Рылыс конструкцияларыны от тзімділігі бойынша топтасуы

 

йлер мен рылыстарды рт ауіпсіздігі оларды конструкцияларыны от тзімділігімен байланысты болады. рылыс кострукцияларыны от тзімділігі деп рт кезінде жоары температураны серіне арсыласып, зіні пайдалану міндетін атару абілеттілігін айтады. От тзімділік конструкцияларды басты сипаттамаларыны бірі болып есептеліп, СНиП нормаларымен белгіленеді. Оны крсеткіші ретінде от тзімділік шегі олданылады. Ол кбіне эксперименттік дістермен аныталады, біра оны есеппен де табуа болады.

рылыс конструкцияларыны от тзімділік шегі деп сынау кезінде оларды жоары температураны серінен зіні ктергіш жне орауыш абілеттілігін жоалту уаыт мерзімін айтады (саатпен). р конструкцияны от тзімділік шегі мынандай крсеткіштермен аныталады:

1. Конструкцияны тесіп ткен жары немесе саылау пайда болуы.

2. Конструкцияны екінші бетінде температурада алашы температурадан 160^оС-а, ал сол бетті ай нктесінде болмасын 180^оС-а артуы немесе алашы температураа байланыссыз температурасы 220^оС-тан асуы.

3. Конструкция ктергіш абілеттілігінен айырылу, яни оны ирауы.

р рылыс конструкциясыны от тзімділік шегі оны лшемі жне материалыны физикалы-механикалы асиеттерімен байланысты болады.

йлер мен баса рылыстарды от тзімділік дрежесі оларды басты конструкциялы элементтеріні от тзімділігімен аныталады. СНиП 2.01.02-85 сйкес йлерді от тзімділігіні бес дрежесі белгіленген: I, II, III, IIIа, IIIб, IV, IVа, V.

р йді от тзімділік дрежесі оны этаждылыы жне рт ауіпті категориясы бойынша аныталады. Салынатын йді андай от тзімділік дрежесіне жатызу шін оны барлы конструкциялы элементтеріні жаныштыы жне от тзімділік шегі сол дрежеге белгіленген нормалардан кем болмау керек.

Бірнеше элементтерді от тзімділік шегін жоарлату бкіл йді жоары от тзімділік дрежеге ктеруге ммкіндік бермейді. Ал тіпті бір элементті от тзімділік шегін тмендету не оны жаныштыын згерту бтіндей йді от тзімділік дрежесін тмендетеді.

Эксперименттік дістермен жне есеп арылы аныталан конструкцияларды от тзімділік шектері натылы крсеткіштер болады (Пн). Ал СНиП 2.01.02-85 нормаларына сйкес рт ауіптілік категориясы жне этаждылыы бойынша жобаланатын йді ажетті от тзімділік дрежесі аныталып, содан кейін оны басты конструкцияларыны керекті минимальді от тзімділік шектері табылады (Пк, СНиП 2.01.02-89).

рт кезінде йді белгіленген уаыт ішінде саталуын амтамасыз ету шін оны конструкцияларыны натылы от тзімдік шектері керекті от тзімділік шектерінен кем болмауы ажет (Пн³Пк).

й рылысында ртрлі конструкциялар пайдаланылады: темір бетон, тас, металл, ааш, полимер таы басалар. Оларды ртрлі от тзімділігі болады. Бл конструкцияларды от тзімділік дрежесін жоарлату шін оларды от тзімді заттармен аптау (гипс, керамзит-бетон, керамика, асбест-цемент, бояу, кірпіш т.б.), лшемін лкейту, дене уыстыын азайту таы баса шараларды олдану керек.

рылыс конструкцияларыны негізгі асиеттеріні бірі оларды от (жалын) жайылу шегі болып есептеледі. Бл крсеткіш конструкциясыны бойымен от жайылуына (таралуына) оны арсыласу абілеттілігін сипаттайды.

От жайылу шегі сантиметрмен лшеніп, сынау кезінде баылау зонасында 15 мин ішінде конструкцияны блінген жеріні шамасымен аныталады. Блінген деп материалды жанан не кмірленген жерін айтады.

Конструкцияларды натылы от жайылу шегі арнайы методика арылы эксперименттік діспен аныталады, ал оларды максимальды от жайылу шегі нормативтік документтермен белгіленген.

рылыс конструкциялары от жайылу дрежесі бойынша ш топа блінеді:

а) бірінші топта – нлдік от жайылу шегі бар конструкциялар;

б) екінші топта – от жайылуын белгіленген шектен асырмайтын конструкциялар;

в) шінші топта – от жайылуын белгіленген шектен асыратын конструкциялар.

 

Рттен орану шаралары