Тарау. Медициналы гельминтология
87.Гельминтоздарды жалпы сипаттамасы..................................................... 261
88.Жалпа рттар............................................................................................. 265
89.Опистархоз.................................................................................................... 265
90.Клонорхоз..................................................................................................... 268
91.Тениаринхоз................................................................................................. 269
92.Эхинококкоз................................................................................................. 272
93.Гименолепидоздар....................................................................................... 276
94.Дифиллоботриоздар................................................................................... 279
95.Жмыр рттар............................................................................................. 282
96.Трихинеллез................................................................................................... 283
97.Аскаридоз...................................................................................................... 285
98.Энтеробиоз..................................................................................................... 289
99.Тест………………………………………………………………………… 294
Тарау. Медициналы арахноэнтомология
100.Арнайы жне арнайы емес таратушылар ................................................ 299
101.рмекшітрізділер класы..........................................................................300
102.Кенелер жне оларды жою дістері......................................................... 303
103.Жндіктер класы........................................................................................ 309
104.Тараандар отряды (Blattodea)................................................................. 310
105.андалалар отряды (Heteroptero).............................................................. 312
106.Биттер жне оларды жою дістері............................................................. 313
107.Бргелер жне оларды жою дістері ......................................................... 315
108.Масалар жне оларды жою дістері.......................................................... 317
109.Шыбындар жне оларды жою дістері..................................................... 320
110.Шіркейлер жне оларды жою дістері..................................................... 323
111.Тест.............................................................................................................. 325
112.орытынды................................................................................................ 331
113.Тест тапсырмалары жауаптары............................................................ 332
114.олданылан дебиеттер тізімі.............................................................. 333
Кіріспе.
Инфекциялы аурулармен кресуде айтарлытай жетістіктерге арамастан, соы жылдары оларды алдын алу мен кресуде шешімі табылмаан мселелер ліде орын алып отыраны млім. Дние жзіні біраз айматарында, соны ішінде азастанда кптеген инфекциялы аурулар бойынша эпидемиологиялы жадай крт нашарлап бара жатаны байалып отыр. Мселен, ДД мліметтері бойынша жыл сайын жаадан туан 130 миллион баланы12 милионы леді. Оларды 9 миллионы инфекциялы ауруларды себебінен шетінегендер. Жалпы дние дзі бойынша жыл сайын айтыс болатын 51 миллион адамны штен біріні себебі инфекциялы аурулар болып табылады.
Эпидемиология термині (гр. ері- ел іші, demos- халы, logos- ылым) халы арасындаы былысты зерттейтін ылым деген тсінік береді.
Шын мнісінде эпидемиология пні медицинаны бір тармаы ретінде індет туралы ылым.
Инфекциялы ауруларды баса аурулардан ерекшелігін айындайтын екі басты себеп бар:
1) зіндік эпидемиологияны болуы, яни инфекциялы процесті тудыратын себеп ретінде оздырышты болуы.
2) Инфекциялы процесті мнін анытайтын микроорганизмні паразиттік феномені, яни ауруды залалды жтырушылы асиетіні болуы.
Инфекциялы ауруларды оздырыштарын биология жне медицина ылымдарыны микробиология, вирусология, гельментология,т.б. блімдері зерттейді. Біра микроорганизмдер алайша жне неге адам ауруыны оздырышы болады, оны таралу аспектілерін эпидемиология ылымы зерттейді.
оздырыш пен адам организміні белгілі бір ортада болатын рекеттестігіні нтижесінде инфекциялы ауру пайда болады. Бл былыс инфекциялы процесс деп аталады. Осыны медицинаны жалпы потология, имунология, инфектология жне баса салалары зерттейді.
Эпидемиология – адам оамындаы инфекциялы ауруларды пайда болуы, таралуы, даму задылытарын зерттейтін жне оларды алдын алу мен кресу шараларын іздестіретін ылым.
Эпидемиология ылымыны алыптасуы барысында жне ртрлі теориялы кзарастарды пайда болуына байланысты оны анытамасы да згеріп, жаа маына алып отырады.
Белгілі алымдарды тжырымдаан анытамалары:
· К.Д.Заболотный (1927) – «Эпидемиология – індет туралы ылым. Ол ылым мен тжірибеге сйене отырып, індетті пайда болу, даму себептерін, оны таралуына ыайлы жадайларды жне кресу шараларыны баытын зерттейді.»
· Л.В.Громашевский (1941) – «Эпидемиология – індет туралы ылым немесе эпидемиологиялы процесті задылытары туралы ілім.»
· И.И.Елкин (1979) – «Эпидемиология – адам оамындаы инфекциялы ауруларды пайда болуы, таралуы, тоталуы туралы объективті задылытар жне осы ауруларды жою мен алдын алу шаралары туралы ылым.»
Эпидемиология пніні зерттейтін объектісі – бл эпидемиологиялы процесс.
«Тек эпидемиологиялы процесс жне оан тиісті задылытар ана эпидемиологияны объектісі болады» - деп осы ілімні негізін алаушы Л.В. Громошевский айтан.
Эпидемиология масаты – халы арасындаы инфекциялы ауруларды пайда болуы мен таралу себептерін білу шін эпидемиялы процесті теориялы жне тжірибелік жатарын толы тсіндіру арылы аурудан сатану мен кресу шараларын длелдеп крсету.
Эпидемиология міндеті – инфекциялы ауруларды пайда болуын, дамуын, таралуын жне реттелуін зерттеу жне ауруды алдын алу мен кресу дістерін іздестіру жіне оларды іс жзінде пайдалану.