Лабораториялы жмыс
«Асазан слін натрий гидроксидіні стандартты ерітіндісімен потенциометрлік титрлеу»
Масаты: сутек иондарыны концентрациясынпотенциометрлік титрлеу дісі бойынша анытау.
Аналитикалы реакция:
HCl + NaOH = NaCl + Н2О
H+ + OH- = Н2О
Гальваникалы элемент:
Ag, AgCI |HCI| стекло |Н+| зерттелетін ерітінді |KCI| AgCI, Ag
шыны электроды рН -? хлоркміс электроды
Жмыс барысы: Бюретканы натрий гидроксидіні титрленген ерітіндісімен толтырады, нлдік дегейге келтіреді. Асазан сліні лгісі болып табылатын хлорсутек ышылыны ерітіндісінен 10 мл стаана пипеткамен лшеп яды. Стаанды магнитті араластырыша ояды. Одан кейін рН-метрге жаланан шыны мен хлорсутек электродтарын батырады. Ерітіндіні араластыра отырып,хлорсутек ышылыны бастапы ерітіндісіні рН-ын лшейді. Бюреткадан зерттелетін ерітіндіге 2 мл-ден натрий гидроксидіні титрленген ерітіндісіненбіртіндеп я отырып, рН-ын лшеп отырады. рН-ты кенет секіру мнінен таы титрлеуді 3 рет рН шамасын аланша жаластырады. Титрлеу нтижелерін кестеге жазады.
Талдау нтижелеріні есебі:
Хлорсутек ышылы ерітіндісіні аликвотты клемі V(HCl) = 10 мл.
натрий гидроксиді ерітіндісіні концентрациясы С(NaOH) = 0,1 моль/л
| V(HCI), мл | V(NaOH),мл | рН | V=Vn+1-Vn | pH=pHn+1- pHn | pH/V |
10-14 атар
Алынан мліметтер бойынша екі график трызады:
· абсцисса осіне натрий гидроксидіні йылан ерітіндісіні клемін, ал ордината осіне сйкес рН-ты мндерін сала отырып, интегралды рН ~ f(V(NaOH))титрлеу исыыны;
· абсцисса осіне натрий гидроксидіні йылан ерітіндісіні клемін, ал ордината осіне сйкес рН-ты згерісіні натрий гидроксидіні клеміні згерісіне атынасыны мндерін сала отырып, дифференциалды pH/V ~ f(V(NaOH))титрлеу исыыны;
· эквиваленттік нктені анытайды (дифференциалды титрлеу исыындаы максимал мні). Эквиваленттік нктеден абсцисса осіне тсірілген перпендикуляр хлорсутек ышылыны ерітіндісін бейтараптауа жмсалынан натрий гидроксиді ерітіндісіні клеміне сйкес келеді.
HCl молярлы концентрациясын есептеу:
С(НСl)= 
рН = -lg CH+
орытынды: аныталан хлорсутек ышылыны ерітіндісіні концентрациясын жне рН-н крсетііз.
№6 Тжірибелік саба
ТАЫРЫП: Гомофункционалды кмірсутектері туындыларыны реакцияа тсу абілеттіліктері. Спирттерге, фенолдара, аминдерге, альдегидтерге, кетондара жне карбон ышылдарына сапалы реакциялар.
МАСАТЫ:
1. Спирттер, тиолдар, аминдер жне карбонилді осылыстарды рылысы, жіктелуі жне химиялы асиеттеріні задылытары туралы білімді реакцияларды схемаларын жазу шін олдана білуге йрету.
2. Спирттер, тиолдар, аминдер жне карбонилді осылыстарды химиялы асиеттері жне сапалы реакциялары арылы оларды ерітінділерден анытауды крсете білу жне алынан нтижелерді дледеу дадыларын алыптастыру.
ОЫТУ МАСАТТАРЫ:
Білім алушыны ммкіндігі бар:
1) Молекуланы реакциялы орталыын жне оны ерекшелігін анытауа: ышылды, негіздік, электрофильді немесе нуклеофильді екендігін жне реакцияа тсу абілеттіліктерін баалауа.
2) Спирттер, тиолдар, аминдер жне карбонилді осылыстарды рылыстарына арай реакциялара тсу абілеттіліктерін салыстыра білуге.
3) Кпатомды спирттер, альдегидтер, кетондар, карбон ышылдарыны химиялы асиеттері туралы білімді олдана отырып, олара сапалы реакцияларды нтижелері туралы тжырым жасауа.
4) Оытушыны берген осылыстар реакцияларыны схемаларын жаза білуге.
ТАЫРЫПТЫ НЕГІЗГІ СРАТАРЫ:
1) Спирттер, фенолдар, тиолдар, аминдер жне ышылдарды ышылды-негіздік асиеттері.
2) Тотыу реакциялары:
· біріншілік жне екіншілік спирттерді;
· екіатомды фенолдарды;
· тиолдарды жмса тотыуы;
· альдегидтерді кміс жне мыс (II) гидроксидтерімен тотыуы.
3) Альдегидтер мен кетондарды тотысыздану реакциялары.
4) Кпатомды спирттер мен фенолдара сапалы реакциялар.
5) Аминдерді алкилденуі, ацилденуі жне дезаминденуі.
6) Альдегидтер мен кетондара тн реакциялар (сумен, спиртпен,тиолмен).
7) Органикалы жне бейорганикалы ышылдармен жй жне крделі эфирлерді, амидтерді тзілуі.
8) Альдолды осылу реакциялары. Бл реакцияларл\ды биологиялы маызы.
9) Дикарбон ышылдарыны асиеттері: декарбоксилденуі жне циклді ангидридтерді тзілуі.
Оыту мен саба беру дістері:
діс - растырылан:
1) растырылан срау (ауызша срау, кіші топтармен жмыс, жазбаша срау);
2) йге берілген тапсырманы тексеру.
Оыту ралдары: оу кестелері, таырып бойынша суреттер, тестілік тапсырмалар, билеттер.