Зардапты трлері, клемі бойынша квалификациялау жне ылмысты кодекстегі осыан сай баптарды келтіре отырып жауапты негіздеіз .
Ылмысты ы бзушылыты объективтік жаыны тсінігі жне оны ылмысты квалификациялаудаы маызы.
ылмыстын обьективтік жаы ретінде ылмыс урамынын сырты жаын сипаттайтын белгілердін жиынтыы алынады.
Обьективтік жатын белгілері туратылыына арай міндетті жане
осымша (факультативті) белгілер деп болінеді. Міндетті белгілер бар-
лы ылмысты урамдарда болуы шартты, яни жасалан ылмыста
обьективтік жа бар деп есептеу ушін орын алуы міндетті деп танылан
белгілер. Обьективтік жатын міндетті белгілеріне іс-арекет (арекет
немесе арекетсіздік), елеулі зардап жане осы екі белгінін арасындаы
себепті байланыс жатады. Егер материалды деп бааланатын урамдарда осы белгілер, ал формальды урамдарда оама ауіпті іс-арекет болмаса, онда ылмыстын обьективтік жаы да жо деп танылады.
Обьективтік жатыњ осымша белгілеріне ылмыстыњ жасалу орны,
уаыты, тасілі, уралы жѕне жадайы жатады. Бул белгілердін осымша деп баалану себебі, ол жасалан ылмыста бул белгілер болмаса
да ылмыстын обьективтік жаы бар деп саналуына байланысты. осымша белгілер ылмыстын урамын осымша турыдан сипаттайды жане
олардын ылмыс уаиасында белгілі бір турде болмауы ылмысты
урамнын бар-жотыына асер етпейді. осымша белгілер тек бап-
Тын атауында немесе диспозициясында тікелей корсетілгенде ана
Міндетті белгі ретінде олданылады.
Обьективтік жатын белгілерін дурыс анытау коптеген себептермен манызды. Себебі, ол копшілік жадайда ылмыстынозге урам
элементтерінін белгілерін, яни ылмыс обьектісін, онын субьектісін
дурыс корсетуге жадай жасайды. Ойткені кейбір ылмысты іс-арекеттер тек белгілі-бір тасілдермен немесе арнайы субьектілер арылы ана
жасалады. Сонымен атар жасалан ауіпті іс-арекеттін сипаты арылы
кіна нысанын да анытауа болады. Копшілік ылмыстара кінанін наты бір турі ана тан болып келеді, сондытан ылмысты іс-ѕрекеттін
сипатына жане баытына арай отырып, ылмысты урамнынозге элементтері де аныталады.
ылмыстын обьективтік жаынын белгілерін дурыс анытау – ол
урамнын бул элементіне жататын белгілердінозара тыыз байланыс-
тылыын тусінуді ажет етеді. оама ауіпты іс-арекеттер маынасы
бойынша наты зардаптар тудыратын жане наты зардапты тудырмай-
а ылмысты деп бааланатын турде болады. Соан сайкес ауіпты арекет немесе арекетсіздіктен елеулі зардаптын арасындаы байланыстын
себепті болуы ескерілуі керек. ылмысты уыты ереже бойынша
ауіпті арекет жасаланмен жане зардап туындаанмен, ол зардаппен
байланыс тікелей болмаса, онда озге арекеттер ылмысты деп бааланады немесе ылмыстын обьективтік жаы жо деп танылуы да мумкін.
Сондай-а обьективтік жатын осымша белгілері де міндетті белгілермен байланысты болуы керек, яни белгі бір орында, жадайда, уаыт-
та немесе уралмен занмен оралатын мудделерге нусан келуі. Ол
кіналінін жасаан ауіпті арекетінін туріне сайкес келуі немесе онымен
ундесуі керек.
Зардапты трлері, клемі бойынша квалификациялау жне ылмысты кодекстегі осыан сай баптарды келтіре отырып жауапты негіздеіз .
ылмыстын обьективтік жаынын келесі міндетті белгісінін бірі,
елеулі зардаптын туындауы болып табылады. Елеулі зардап материал-
ды урама жататын барлы ылмыстардын жане формальды урамдара жататын ылмыстардын ішінен моральды зардаптар арастырылан ылмыстардын аяталу моменті ушін міндетті белгі ретінде бааланады. ылмысты уы теориясында зардапсыз ылмыс болмайды
деген тусінік те кездеседі.
ылмыстын зардабы сипатына арай материалды жане ма-
териалды емесдеп екіге болуге болады.
Материалды зардап занмен оралатын обьектілеудін бузыланын аны корсете алады жане іс-арекеттін оама ауіптілігін далелдеудін негізгі амалы ретінде бааланады.
Материалды зардаптар туріне арай муліктік жанежеке адама атысты сипаттаы (физиологиялы зардаптар) деп екіге
болінеді. Муліктін сипаттаы зардаптарретінде мемлекеттік немесе
оамды уйымдардын, сондай-а жеке азаматтардын меншігіне арсы жасалан ылмыстарда жане экономикалы, экологиялы, колік, т.б.
баыттарда жасалан ылмыстардаы меншікке келген зардаптар алынады. Буйымдардыњ уны аша курсымен аныталатындыына байла-
нысты муліктік зардаптардын молшерін дал белгілеуге болады.
Материалды зардаптынкелесі турі адамнын жеке оз басына келген зардаптар болып табылады жане бул зардаптын турлеріне адамнын
оміріне, денсаулыына келген зияндар жатады.