Тапсырма Ситуациялы есептерді шыару
№1 есеп. Токсикологиялы зертханада бір химиялы ндіріс орнындарынан шыарылатын алдытарды рамына кіретін уытты затты жасушаа серін зерттеді. Жасанды ортадаы алыпты эпителий жасушасына німні уытты млшерін енгізеді. Жасуша заымдалуыны кріністерін 3 саат бойына рбір 30 минут сайын баылады. 3 сааттан со 85% жасушаны тіршілігін жоалтаны аныталды.
Сратар:
1. Осы тжірибедегі эпителий жасушаларыны айтымды (А) жне айтымсыз (Б) бліністерін баалау шін андай рылымды жне биохимиялы нышандарды (белгілерін) сынуа болады.
2. Жасуша жадайын баалауа сынылан нышандарды негізге ала отырып, жасушадаы дерттік згерістерді жне оларды даму тетігіні бірізділігін келтірііз.
№2 есеп. Тжірибеде гемолиздік анемияны лгісін алу шін тышандара фенилгидразин енгізді, ол з кезегінде жасушада бос радикалды тотыуды ынталандырады. Фенилгидразин енгізгеннен кейін жарты сааттан со жануарды анында эритроциттерді млшеріні тмендегені, бос Hb жне метгемоглобин аныталды.
Сра
Эритроциттерді мембранасыны заымдануыны даму тетігін жне бос гемоглобин мен метгемоглобин тзілуін тсіндірііз.
№3 есеп. Теріні эпителий жасушасына жаа антибиотикті уытты серін зерттеу шін тжірибені екі топтамасы жргізілді (А жне Б).
А. In vivo тжірибесінде тжірибелік сызыты егеуйрытарда алты саат бойы жануарды терісіне антибиотикті ертіндісі бар жапсырышты таып ойды (дріні млшері емдік крсеткіштен те жоары болды). Дріні тиімділігін жапсырышты аланнан кейін 8 сааттан со мір сру барысында теріні микроскоппен арау арылы баалады. Кейіннен арасы 8 саат сайын екі рет микроскоппен арады.
Б. In vitro тжірибесінде зерттелетін дрі бар ортада эпителиалды жасушасыны даылын сірді. Дріні млшері in vivo тжірибесіндегі млшерге сйкес келеді. 6 сааттан кейін даылды жуып, дрісі жо ортада стауды жаластырды. Дріні серін жарыты діспен жне in vivo тжірибесіне сйкес, сол мезгілде электронды микроскоппен тексеру арылы баалады.
Тжірибелерді нтижелері
А. In vivo: Жапсыраннан кейін 8 саат ткен со эпителийді майда ошаты некрозы мен дистрофиясы аныталды. Кейіннен осы дерттік згерістерді теріде скені байалды.
Б. In vitro: зерттеуді барлы сатыларында тері эпителийінде заымдану белгілері аныталан жо. Тек басында жасушаларды агрегациясы байалды, кейіннен жргізілген тексерулерде аныталан жо.
1. In vivo жргізілген тжірибеде эпителий жасушасыны блінісі тікелей немесе жанама деп йаруа болады ма? зіізді йарымыызды растайтын мліметтер келтірііз.
2. Дріні жасушаа бліндірігіш серіні даму тетігі андай? In vitro жргізілген тжірибені нтижелерін ескере отырып. сізді крсеткен даму тетіктеріізді айсысы (айсылары) дрыс болып табылады?
ДЕБИЕТТЕР:
Негізгі:
1. .Нрмхамбетлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 293-311.
2. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 33-42.
3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 136-162.
4. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо и В.В.Новицкого. – Томск: Изд-во Том. ун-та, 1994. – С. 50-73.
5. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо, М.А.Адо, В.И.Пыцкого, Г.В.Порядина, Ю.А.Владимирова. – М.: Триада-Х, 2002. – С. 16-48.
6. Патологиялы физиология боинша сынамалы тапсырмалар // азак тіліне аударан М.Б.Байбрі, редакциялаан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова – Алматы.: «Эффект», азМУ, 2007.- Б. 63 – 81
осымша
7. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2001, С. 66-89.
8. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. – Т. 1. – С. 89-140.
9. Воложин А.И. Общая патология клетки // Общая патология клетки // патологическая физиология под ред А.И. Воложина и Г.В. Порядина. М.: МЕДпресс. – 1998. – с. 41 – 104.
БАЫЛАУ
1. Жасуша заымдануын туындататын ішкі жайттар (4)
A) вирустар
B) ауыр металл тздары
C) иондайтын радиация
D) майларды асын тотыулы (МАТ) німдері
E) оршаан ортаны жоары температурасы
F) иммунды кешендер
G) заымдану днекерлері
H) ацидоз
2.Жасуша заымдануыны арнайы кріністері (2)
A) жасушаны кезкелген заымдануымен абаттасады
B) этиологиялы жайтты ерекшелігіне байланысты
C) тек белгілі бір этиологиялы жайта тн
D) ртрлі заымдайтын жайттар сер еткенде пайда болады
E) кез келген этиологиялы жайтпен туындатылуы ммкін
3. Жасуша заымдануыны бейнаты кріністеріне жатады (4)
A) жоары температураны серінен нруыз молекулаларыны табиатын жоалтуы
B) ацидоз
C) лизосомалар мембранасы ткізгіштігіні жоарылауы
D) тотыу жне фосфорлану рдістеріні ажырауы
E) митохондрийлік ферментерді серсізденуі
4. Цианидтерді жасушаа тигізетін заымдаушы серіні арнайылыы (1)
A) нруызды рылымдарды табиатын жоалтуы
B) МАТ белсенділенуі
C) жасушаны тектік ралыны заымдануы
D) цитохромоксидазаны оршалуы