Ебекті орау жне техникалы ауіпсіздік, экология
Жалпы жадайлары:
Жмысшылар ебегіні ауіпсіздігі, оларды ебекпен ораныс ережелері мен технологиялы ауіпсіздік ережелерін білуіне байланысты.
“Ебек орау” жне техникалы ауіпсіздікті комплексті жоспары негізінде фермада ебекті орау шаралары жргізіледі.
Фермадаы жмысшыларды йрету келесі талаптара сйкес нсаулармен жргізіледі.
1. Кіріспе нсау.
2. Жмыс орындаы алашы нсау.
3. Нсауды айталау.
4. Жоспардан тыс нсау.
5. Кнделікті нсау.
Жмыса аландарды брінен кіріспе нсауы жргізіледі. Бл уаытша жмыса, командировкаа келгендерге, оушылара, ндірістік дісте ну мен йренуге келген студенттерге жне жмыса алынандарды білім дегейі, ебек тжирибесі, ызмет дрежесіне арамай жргізіледі Кіріспе нсауы арнайы журнала тіркеліп, р жмысшыны з аазына жазылады. Жаа алынан жмысшыларды, йренушілерді, командировкаа келгендерді бріне мекеме басшысы кіріспе нсауды жмыс орнында зі жргізеді. Нсау ебекті ауіпсіздік дісін крсету арылы жргізіледі.
Жмыс орнындаы нсаулар журнала з бетімен ебек ету рсаты тіркеледі, болмаса жмысшы аазында тіркеу жргізіліп адам мен нсауды абылдаан адамны ол ойылады.
Барлы жмысшылара (топтар да болады) алты айда бір рет айтадан жмыс орнында бадарлама бойынша нсау жргізіледі (электриктер рбір 3 айда). Бл ебек ауіпсіздігі ережелерін білу дегейін сіріп, рі тексеру шін, алашыдай тіркей отырып жргізіледі.
Жоспардан тыс нсауды келесі жадайларда жргізіледі.
– ауіпсіздік ережелері згергенде, ебек шарттары, технологиялы процестер, рылылар мен ралдар згергенде.
– жмысшы ебек ауіпсіздігі ережелерін бзанда, жмысшы 30 кннен арты жмыс істемегенде.
Электр рылыларымен жмыс істегендер нсаудан тыс ауіпсіздік техникасына емтихан тапсырады.
Одан баса Электр рылыларыны жмысшылар осымша сына ретінде біраз уаыт тжірибелі маман адаалауымен жмыс істейді. детте бйрыта крсетілгендей сына уаыты 1-жмадан 1айа дейін созылады.
10/04 кв трансформалар подстанциясыны жерге енгізу рылысыны есебі
ПУЭ бойынша ТП – 10/04 кв рылысыны жерге енгізілуіні кедергісі жадайларда тадалады:
Бірінші жне шінші шарта сйкес J3 мні белгісіз боландытан жерге енгізу ТП рылысыны кедергісін тадайды, шінші шарт электр тізбегіні нольдік жне айтадан жерге енгізілгенде орындалу тиіс. Бізді жадайда ТП-дан шыатын 3 ауа линияларында 5 айта жерге енгізу алады. Бір желіні жндегенде 
болуы керек. Сонда айта жерге енгізуді орта кедергісі
Бл мн 
нормалы кедергіден кп. Сол шін жасанды жерге енгізу тменгі кедергіде болуы тиіс.
Бл бірінші шарт 
орындалуын амтамасыз етеді. Сонымен жерге енгізу кедергісі 
ЗУ есебі шін берілгені:
1. Жер абатыны жоары бетіні меншікті кедергісі: 
2. Астыны абатты меншікті кедергісі: 
3. Жоары абат алыдыы: 
4. Астыны абат алыдыы: 
5. Тік электрді зындыы: 
6. Негізгі болатты диаметрі: 
7. Клдене жерге енгізуді трі – жолапен, ені: 
8. Негізгі болатты жабу тередігі: 
1. Дгелек болаттан жасалынан тік жерге енгізуді кедергісін анытаймыз:
(7.1)
мндаы, t – жер бетінен электрод ортасына дейінгі аралы: 
;
t3 – жалпа жерге енгізгішті тередігі; 
электрод бліктеріні зындыы, блар жерді жоары абатына:
Бл мндері жоарыдаы формулаа ойып rв мнін табамыз:
2. Тік электрод саны:
; абылдаймыз:
3. Барлы тік электродтарды жалпы кедергісін зара экрандауын ескере мнін табамыз:
(7.2)
мндаы, 
– 0,74-тік электродтарды пайдалану коэффициенті;
4. ТП жерге енгізу контурыны жоспары.
