Таырып. НРУЫЗ ЖНЕ МАЙ АЛМАСУЛАРЫНЫ БЗЫЛЫСТАРЫ. АШЫУ

Сабаты масаты:

· Нруыз жне май алмасуы бзылыстарыны біртектес трлері жне бл бзылыстарды кптеген ауруларды ауіп-атер жайты бойынша білімін алыптастыру

· Пікірсайыс жргізгенде коммуникациялы дадыны алыптастыру

· Берілген таырып бойынша 3 тілдегі глоссарийді олдана білу машыын алыптастыру

Оыту міндеттері:

· нруыз алмасуы бзылыстарыны этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін жетілдіру

· май жне нруыз алмасуы бзылыстарымен байланысты ситуациялы жадайды патофизиологиялы сараптау жргізу дадысын жетілдіру

Таырыпты негізгі сратары:

1. Нруыз тзілуі мен ыдырауыны бзылыстары, себептері, патогенезі, салдарлары. О жне теріс азотты тепе-тедік.

2. Аминышылдары алмасуыны бзылыстары. анны аминышылды рамыны бзылыстары; гипераминоацидемия.

3. Нруыз алмасуыны соы кезедеріні бзылыстары, зрнсілді тзілуі. Гиперазотемия, анытамасы, патогенезі бойынша трлері.

4. ан плазмасы нруызды рамыны бзылыстары: гипер-, гипо-, жне диспротеинемиялар; парапротеинемия. ан плазмасы нруыздарыны тасымалды ызметіні бзылыстары.

5. Подаграны этиологиясы мен патогенезі. Балаларда пуринді негіздер алмасуы бзылыстарыны ерекшеліктері.

6. Майларды тааммен тсуіні, асазан-ішек жолдарында орытылуы мен сіірілуіні бзылыстары, себептері, салдарлары.

7. Гиперлипидемиялар, трлері, даму тетіктері. Холестерин мен фосфолипидтер алмасуыны бзылыстары. Гиперхолестеринемия

8. Майларды аралы алмасуыны бзылыстары. Кетоз туралы тсінік, патогенездік факторлары.

Оыту мен саба жргізу тсілдері:

Оытушы мен студент арасында сабаты негізгі сратары бойынша пікірсайыс, дискуссия, мультимедиялы крсетілімді арау, ситуациялы есептерді патофизиологиялы сараптау

Баылау тсілдері:

Ауызша срау, тестілеу.

Сабаты хронометражы

№	Сабаты кезедері	Уаыт
	йымдастырулы блім. Студенттерді тгендеу. Сабаты масаты мен тапсырмаларымен танысу, крсетілім материалдарын тарату	5 мин
	Таырыпты № 1-5 сратары бойынша пікірсайыс	20 мин
	Кейс-стади 1-4 есептер
	зіліс	10 мин
	№ 6-8 сратары бойынша пікірсайыс	15 мин
	Кейс-стади 5-8 есептер
	Тестілеу	10 мин
	Сабаты орытындылау, компетенцияны баалау	5 мин

ТЖІРИБЕЛІК ЖМЫС

Кейс-стади

1-есеп. Науас Л. лкен кйікпен ауруханаа тсті. ан рамындаы жалпы нруыз-50 г/л, альбумин- 24%, ₁- глобулин – 6,3%, _2-глобулин-6,5%, - глобулин – 8,7%, - глобулиндер – 54,5%

ан рамындаы плазма нруыздарыны згерістері андай? Оларды алай тсіндіруге болады?

2-есеп. 60 жастаы науас ая - ол буындарыны ауыратынына шаымданды. Науасты арап тексергенде олды жне тізе буындары аймаыны жуандааны байалады. Анамнезінен дене ызуыны ктерілуі кезінде буындардаы ауыру сезімі дамитындыы мазасызданумен атар жретіні аныталды, бл уаытта буындары ауырсынады, ызарады. ан анализін тексергенде зр ышылы - 520 мкмоль/л млшерде екені аныталды.

Науас андай аурумен сыраттанады? Осы жадайды этиологиясы мен патогенезі андай?

3-есеп. 45 жастаы науас, ант диабетіні 1- трімен ауырады. за уаыт бойы табандаы ойы жара жазылмады, «диабеттік табан». антты диабет кезінде жараны за жазылмауыны патогенезін тсіндірііз. Осы науаса андай сыныс бересіз?

4-есеп. 28 жастаы науас дене салмаыны артытыына байланысты екі апта бойы ашыумен емделді, нтижесінде дене салмаы 1,5 кг азайды. Брыныдай тама ішуін жаластыранымен (тмен калорийдаы диета) тез арада дене салмаы 2 кг сті. Осы науасты азотты тегерімі ашыу кезінде жне одан кейінгі жадайын тсіндірііз.

5-есеп. 15 жастаы жасспірім кш тскен уаытта, кшейетін жрек аймаындаы ауыру сезіміне шаымданады. Ангиографиялы тексерілуде тж артериялары саылауыны стенозы аныталды. арап тексергенде: ол блшыеттері сііріні бойымен сарыш, тыыз, аса лкен емес тмпешіктер байалады (сіірлік ксантома), ан плазмасында ТТЛП млшері кбейген. Лимфоциттерді осымша арнайы зерттегенде ТТЛП-га рецепторлар саны азайаны аныталды.

Сратар:

1. Науастаы гиперлипопротеинемия ай трге жатады?

2. Миокард инфаркты мен атеросклероз даму аупі жоары ма? Егер болса, неге?

3. Аныталан патологияда тым уалаушылыты маызы бар ма?

6-есеп. Жануарлара тжірибе жасаанда, за уаыт майсыз емдм жргізуді салдары жаымсыз екендігі аныталды. Жануарларда бой суіні кідірісі, жндеріні тсуі, теріні абынуы, анаышты байалды. Осы симптомдарды тетіктерін тсіндірііз.

7-есеп. Емханаа жас жігіт жалпы лсіздікке, жмыса абілетіні тмендігіне жне соы ай ішінде дене салмаыны азаюына байланысты шаымдармен тексерілуге келді. Тексерілу кезінде жоарылаан: гипергликемия, гиперлипидемия (холестерин, БМ,Г) аныталды. ойылан диагнозы: антты диабетті 1-трі. Дене салмаыны азаюын жне май спектріні згеруін тсіндірііз.

8-есеп. Ересек адамдара араанда, балаларда майа мтажды лдеайда жоары. Жасспірім мен сіп келе жатан организмдерде жануарлар мен сімдік майларыны араатынасы 2:1 болуы керек. Егде жастаы адамдарда 1:1 болу керек.

Жасына байланысты неге ртрлі емдм болуы керектігін тсіндірііз? Бронхкпелік аурулар кезінде майлы таама бай емдм олдану тиімді екені брыннан белгілі. Неге, тсіндірііз?

Глоссарий

Липиды плазмы крови