Пайызды маржа. Коммерциялы банкті табыстары мен шыыстарын баалау

Коммерциялы банкті шыыстары. Ком- банктерді шыыстарын нысанына ж/е есепке алу тсіліне арай жіктеуге болады. Нысанына арай: *пайызды шыыстар, *пайызсыз шыыстар; *баса да шыыстар. Пайызды шы.- клиенттерді талап ету ж/е мерзімді депозиттері, баса банктерді депозиттері бойынша, баса да банктерден сатып алынан несиелік ресурстар шін, сондай-а шыаран баалы ааздары бойынша тленген пайыздардан ралады. Пайызсыз шы.- жалпы банкті операционды шыыстары мен басару аппаратын стау шыындары жатады. Баса да шыыстар – банктік операцияларды зіндік нына жататын резервті ру, салы тлеу шыыстарын, баалы ааздар нарыында, валюталы нарыта алып сатарлы операцияларды жзеге асыруа, банкті млкін сатуа жне т.б. байланысты болатын зияндарды сипаттайды. Есепке алу тсіліне арай шы.: *банкті операционды жне трлі шы. – банк тлейтін салытарыны бір блігі, тартан аражаттар бойынша тленген пайыздар, негізгі ралдарды амортизациясы, арзан баалы тез тозатын заттарды, жарнама, есептесу орталытарыны, пошта жне телеграф ызметтері шін тлемдер, оытуа тлемдер, бланктер, апарат тасымалдаушылар, орайтын материалдар шін шыыстар ж/е капиталды емес сипаттаы баса да шы. *басару аппаратын стау шы.-жалаы, сыйлыаы, ынталандыру аысы, имаратты, рал-жабдытарды ж/е жеіл машиналарды стау, кзет шін шы. Іс-сапар ж/е кесе заттары шін шы.(пайызсыз шы.) *банк тлейтін айыпплдар, сімаылар ж/е т.б.шы

Коммерциялы банк пайдасыны алыптасуы жне олданылуы. Банк пайдасы – арыз капиталы иесіні иемденетін табысы. Коммерциялы банктерді пайданы алу кздеріне мынадай банктік бизнес трлерін жатызуа болады.:*Ссудалы бизнес; *Дисконтты бизнес; *Сатау бизнесі; *Банктік кепіл беру ызметі;*Баалы ааздармен жмсалатын бизнес; *Салымдар абылдау жне клиенттерді тапсырмасы бойынша операцияларды жзеге асыру бизнесі; *Баса банктермен корреспонденттік атынаса негізделген бизнес; *Дстрлі емес ызметтерді крсету бизнесі. Ссуудалы бизнес екі элементтен трады: *клиенттерге ссудаа беру , яни жеке жне зады тлалара бос ресурстарды баса коммерциялы банктерге уаытша пайдалануа пайызды сыйаыда беру. Дисконтты бизнес - тленбеген вексельдерді, чектерді жне талаптарды банкті белгілі бір тменгі баамен дисконт негізінде сатып алуын сипаттайды. Дисконт бизнесті тріне факторинг операциясы жатады. Сатау бизнесі - банкті трасталы жне агенттік ызметтеріне негізделеді. Бл бизнес клиентті млкін басараны шін немесе осы млікке байланысты клиентті тапсырмаларын орындааны шін алатын комиссия формасындаы табыс тріне бакке табыс келеді. Баалы ааздармен бизнес мынадай элементерді амтиды: *банкті зіні баалы ааздарын шыару оларды нарыта сату ксіпорындарды жекешелендіруге байланысты ызмет крсетуде баса эмитенттерді баалы ааздармен айталама нарытаы операциялары. Мндай бизнестен тсетін табыстар келесідей кзден ралады: *зіні жне баса да эмитенттерді баалы ааздарын сату барысында баамды айырмадан; *жекешелендіруге байланысты крсеткен ызметі шін комиссия. Салымдар абылдау жне клиентерді тапсырмасы бойынша операцияларды жзеге асыру бизнесі банкке мынадай формаларда табыс алуа ммкіндік береді: *комиссионды сыйаылар: а) шот ашаны шін б) шотты жргізгені шін дстрлі емес табыс трлері банкті лизингтік апаратты, кеес беру, валюта айырбастауа байланысты, клиенттерге оытып йреткені шін жне т.б. алынатын табыстар. Мндаы лизингтік операциялардан тсетін табыса: лизингтік тлемдер, пайызды тлем жне комиссия жатады. Коммерциялы банк пайдасы банкті негізгі орыны жаартылуыны жне лаюыны негізгі базасы болып табылады. Сонымен атар банктік меншікті капиталды, аржылы тратылыыны, ызмет крсетулерді сапасын жоарылатуды негізгі кзі. Банк пайдасы келесі жадайлара олданылады: *бюджетке салы тлеуге; *акционерлерге дивиденд тлеуге; *табыстарды капитализациялауа