Сурет - Студентті тіркелу терезесі
Мазмны
с.
| 1 Зертханалы жмыс. Кпсанды баылаулары бар тікелей лшеулер нтижелерін стандартты деу | |
| 2 Зертханалы жмыс. рескел ателіктер бар болатын жадайдаы кпсанды баылаулары бар тікелей лшеулер нтижелерін деу | |
| 3 Зертханалы жмыс. Температураны лшеу каналыны осынды ателіген имитациялы модельдеу | |
| 4 Зертханалы жмыс. Температураны лшеу каналыны ателіктерін азайту дістерін зерттеу | |
| 5 Зертханалы жмыс. лшеу ралдарыны негізгі жне осымша ателіктерін оу | |
| 6 зертханалы жмыс. Техникалы термометрлерді тексеру жне шкаласын бліктендіру | |
| дебиет тізімі |
Зертханалы жмыс. Кпсанды баылаулары бар тікелей лшеулерді нтижелерін стандартты деу
Жмыс масаты
- кпсанды баылаулары бар тікелей лшеулер нтижелерін стандартты деуді, лшеу ралдарыныі ателіктеріні таратылу задарын анытауды, ателіктерді баалау мен лшеулер нтижелерін крсетуді дадыларын алу.
Зертханалы жмыса тарпсырма
- виртуалды зертханалы жмысты экранында крсетілген екі ртрлі лшеу ралдарыны рылымды слбалары мен техникалы сипатамаларын оыыз;
- аталан лшеу ралдарымен берілген кірудегі шаманы лшеуге имитациялы тжірибелерді ткізііз;
- имитациялы тжірибелерді нтижелерін статистикалы деіз;
- аталан лшеу ралдарыны ателіктеріні таратылу задарын баалыыз;
- баылаулар нтижелеріні нормалды таратылу заына сйкестігі туралы гипотезасын Пирсонны 
-критерийі кмегімен тексерііз.
Зертханалы жмысты орындау тртібі
1.3.1 Зертханалы жмысты орындауа оытушыдан нса нмірін алып, жйеде тіркелііз:
- Metlab1.exe файлын осыыз, студентті тіркелу терезесі пайда болады (1.1 суретті араыз);
Сурет - Студентті тіркелу терезесі
- зіізді аты жніізді, топ нмірін енгізііз;
- зертханалы жмысты берілген нсасын енгізііз;
- «Далее» батырмасын басыыз.
1.3.2 Пайда болан виртуалды зертханалы стендті терезесінде (1.2 суретті араыз) тапсырманы оыыз, кірудегі температураны айта осышыны астында орнатылан енгізу терезеге тапсырма бойынша кірудегі температураны мні енгізіп, «Enter» батырмасын басыыз. Содан кейін зертханалы жмысты орындауа аспаптарды тадауын бастаыз.
1.2 Сурет – Виртуалды зертханалы жмысты терезесі
1.3.3 «Первичные преобразователи» бетінде термопаралар мен термокедергілерді сынылан тізімінен таспырмаа сйкес бірінші ретті трлендіргішті типін тадаыз.
1.3.4 «Проверить правильность выбора прибора» батырмасын басыыз.
1.3.5 Егер де бірінші ретті трлендіргіш дрыс тадалынан болса, сол жата тменде «Первичный преобразователь выбран верно» жасыл лампасы жанады.
1.3.6 Жмысты келесі «Екінші ретті аспапты тадау» кезеіне кшііз (1.3 суретті араыз). Ол шін «Вторичные приборы» бетіне кшііз.
1.3 Сурет –Жмыс кезедерін тадау терезесі
Типі тапсырмада крсетілген екінші ретті аспапты 1.3.3 – 1.3.5 сияты тадаыз.
1.3.7 Жмысты келесі кезеі «Имитациялы тжірибе» болып табылады. Ол шін «Статистическая обработка результатов» (1.3 суретті араыз) бетіне кшііз. Пайда болан «Имитационный эксперимент и статистическая обработка результатов» (1.4 суретті араыз.) терезеде кірудегі температураны лшеуге имитациялы тжірибелерді екі лшеу ралымен ткізуге ммкіншілік бар: сол жата –1.3.3 п. тадалынан бірінші ретті трлендіргішпен, о жата –1.3.6 п. тадалынан екінші ретті аспаппен.
