Тжірибелік саба №8. Клемдік жылдамды. Реакция уаыты. Реакция аймаыны клемі.

Тапсырма:

1. Мнайхимиялы процестерді реакторларын технологиялы есептеу элементтері.

дістемелік нсаулытар:

нерксіпте реакция аймаыны ажет клемін баалау шін клемдік жылдамды жне серлесу уаыты сияты параметрлер олданылады.

Клемдік жылдамды ( ) – реакция аймаыны клемі арылы 1 саатта жіберілген бастапы шикізатты клемі.

 

м³/(м³·са) немесе са^-1 (1)

мндаы V – шикізат клемі, м³/са;

V_p – реакция аймаыны клемі, м³.

Егер реактора сйы шикізат берілсе, онда клемдік жылдамдыты оны 20⁰С температурадаы клемі бойынша есептейді.

 

м³/са (2)

Егер шикізат газ трізді болса, онда алыпты жадайдаы клемі бойынша анытайды:

 

м³/са (3)

Егер реактора бірнеше реагент берілсе, мысалы, кмірсутек жне ауа немесе оттек, кмірсутек, оттек жне су буы жне т.б., онда клемдік жылдамдыты реакциялы оспаны реактора кіргендегі алыпты жадайдаы клемі бойынша есептейді:

 

(4)

 

Гетерогенді-каталитикалы процестер шін реакция аймаыны клемі V_p реакция аймаыны жалпы клемін крсетеді (катализатор клемі жне катализатор тйіршіктеріні арасындаы бос кеістік).

серлесу уаыты – реактордаы температура мен ысымда реакция аймаы клеміні реакциялы оспаны секундты клеміне атынасы.

 

(5)

 

мндаы V_сек – реакцияны жру жадайында реактора тсетін сйы немесе буды секундты клемі.

– минут немесе саатпен рнектеуге болады.

 

Сйыты клемі (м³/сек):

 

(6)

 

Газ трізді шикізатты клемі (м³/сек):

(7)

 

мндаы G_с, G_реаг, G_разб. – шикізатты, реагентті жне сйылтышты сйкесінше млшерлері, кг/са;

М_с, М_реаг, М_разб. – шикізатты, реагентті жне сйылтышты сйкесінше молекулалы массасы;

Т – реактордаы температура, К;

Р – реактордаы ысым, МПа

Буды шын мніндегі клемі 7-тедеуде есептелгендегіден арты немесе кем болуы ммкін, себебі процесс барысында бу клемі кемуі немесе артуы ммкін. Сондытан мндай жолмен аныталан серлесу уаыты шартты болып есептеледі. Кей жадайда серлесу уаытын реактор бойынша орташа шама, реакция аймаына ену мен реакция аймаынан шыу арасындаы кмоль-ді орташа санымен анытайды.

ндірістік реакторлар шін серлесу уаытын есептеу дісі рбір наты жадай шін бастапы эксперименттік мліметтерді деуде абылданан діске сйкес келуі керек.

 

Негізгі дебиет 4[231-253]

осымша дебиет 6[136-152]

Баылау сратары:

1. Реакция аймаын анытау шін андай параметрлер ажет?

2. Егер реактора бір мезгілде бірнеше реагент берілсе клемдік жылдамдыты алай анытауа болады?

3. ндірістік реактор шін серлесу уаытын есептеу дісі.

 

Тжірибелік саба №9. Кмірсутек оспаларын блуге арналан ондырыларды негізгі технологиялы параметрлерін есептеу дістері.

 

Тапсырма:

1. Мнайхимиялы процестерді реакторларын технологиялы есептеу элементтері.

дістемелік нсаулытар:

Есеп 1.Бутенді дегидрлеу реакторына бутен фракциясы G_б = 15000 кг/са жне 20 моль/моль млшерінде бутен бар су буы тседі. Реакторды ішкі диаметрі D=6м, катализатор абатыны биіктігі H = 1,8 м. Бу-газ оспасыны абата кірердегі температурасы t₁ = 630⁰С, шыанда t₂ = 590⁰С. абата кірердегі ысым 0,16Мпа, аббаттан шыанда 0,13МПа. Шикізат беруді клемдік жылдамдыын жне шартты серлесу уаытын анытаыз.

Есепті шыарылуы:

Клемдік жылдамдыты су буын есепке алмай шикізат буы клеміні реакция аймаыны клеміне атынасы ретінде анытаймыз.

алыпты жадайдаы бутен буыны клемі:

 

м³/са

Реакция аймаыны клемі:

 

м³

 

Шикізат беруді клемдік жылдамдыы:

м³/(м³ · са) немесе са^-1

Шартты серлесу уаытын шикізат буы мен абата кіргендегі су буыны клемі бойынша анытаймыз.

Бутендер мен су буыны кмоль саны:

 

кмоль/са

N_{су буы}= N_б · 20 = 267,9 · 20 = 5358 кмоль/са

 

Реактора кіргендегі бу клемі:

м³/са

Буды секундты клемі:

 

м³/сек

 

Шартты серлесу уаыты:

 

сек

Сонымен, реактор жмысыны крсеткіштері белгілі.

 

Негізгі дебиет 4 [354-375]

осымша дебиет 6 [192-207]

Баылау сратары:

1. Шикізатты неліктен су буымен сйылтады?

2. Реактордан шыардаы кмірсутек буыны ысымын реттеуге бола ма?

3. андай параметрді анытау шін реакторды ішкі диаметрі мен катализатор абатыны биіктігі белгілі болу керек?