C03 абсорбциясы технологиясы

 

Тйісу аппараты алдындаы S0₂ алашы оспасына туелді болатын, 80₃ оспасымен тйісуден со, сонымен бірге катализатордаы тйісу дрежесіне ышылдануына арай ол жеткізілген ышылдану процесінде абсорбцияа газ келе бастайды.

Абсорбция процесі келесі тендеумен рнектеледі:

 

пН₂0 + SО₃= (n-1)Н₂0 + Н₂?0₄ + Q

 

n=1 боланда жоары тендеуге сйкес моногидрат немесе 100% ккірт ышылы тзіледі. n <1 болан жадайда моногидраттаы еркін S0₃ ерітіндісін райтын олеум алынады. n >1 болан жадайда бастапы реагенттерді зара сері нтижесінде кшті ккірт ышылы тзіледі, егер, су буы мен ккірт ангидриді тікелей серлессе, онда сакдисперсті ккіртышылды тман тзілгендігі білініп, жзеге асырылуы екіталай техникалы мселе туындар еді. ?0₃ ккірт ышылыны судаы кшті ерітіндісімен зара серлескенде басалай крініс болады. Бл жадайда ышыл шоырланады, йткені ккірт ангидриді ондаы суды зіне осып алып ышыл тзеді.

S0₃ жтылуы оны сііруші ышыл жтыш-ерітіндіні максимум шоырлану дегейі 98,3% Н₂80₄ жеткенде жасы жреді.

?0₃ абсорбциясыны толытыы оны жтыш ерітіндісіні концентрациясы 98,3-98,5%) Н₂ S0₄ боланда ышылды температурасына туелді болмайды.

Егер ышыл концентрациясы жоары болса, онда Н₂80₄ молекулалары S 0₃ тзе отырып ыдырай бастайды да абсорбция процесін иындатады.

S0₃ жеткілікті толы абсорбциясын амтамасыз ету шін абсорбция мнарасы салмасыны кйін, салма мен ылалды жеткілікті блінуін, рату жне жуу блімдеріндегі ккірт ышылыны тманынан газды тазарту жне газды ратуды немі адаалап отыру керек.

Сонымен бірге, процесті белгілі бір температуралы режімін жне ылалдандырушы ышылды белгілі бір млшерін амтамасыз етіп отыру ажет.

Абсорберді шыару ттігінен шыан газда тман болмауы жасы абсорбцияны негізгі крсеткіші болып табылады; тман газда шамамен 20 мг/м³ (немесе 0,0005% S0₃) болган жадайда ана кріне бастайды. Абсорбцияны олеумді жне моногидратты абсорберді тізбектеле осылу кезіндегі технологиялы режімі 1.6 кестеде келтірілген.

 

 

1.6 кесте — Олеумді жне моногидратты абсорберді тізбектеле осылуы кезіндегі абсорбцияны технологиялы режімі

 

Абсорбция аппараты	Олеумдік мнара,	Моногидратты мнара,
	кіру/шыгу	кіру/шыгу
Температура, °С
газды	80-150/60-70	60-70/80
ышылды	45-60/60-70	50-60/55-70
ышыл
концентрациясы, %
(массамен)	18,5-20,0/22,0-24,0	98,3-98,7/98,0-99,0

 

Абсорбция процесін екі абсорбция мнараларымен жргізіледі (олеумдік жне моногидратты). Олеумдік абсорбер рату мнарасы сияты биіктігі 1,5 м болат цилиндрден трады. Ішкі блігін тек отты торды орналасуы биіктігіне шегендейді, сонымен бірге мнараны табаны мен газ орбын шегендейді. ондыры лшемі 50x50 мм керамика саиналардан жне лшемі 25x25 мм болатын біршама са саиналардан трады.

Мнарадаы газды туі жылдамдыы 1 м/с жетсе, ал ту тыыздыы саатына 8-15 м³/м² (мнараны клдене имасы) аралыында болады.

Моногидратты абсорберді рату мнарасынан елеулі айырмашылыы жо, біра оны лшемдері біршама лкен болуы ммкін (биіктігі 15 м кем емес жне т.б.). Газды жылдамдыы 1 м/с те, ту тыыздыы 20 м/(мт) кем емес. Салма атарластырып ойылан 50x50 мм лшемді саиналардан трады. Мнараны сулау рылысы ратушы мнараны сулау рылысына сас.

Газ тйісу арылы блінген со ангидридті мздатыш арылы тіп, олеумді мнара абсорбцияа тседі, онда детте 104-105% Н₂S0₄ (яни 18-20% еркін S0₃ райтын олеум) амтитын ышылмен суланады. Олеумні араластырылымдаы ерітіндісі абсорбция барысында газдаы барлы S0₃ 30-дан 70% дейін жтады, сйтіп 20-24% еркін S0₃ жететін жоарыра концентрацияа бекиді.

Абсорберден шыан олеумге моногидратты абсорберді сулау циклі жинаынан тиісті млшерде ышыл осады. Олеум мздатыш арылы рлегішпен мнараа сулауа беріліп, бір блігі нім трінде ышылдар орына барып осылады.

Газ олеум абсорберінен концентрациясы Н₂S0₄ 97,0-99,0% ышылмен суланатын моногидратты абсорберге тсіп, онда S0₃ бір блігі олеумдік абсорберден алан газда жтылады.

Сулайтын абсорберде ышыл 98,5-99,0% Н₂S0₄ дейін бекиді жне ызады. Ол моногидрат оспасына аып, онда рату бліміні рату мнарасынан ышыл осылады. Осы процесті жзеге асыру барысында ажетті суды ратушы ышыл оспасы арылы жіберген жн.

Ысты ышыл сорыш арылы моногидрат оспасынан суыту шін моногидратты мздатыша жіберіліп, айтадан абсорбер сулануына келіп тседі.

Моногидратты бір блігі здіксіз олеум жне сульфат . мнарасы оспасына беріліп трады.