Таырып Трассаны бойлы профилін ру
Дрістер жоспары
1.Далалы жмыстарды деу
2.Абсолютті биіктікті есептеу
3.Жобалы биіктік белгісі мен жобалы еістік
4.Бойлы жне едік профильді ру
Геометриялы нивелирлеудi ылыми деу далалы журналдардары жазулар мен есептеп шааруларды тиянаты трде арап шыруда жне баылаушы жасайтын р беттiк тексеруден басталады. р беттiк тексеру жасалып бiткеннен кейiн, жpicтік иыспаушылырын есептеп шыаруа кiрiседi. 1. 3-графаа арты рейканы ара жне ызыл жатары бойынша алынан барлы есептеулердi осындысын З жазадыда, оларды а рпiмен белгiлейдi. 2. Алдыы рейкадан дл осылай алынан барлы есептеулердi осындысын П 4-графаа жазып, оны b рпiмен белгiлейдi. 3. Рейкаларды ара жне ызыл жатарыны кмегімен алынан салыстырмалы биiктiктi есептеп шыарады
h =З –П; hл =Зл –Пл . (1)
Салыстырмалы биiктiктi айырмашылыы ос рейканы тааларыны айырымын есепке аланда 10 мм-ден аспауы тиiс, яни
H –hл < 10 мм.
4. Онан рі салыстырмалы биктікті орташа мнін анытайды.
H0=(h+hл)/2 (2)
5. р беттік тексеруді орындаанан кейін тмегі шарт орындалу керек:
З-П=h=2h0 (3)
6. р беттiк тексеру бiткен со жрicтi иыспаушылыын есептеп шыаруа кiрicедi. Егер нивелирлiк жрiс траты геодезиялы биiктiк нктелерiнi - реперлердi арасында салынан болса, онда нивелирлеуден алынан салыстырмалы биiктiктерiнi осындысы h0 соы Нс жне бастапы Нб реперлердi биiктiк белгiлерiнi айырымына те болуы тиiс
h0=Hc-Нб . (4)
Осы жадайдаы иыспаушылы
fhT =hо-(Нс-Нб). (5)
Егер нивелирлеу eкi нивелирмен жргiзiлген болса, онда бiрiншi нивелирмен алынан салыстырмалы биiктiктерiнi осындысы h01 екiншi нивелир мен алынан салыстырмалы биiктiктерiнi осындысына h02 те болуы тиiс, яни h01 = h02 демек, иыспаушылы
fhД=h01 = h02. (6)
Егер нивелирлеу тура жне кepi жрicтермен жасалса, онда тура жрicтi салыстырмалы биiктiктерiнi осындысыны hо.т абсолют шамасы кepi жрiстi салыстырмалы биiктiктерiнi осындысыны кepi шамасына hо. те болуы керек, яни те болуы керек, яни
hо.т=-hо. (7)
Бл жадайда иыспаушылы мынаан те болады:
fhт.=h O.T. +hо (8)
Тйыталан нивелирлiк жрicте салыстырмалы биiктiктердi осындысы (h0=0) нлге те болуы тиiс, сонда жрiстi иыспаушылыы
7. Егер фактiге негiзделген иыспаушылы fh ммкін испаушылытан кем болса (fh< fhм), онда фактiге негiзделген иыспаушылыты fh жрicтi барлы салыстырмалы биiктiктеpiнe тепе-те етiп кepi табамен бледi, яни салыстырмалы биiктiкке мынадай тзету енгiзiледi:
(9)
Тзетулер 1 мм-ге дейiн дгелектенедi.
8. Тузетiлген салыстырмалы биiктiктер мына формула мен есептелiп шыарылады:
hT.і=h o.і +h . (10)
9. Тзетiлген салыстырмалы биiктiктер бойынша байланыстыру нктелерiнi биiктiк белгiлерiн мына формуламен есептеп шыаруа кiрiседi:
Н п=Нп-1 +h c, I , (11)
мндаы Н п - нктені есептелiп шыарылатын биiктiк белгici; Н п-l - жрiстi брыны нктесні биiктiк белгici, h c. I нктелердi арасындаы тзетiлген салыстырмалы биiктiк.
10. Биiктiк белгiлердi есептеп шыаруды дрыстыын тексеру мынадай формуламен жасалады:
Н с-Нб=hТ . (12)
11. Барлы байланыстыру нктелерiнi биiктiгiн анытааннан кейiн аспапты горизонттарын есептеп шыаруа кiрicедi. Бл жадай тек ана аралы (полюстiк) жне клдене нктелерi бар станциялар шiн жасалуы тиic. Мнда аспапты горизонтын мына формула бойынша табады:
АГ=Нз+З, (13)
мндаы 3 - арты рейканы ара жаы бойынша алынан есептеу.
