Шетелдік заи жне жеке тлаларды табыстарына салы салу
Табыс салыын ( корпоративтік немесе жеке) салу кезінде ре-зидентті критерийі бойынша мемлекетті салы юрисдикциясы-ны зор маызы бар.
азастан Республикасыны резиденттері* мен бейрезидент-тері** азастан Республикасында Салыты кодексті аида-ларына сйкес азастан Республикасындаы кздерден тсетін табыстарынан жне оларды одан тысары жерлердегі кздерден табыстарынан салытар тлейді. азастан Республикасында ксіпкерлік ызметті траты мекеме*** арылы жзеге асыратын бейрезиденттер мндай траты мекемені ызметіне байланысты азастаннан тысары жерлердегі кздерден алынан табыстарынан да салытар тлейді.Резиденттер мен бейрезиденттер салы занамасына сйкес зге салытар мен бюджетке тленетін баса міндетті тлемдерді осындай міндеттемелер туындаан кезде тлейді.
Табыстарды мынадай трлері бейрезиденттерді азастан Республикасындаы кздерден алан табыстары деп танылады:
азастан Республикасы аумаында тауарларды ткізуден тскен табыстар, сондай-а сырты сауда ызметін жзеге асыру шеберінде азастан Республикасындаы, одан тысары жерлердегі тауарларды ткізуден тскен табыстар;
Республика аумаында тауарларды ткізуден, ж-мыстарды орындаудан, ызметтер крсетуден тскен табыстар;
мыналара:
резидентке;
егер алынатын ызметтер азастан Республикасындаы траты мекемені ызметіне байланысты болса,осындай траты мекемесі бар бейрезидентке азастан Республикасынан тысары жерлерде басарушылы, аржылы, консультациялы, аудиторлы,зады жне баса ызметтер крсетуден тсетін табыстар;
* азастан Республикасында траты болатын немесе азастан Республикасында траты болмайтын,біра мірлік мдделеріні орталыы азастан Республикасында орналасан жеке тлалар. Салыты кодексті масатында азастан Республикасыны резиденттері деп танылады. Сонымен бірге азастан Республикасында траты бола-тын немес траты болмайтын немесе мірлік мдделеріні орталыы азастан Респуб-ликасында орныын жеке тлалар да азастан Республикасыны резиденттері деп танылады. Егер жеке тла аымдаы салы кезеінде аяталатын кез келген здіксіз он екі айлы кезеде кемінде кнтізбелік бір жз сексен ш кн ( келу жне кету кндерін оса аланда) азастан Республикасында болса, ол аымдаы салы кезеі шін азастане Республикасында траты болатын жеке тла деп танылады.
** Салыты кодексті масатында резидент болып табылмайтын жеке жне заи тлалар,ос салы салуды болызбау туралы халыаралы келісімшартты аидалары-на сйкес бейрезиденттер болып табылатын шетелдіктер немесе азаматтыы жо адамдар бейрезиденттер деп танылады.
*** Ксіпкерлік ызметті, укілетті тла арылы жзеге асырылатын ызметті оса, жзеге асыратын азастан Республикасындаы траты ызмет орны бейрезидентті азастан Республикасында траты мекемесі деп танылады.
Салыты кодекске сйкес айындалатын салы салудаы жеілдігі бар мемлекетте тіркелген тланы жмыстарды орындауды, ызметтер крсетуді, тауарлар ткізуді наты орындалан (крсетілген,ткізілген) жеріне арамастан,оларды орындаудан, крсетуден, ткізуден тсетін табыстары, сондай-а крсетілген тланы: резиднттен; егер алынатын жмыстар, ызметтер, тауарлар сондай-а траты мекемені ызметіне байланысты болса, азастан Республикасында траты мекемесі бар бейрезиденттен алан,салы занамасында белгіленген зге табыстары;
мыналарды:
азастан Республикасыны аумаындаы млікке ы немесе млікпен жасалатын ммілелер азастан Республикасы занамалы актілеріне сйкес мемлекеттік тіркелуге жататын млікті;
азастан Республикасыны аумаындаы азастан Республикасы занамалы актілеріне сйкес мемлекеттік тіркелуге жататын млікті;
резидент шыаран баалы ааздарды, сондай-а азастан Республикасында орналасан заи тла-резидент, консорциумыны жарылы капиталына атысу лестерін;
егер заи тла-бейрезидентті мндай акциялары, атысу лестері немесе активтері ныны 50 жне одан да кп пайызын азастан Республикасындаы млік райтын болса, бейрезиденттер шыаран акцияларды, сондай-а заи тла-бейрезидентті жарылы капиталына атысу лестерін ткізу кезіндегі н сімінен тсетін табыстар;
