсауларды олдану арылы ксіпорын ызметін жетілдіруге ол жеткізуге ммкіндіктер туады.