– клдене осыш электрод зындыы.
5. Тік электродтар санына сйкес жне орналасуына арай клдене осылатын жалпа электродтар кедергісін санауа болады:
(7.3)
мндаы, 
– эквивалентті меншікті кедергісі, формула бойынша:
(7.4)
Сонда, 
6. Жола байланысты кедергісін анытаймыз;
Экрандалу коэффициентін ескере отырып:
(7.5)
мндаы, 
0,7 клдене электродтарда пайдалану коэффициенті
7. Жерге енгізу рылысыны кедергісі:
(7.6)
2,2 Ом 
-нан жерге енгізуге керекті мннен тмен. Сондытан шінші шарт орындалады.
Нлді зындыын тексеру.
АВ51-31 автоматты ажыратышты іске осуын тексеру желдеткішті тарту жйесін іске осатын электр озалтышын сатау шін ажет.
Тізбекті сенімді тоталуы шін тйыталу кезінде келесі шарт болуы тиіс:
(7.7)
мндаы, 
– бір фазалы токты ыса тйыталуы, А;
– жмысшы тоы. Бір фазалы тоты ыса тйыталуы келесі формуламен аныталады:
(7.8)
мндаы, 
– фаза кернеуіні номиналды мні;
– “Фаза-ноль” сым ілгектеріні кедергісі;
– трансформаторлар фазасыны бір фазалы ыса тйыталу тоы. 
-мні млшермен 380/220В трансформаторыны екінші кернеуінен аныталады.
мндаы 
– трансформаторды номиналды уаты кВА; 
трансформатор слбасында.
Zn кедергісін былай анытаймыз.
(7.9)
мндаы 
– учаске зындыы, км;
– фазаны нольдік келтірулерді меншікті белсенді кедергісі; 
– млшермен алатын меншікті сырты индуктивті ткізгіштерді фаза-ноль кедергісі;
Фазаны жне нольдік ткізгіштерді меншікті белсенді кедергісін анытаймыз:
(7.10)
мндаы, Y– алюминий ткізгішіні ткізгіштігі, 
F– ткізу имасы, мм2,
1. 
2. Кабель АВВГ-1(3х4+1х1,5),
3. 2. Кабель АВВГ-1(3х4+1х1,5),
4. Сым АПВ-3 (1х4)+1х25
“Фаза-ноль”кесегіні ткізгіштеріні толы кедергісін барлы слба шін анытаймыз:
Бір фазалы тоты ыса тйыталуын анытаймыз:
Нольге енгізуді тымдылыын тексереміз:
К=1,25 кезекті рет санымен кп, осы жадайда нольдік тымды.
Экология
йрек орасын олдану кезінде оршаан ортаны ластануынан сатау шін келесі шаралар арастырылан.
а) Кнен, олданылан сулардан орау.
йрек орасында орнатылан рылыстар технологиясы, кні, олданылан суды йрек фабрикасы территориясына тспеуін амтамасыз етеді. Кнделікті йректі кі ТСН-3,05 желдеткіштерімен йрек кі кліктерге салынады, сулар амбалыы жинаыша жиналып РЖУ-3,6 машинасымен сорылып алынады. Одан кейін к мен сулар арнайы жолдармен к жинаыша жиналады. Трмысты ажет сулары ауадаы канализацияа йылады.
б) Дезинфекция ралдарынан орау.
ДУК машиналарыны цистерналарында дезинфекция ралдары тасымалданады. Арнайы шлангтармен дезинфекция трубаларымен дезинфекция ерітінділері йрек орасына жетеді.
в) ндіріс алдытары серінен орау.
ндіріс алдытары (лген, я дейі лтірілген йректер) инфекциялы ауырулар тудыру ммкіндігі жнінен аса ауіпті, бл мселе фабрика ішінде, сыртында болса да, ауіпті бола ала береді. Зоотехникалы жне ветеринар -лы талаптара сйкес, ауыран, лген йректерден микроб концентрациясы сіп кетпеу щін лген, дейі лтірілген йректерді кнделікті арнайы транс- портпен, арнайы пешке ртейді.