талап ету ыын берген салы тлеуші шін азастан Республикасында ызметін траты мекеме арылы жзеге асыратын резидентке немесе бейрезидентке борышты талап ету ытарын беруден тсетін табыстар;
талап ету ыын сатып алатын салы тлеуші шін азастан Республикасында ызметін траты мекеме арылы жзеге асыратын резиденттен немесе бейрезиденттен борышты талап ету ытарын алудан тсетін табыстар;
мндай бейрезидентті азастан Республикасындаы ызметі барысында туындаан міндеттемелерін,соны ішінде жмыстарды орындауа, ызметтер крсетуге жасасан келісімшарттар (шарттар, келісімдер) бойынша жне (немесе) тауарларды жеткізуге сырты сауда келісімшарттары бойынша міндеттемелерін резидент пен бейрезидентті орындамааны немесе тиісінше орындамааны шін трасызды айыбы (айыпплдар, сімплдар);
заи тла-резиденттен,сондай-а азастан Республикасында орналасан пайлы инвестициялы орлардан тсетін дивидендтер нысанындаы табыстар;
мыналардан: егер эмитент-резиденттерден азастан Республикасындаы траты мекемесі немесе млкі бар бейрезидентті берешегі оны траты мекемесіне немесе млкіне атысты болса осы бейрезидент-эмитенттен алынатын,борышты баалы ааздар бойынша сыйаылар нысанындаы табыстар, ал бейрезиденттен алынатын борышты баалы ааздар бойынша сыйаыларды оспаанда,сыйаылар нысанындаы табыстар;
егер роялти тлемі бойынша шыыстар осындай траты ме-кемені ызметіне байланысты болса азастан Республикасында траты мекемесі бар резиденттен немесе бейрезиденттен алынатын,роялти тріндегі табыстар;
азастан Республикасындаы млікті жала беруден тсетін жне мліктен алынатын табыстар;
азастан Республикасынны аумаындаы бырларды, электр беру желілерін, оптикалы-талшыты байланыс желілерін пайдаланудан тсетін табыстар;
кімге жне алайша тлем жргізілетіне арамастан, мдениет жне нер жмыскеріне: театр, кино ртісіне, радио, теледидар жмыскерлеріне, музыканта, суретшіге, спортсменге, азастан Республикасындаы ызметтен тленетін табыстар;
егер тысты тлеу осындай траты мекемені ызметіне байланысты болса, азастан Республикасында траты мекемесі бар резидент немесе бейрезидент тлейтін тыстар;
азастан Республикасында туелсіз жеке (ксіпкерлік) ызмет крсетуден алынатын табыстар; азастан Республикасындаы, мліктен тсетін табыстарды оса аланда, осындай млікті тегін алу нысанындаы табыстар;
азастан Республикасында туындайтын туекелдерді сатандыру немесе айта сатандыру келісімшарттары бойынша тленетін саты сыйлыаылары нысанындаы табыстар;
халыаралы тасымалдарда,сондай-а азастан Республикасыны ішіндегі тасымалдарда клік ызметін крсетуден тскен табыстар;
туынды аржылы ралдар бойынша табыстар;
жинатаушы зейнетаы орлары-резиденттері жзеге асыратын зейнетаы
тлемдері;
Республиканы аумаында ксіпкерлік ызмет нтижесінде туындайтын
баса табыстар.
ызметін траты мекеме рмай жзеге асыратын заи тла
-бейрезидентті Салыты кодексте аныталан табыстарына шегерімдер жзеге асырылмай, тлем кзінен табыс салыы салынады. Бл ретте тлем кзінен сталатын корпоративтік табыс салыыны сомасын салы агенті тлем кзінен салы салынатын табыстарды сомасына Кодексте крсетілген млшерлемелерді олдану арылы есептейді.
Тлем кзінен табыс салыын бюджетке есептеу, стау жне аудару жніндегі міндет пен жауапкершілікті бейрезидентке табысты тлейтін жне салы агенттері деп танылан мынадай тлалара:
1) дара ксіпкерге;
2) егер филиал, кілдік ос салы салуды болызбау туралы халыаралы шарта немесе Салыты кодекске сйкес траты мекеме рмаан жадайда, азатан Республикасында ызметін филиал, кілдік арылы жзеге асыратын заи тла -бейрезидентке;
3) заи тлаа,соны ішінде азакстан Республикасында ызметін траты мекеме арылы жзеге асыратын бейрезидентке жктеледі. Бл ретте заи тла-бейрезидент оны филиалы, кілдігі немесе филиал немесе кілдік ашпаан траты мекемесі азастан Республикасыны салы органдарында тіркеу есебіне ойылан кннен бастап салы агенті болып танылады;
4)депозитарлы олхаттарды базалы активіні резидент - эмитентіне жктеледі.
