бап. Конституциялы iс жргiзуге атысушыларды ытары мен мiндеттерi
1. Конституциялы iс жргiзуге атысушылар кiлеттiгi шегiнде те iс жргiзу ытарын пайдаланады.
2. Конституциялы iс жргiзуге атысушылар:
1) iс жргiзу материалдарымен танысуа, оларды ысаша зiндiлерi мен кшiрмелерiн алуа;
2) длелдер келтiруге, оларды зерттеуге атысуа жне тiнiштерi мен арсылытарыны негiзi ретiнде здерi сiлтеме жасап отыран мн-жайларды длелдеуге;
3) конституциялы iс жргiзу барысында туындайтын барлы мселелер бойынша здерiнi дйектерi мен ойларын Конституциялы Кееске айтуа;
4) тiнiштерiн млiмдеуге жне млiмденген тiнiштер бойынша з пiкiрiн айтуа;
5) Конституциялы Кееске ауызша жне жазбаша тсiнiктер беруге хаылы.
3. Конституциялы iс жргiзуге атысушы:
1) тiнiшi бойынша конституциялы iс озалан атысушыны Конституциялы Кеестi орытынды шешiмi абылданатын отырысы басталана дейiн тiнiшiнi негiзiн згертуге, оны клемiн лайтуа немесе азайтуа, тiнiшiнен бас тартуа хаылы;
2) соны актiлерiне орай конституциялы iс озалан атысушыны тiнiшiнде млiмделген талаптарды толы немесе iшiнара мойындауа не олара арсылы бiлдiруге хаылы.
4. Конституциялы iс жргiзуге атысушылар:
1) з ытарын адал пайдалануа мiндеттi. Оларды Конституциялы Кееске крiнеу жалан млiметтер хабарлауы немесе Конституциялы Кеес талап еткен жаттарды, материалдар мен зге де апаратты бермеуi Конституциялы Кеестi рметтемеу ретiнде бааланады жне за бойынша жауапкершiлiкке келiп соады;
2) Республика Конституциясына , Конституциялы Кееске, оны талаптарына жне Конституциялы Кеесте абылданан рсiмдерге рметпен арауа;
3) траалы етушiнi отырыс тртiбiн сатау туралы кiмдерiне баынуа мiндеттi.
22-бап. Конституциялы Кееске тiнiш берудi нысаны
мен мазмны
1. Конституциялы Кееске тiнiш жазбаша трде берiледi.
2. тiнiште мыналар крсетiлуге тиiс:
1) Конституциялы Кеестi атауы;
2) тiнiш жасаушыны атауы, трылыты жерi, мекен-жайы жне ол туралы зге де ажеттi деректер;
3) тiнiш жасаушыны кiлiнi атауы, мекен-жайы жне ызметi бойынша кiлдiктi оспаанда, оны кiлеттiгi туралы зге де деректер;
4) егер тiнiште оларды ткiзудi дрыстыы туралы мселе ойылан ретте, Президент, Парламент депутаттары сайлауын жне республикалы референдум ткiзуге байланысты актiлерге ол ойан немесе оларды шыаран мемлекеттiк органдарды, лауазымды адамдарды атауы, трылыты жерi жне мекен-жайы;
5) егер тiнiште Парламент абылдаан задарды Республика Конституциясына сйкестiгi туралы мселе ойылан ретте, задарды атауы, абылданан кнi;
5-1) егер тініште Парламент жне оны Палаталары аулыларыны Республика Конституциясына сйкестігі туралы мселе ойылан жадайда Парламент жне оны Палаталары аулыларыны атауы, абылданан кні;
6) егер тiнiште Республиканы халыаралы шарттарыны Конституцияа сйкестiгi туралы мселе ойылан ретте, Республиканы халыаралы шарттарыны, азастан Республикасы немесе оны мемлекеттiк органдары атынан олара ол ойылан лауазымды адамдарды аты, олара ол ойылан кн мен орын;
7) тiнiште ресми тсiндiрме беру туралы мселе ойылып отыран Республика Конституциясыны нормалары;
8) егер сотты сынысында актiнi конституциялы емес деп тану туралы мселе ойылса, егер сот олданылуа жататын за немесе зге де нормативтiк ыты акт адам мен азаматты Конституцияда баянды етiлген ытары мен бостандытарына ысым жасайды деп таныса, актiге ол ойан немесе оны шыаран мемлекеттiк органны, лауазымды адамны аты, трылыты жерi мен мекен-жайы, заны немесе зге де нормативтiк ыты актiнi атауы, нмiрi, абылданан кнi, жарияланан кздер жне зге де реквизиттер;
9) Конституцияны 47-бабыны 1-тармаына сйкес Парламент ран комиссияны атауы, рамы жне оны орытындысы; Республика Президентiн мерзiмiнен брын ызметтен босату туралы мселенi Парламенттi арауына байланысты актiлердi атауы, абылданан кнi жне мазмны;
10) Президенттi ызметтен кетiру туралы мселенi озауа трткi болан депутаттарды саны туралы млiметтер; Парламент Палаталарында дауыс берудi нтижелерi туралы млiметтер; Президентке арсы таылан айыпты тексеру нтижелерi туралы млiметтер; таылан айыпты негiздiлiгi туралы Жоары Сотты орытындысы жнiндегi млiметтер; Республика Президентiн ызметтен кетiру туралы мселенi Парламенттi арауына байланысты актiлерді атауы, абылданан кнi жне мазмны;
11) тiнiштi мнi;
12) тiнiш жасауа негiз болатын жне оны негiздiлiгiн растайтын зге де деректер, мн-жайлар мен айатар;
13) Республика Конституциясы мен осы Конституциялы заны Конституциялы Кееске тiнiш жасау ыын беретiн нормалары;
14) оса тiркелiп отыран жаттар тiзбесi.
3. тiнiшке тиiстi субъект ол оюа тиiс, ал Конституциялы Кееске сот тiнiш жасаса, оан тиiстi сотты траасы ол ояды.
4. тiнiшке мыналар оса тiркеледi:
1) тiнiш берген субъектiлер сiлтеме жасаан актiлер мтiндерiнi кшiрмесi;
2) кiлдiк лауазым бойынша жзеге асырылатын жадайдан баса реттерде кiлдi кiлеттiгi туралы жаттар;
3) он дана млшерiнде тiнiш пен оны осымшаларыны кшiрмесi.
5. Конституциялы iс жргiзу тiлдерiнде жазылмаан жаттара оларды азаша немесе орысша аудармалары оса тiркелуге тиiс.
Ескерту. 22-бапа згерту енгізілді - азастан Республикасыны 2008.06.17 N 41-IV Конституциялы заымен.
23-бап. Конституциялы Кееске тiнiш берудi салдарлары
Конституциялы Кееске тменде крсетiлген мселелер бойынша тiнiш жасалан ретте:
1) Конституцияны 72-бабы 1-тармаыны 1)-тармашасында крсетiлген Президенттi ызметiне кiрiсуi, Парламенттi сайланан депутаттарын тiркеу не республикалы референдумны орытындыларын шыару тотатыла трады;
2) Конституцияны 72-бабы 1-тармаыны 2), 3)-тармашаларында крсетiлген тиiстi актiлерге ол ою не оларды бекiту мерзiмiнi туi тотатыла трады;
3) Конституцияны 78-бабында крсетiлген iс жргiзу тотатыла трады.