1.4 Сурет – Имитациялы тжірибелер мен нтижелерді статистикалы деуді терезесі
Баылау санын «50» деп енгізіп, осы терезені о жне сол жатарындаы екі «Имитационный эксперимент» батырмаларын басыыз.
Бірінші ретті трлендіргішпен лшенген кірудегі шаманы 50 мнінен тратын екі тік жолы жне екінші аспаппен лшенген кірудегі шаманы 50 мнінен тратын екі тік жолы пайда болады. Олар 1.3.2 п. берілген кірудегі температураны мніні кездейсо тртібімен алынан лшенген нтижесі болып табылады.
1.3.8 Жмысты келесі кезеі «Нтижелерді статистикалы деу».
Бірінші ретті трлендіргішпен ткізілген имитациялы тжірибелерді статистикалы деіз. Ол шін «Excel» батырмасын басыыз, сонда лшенетін шаманы 50 мніні срыптауы автоматты трде «.xls» кеейтілуі бар файлда орнатылады. Пайда болан терезеде кеейтілуі «.xls» болатын файл атын крсету керек.
«Excel» файлын ашып, баылау нтижелері мен лшеу нтижелеріні математикалы ктіміні, дисперсиясыны, ортаквадраттар ауытуыны бааларын есептеіз (1.4 п. араыз). лшенетін шаманы кездейсо ателіктері бар баылау нтижелеріні таратылу заыны диаграммасын рыыз [5].
1.3.9 Баылау нтижелері мен лшеу нтижелеріні математикалы ктіміні, дисперсиясыны, ортаквадраттар ауытуыны бааларыны мндерін компьютермен есептелген мндерімен салыстырыыз. Ол шін есептелген мндерді сйкес терезелеге енгізіп, «Проверка» батырмасын басыыз. Есептелген мндер дрыс болса, енгізу терезелерді сол жаында жасыл светодиодтар жанады (1.4 суретті араыз).
1.3.10 лшенетін шаманы баылау нтижелеріні таратылу диаграммасын экранда орнатылан компьютерді диаграммасымен салыстырыыз.
1.3.11 Келесі 1.3.8 – 1.3.10 рекеттерді орындалуын баса лшеу ралы – екінші ретті аспап шін айталаыз.
1.3.12 Жмысты келесі кезеі - «Нормалды татратылу заы туралы гипотезаны Пирсон критериийімен тексеру».
«Проверка гипотез» бетіне кшііз (1.3 суретті араыз). «Расчет функции Пирсона» бетіне кшііз (1.5 суретті араыз).
1 Бірінші ретті трлендіргіш пен екінші ретті аспап шін Пирсон функциясын .4.5 дістемесіне сйкес есептеіз.
Сйкес терезелерге сенімді ытималды пен маыздылы денгейді берілген мндерін жне есептеу негізінде алынан Пирсон функциясыны мні мен оны «Проверка гипотез»: «Справочный материал» [5] бетіндегі кесте арылы табылан критикалы мнін енгізііз.
1.3.13 «Расчет» батырманы басыыз. Компьютер Пирсон функциясын есептейді. «Подтверждение закона» терезесінде компьютермен гипотезаны тексеруді нтижесі пайда болады: таратылу зады нормалды болатыны длелденеді немесе длелденбейді.
1.3.14 «Проверка» батырмасын басыыз. Маыздылы дегей, Пирсон функциясыны есептелген мндері жне Пирсон функциясыны критикалы мндері компьютермен есептелген мндерімен салыстырылады. Есептеулер дрыс болса, сйкес терезелерді сол жаында жасыл светодиодтар жанады. Кері жадайда оытушы парольді енгізіп Пирсон функциясын компьютермен есептеу тртібін кре алады.
1.5 Сурет - Пирсон критерийі бойынша таратылу заны нормалды болатынын тексеру