олма-ол жне (немесе) колма-олсыз ашаны, баалы ааз-дарды, атысу лесін,тауарларды,млікті беру, жмыстарды орындау, ызметтер крсету, азастан Республикасындаы кздерден табыстарды тлеу бойынша бейрезидентті алдындаы берешекті теу есебінен жргізілетін борышты талап етуді есептен шыару немесе есебіне жаткызу табысты тлеу деп тсініледі.
Тлем кзінен салы алуа мыналар жатпайды:
сырты сауда ызметі шеберінде азастан Республикасыны аумаына тауарлар жеткізуге байланысты тлемдер;
резидент-банктерді корреспонденттік шоттарын ашу мен жргізу жне олар бойынша есеп айырысулар, сондай-а халыаралы тлем картішкелері арылы есеп айырысуларды жргізу бойынша ызметтер крсетуден тсетін табыстар;
бір мезгілде мына шарттар:
акцияларды немесе атысу лестеріне ш жылдан астам иелену;
дивидендтер тлейтін заи тланы немесе консорциумны жарылы капиталы немесе акциялары (атысу лестері) ныны 50 жне одан да кп пайызыны дивидендтерді тлеуі кні азастан Республикасында жер ойнауын пайдаланушылар жер ойнауын (пайдаланушы) болып табылмайтын тлаларды (тланы) млкін рау талаптары орындалан кездегі дивидендтер*;
ашы пайлы инвестициялы орларды пайлары бойынша оларды осы орды басарушы компаниясы нын тлеп сатып алан кездегі табыстар;
осындай дивидендтер мен сыйаыларды есебіне жазу кніне азастан Республикасы аумаында жмыс істейтін ор биржасыны ресми тізімінде болатын баалы ааздар бойынша дивидендтер мен сыйаылар;
мемлекеттік эмиссиялы баалы ааздар, агенттік облигациялар бойынша сыйаылар, мемлекеттік эмиссиялы баалы ааздар мен агенттік облигацияларды ткізу кезінде н сімінен тсетін табыстар;
Салыты кодексте крсетілгендерді оспаанда егер осы Кодексте згеше белгіленбесе акцияларды немесе атысу лестерін ткізу кезінде н сімінен тсетін табыстар;
ткізу кні азастан Республикасы аумаында жмыс істейтін ор биржасыны ресми тізімдерінде болатын баалы ааздарды осы ор биржасында немесе шетелдік ор биржасында ашы сауда-сатты дісімен ткізу кезінде н сімінен тсетін табыстар;
________________________
*Бл аидалар тла-резиденттен заи акциялар бойынша, оны ішінде депозитарлы олхаттарды базалы активтері болып табылатын акциялар бойынша тленуге жататын табыс; зады тла оны ралтайшылары, атысушылары арасында блетін таза табысты бір блігі; зады тланы таратан кезде немесе атысушылар салымдарыны млшерін барабар азайту жолымен не атысушыларды (атысушыны) лестерін толы немесе ішінара теу жолымен жарылы капиталды азайтан кезде, сондай-а рылтайшы, атысушы заи тлаа атысу лесін алып ойан кезде млікті блуден тсетін табыс трінде алынан дивидендтерге ана олданылады.
Кодексте крсетілген заи тла-бейрезидентті шартты банктік салымдары бойынша сыйаылары;
бірттас быр жйесі арылы азастан Республикасынан тысары жерлерге тасымалданатын шикі мнайды ткізу сапасы бойынша нды тзетуге байланысты тлемаылар;
сатып алушы-резидендтер борышты баалы ааздар бойынша оларды сатып алу кезінде тлеген жинаталан (есебіне жазылан) сыйаылар сомалары;
халыаралы аржылы лизингті келісімшарттары бойынша негізгі ралдарды аржылы лизингке беруден тсетін табыстар;
Кодексте крсетілген табыстарды оспаанда азастан Республикасынан тысары жерлерде жмыстарды орындаудан, крсетілген ызметтер крсетуден тсетін табыстар.
Заи тла-бейрезидентті з табыстарын шінші тлалар-ды жне (немесе) баса мемлекеттердегі з блімшелеріні пайдасына жмсауына арамастан,осы бейрезидентті табыста-рына тлем кзінен салы салынады.
ызметін траты мекеме рмай жзеге асыратын бейрези-дентті азастан Республикасындаы кздерден алатын табыс-тары мынадай млшерлерлемелер бойынша тлем кзінен салы салуа жатады:
Заи тла-бейрезидентті табыстарынан сталатын тлем к-зінен табыс салыын салы агенті бюджетке:
1) есебіне жазылан жне тленген табыс сомасы бойынша – табысты тлеу кніндегі валюта айырбастауды рынокты