Аралы нктелердi биiктiк белгiлерiн аспапты горизонтыны биiктiк белгiciнен тиicтi аралы нктеге ойылан рейканы ара жаынан алынан есептеудi алып тастау арылы табады, яни
На =АГ-С. (14)
Осылайша клдене профильдi нктелерiнi биiктiк белгiлерiн есептеп шыарады.Нивелирленген трассаны нктелерiнi есептелiп шыарылан биiктiк белгiлерi бойынша оны профилi салынады. Профильдi жол-жол сызыты ааза нивелирлеу журналы мен пикеттік кiтапшаны млiметтерi бойынша сызады. Бойлы профильге кбiрек крнекiлiк беру масатымен, детте вертикаль масштабты горизонталь масштабпен салыстыранда 10 есе лкейтiп абылдайды. Бойлы профильдi салу мына тртiп бойынша жасалады :
1. Шартты горизонтты (ШГ) тадайды, оны сызыынан профильдi е лсіз нктeci 4-5 см-ден арты ашытыта болмауы керек, шартты горизонтты (ШГ) биiктiк белгiсi 10 м-ге еселi болуы тиiс.
2. Шартты горизонтты сызыынан тмен профиль торын орналастырады, ол ажеттi млiметтердi енгiзуге арналан жол-жол сызы болып саналады.
3. Ара ашыты графасына абылданан масштаба сйкес пикеттер мен аралы нктелер арасындаы горизонталь араашытытарды салады. Содан кейiн осы ара ашытытарды кшiру арылы профиль нктелерiнi орнын шартты горизонтты сызыында белгiлейдi. Осы нктелердi перпендикулярларында вертикаль масштабта профиль биiктiк белгiлерiн трызады, олар нктелердi абсолют биiктiк белгici мен шартты, горизонтты айырымы болып саналады, яни
Н проф. =Н абс. -ШГ. {15)
Перпендикулярларды шеттерiн сызытармен осып трассаны шын профилiн алады.
4. Профильге инженерлiк жмыстар нтижесiнде табии профильдi орнын басатын олдан жасалатын жобалау сызыын салады. Жобалау сызыын грунтты азу жне толтыру жнiндегi жер бетiндегi жмыстарды минимумын ескере отырып та дайды. Оны зi де жобада тадап алынан клбеулік рылыстарды осынау тpiнe ойылатын техникалы талаптара сйкес берiлген шамадан арты болмауы тиiс
Трассаны жобалы клбеулiгiн мына формула мен есептейдi:
(16)
мндаы h - жобалау сызыы шеттерiнi салыстырмалы биiктігі; d осы сызыты горизонталь зындыы; -жобалау сызыыны басы мен соыны профильден графикалы трде алынатын жобалы биiктiк белгiлерi
5. Трасса нктелерiнi жобалы биiктiк белгiлерiн мына формуламен есептейдi:
Нnж=Н0ж+іdn , (17)
мvндаы d п - трассаны бастапы нктeciнeн n нктeciнe дейiгнi горизонталь ара ашытыы; i - трассаны жобалы клбеулiгi. Жобалы биiктiк белгiлерiн адетте ызыл тушьпен жазады, сондытан оларды ызыл биiктiк белгiлерi деп атайды.
Жмыс жасау биiктiк белгiлерiн тиicтi нктені жобалы жне табылан биiктiк белгiлерiнi айырымы ретiнде анытайды, яни
іжм=Ніж-Ніт (17)
Жмыс жасау биiктiк белгiлерi осы нуктедегi азуды теpeдігін немесе толтыруды биiктiгiн анытайды. Жер азу жмыстарын жргiзгенде осы цифрлар те маызды цифрлар болып саналады.
7. Жобалау сызыыны табии профиль сызыымен иылысан жерi нлдiк жмыс жасау нктелерi деп аталады. Осы нктелердi жмыс жасау биiктiк белгiлерi нлге те болатындытан жер азу жмыстары бл нктелерде жргiзiлмейдi. Трассадаы оларды орнын метрдi онды блiгiне дейiнгi длдiкпен бiлу керек, йткенi жер азу жмыстарын детте осы нктелерден бастайды. Нлдiк жмыс жасау нктелерiнi биiктiк белгiлерiн жобалы биiктiк белгiлерi атарына кк тушьпен жазады.
Трассаны плана нивелирлiк жрiстi брылу брыштарыны координаталарымен немесе пикет абыраларыны зындыы мен азимуттары арылы салады. Планда трассаны нивелирлеу кезiндегi жергiлiктi жердi тсiрiлген бет бедерi кескiнделедi.
сынылатын дебиеттер:
1. [1] бет 249-251
2. [1] бет 252-253
3. [1] бет 254-256
4. [2] бет 105-108
СДЖ арналан баылау тапсырмалары (13,14-таырыптар) [13, 12]
1. Нивелир мен рейкалар
2. Нивелирлер мен рейкалар тексермелері
3. Аспап горизонтын есептеу
4. Нктені абсолютті биіктігі.