Кейбір металл комплексонаттарыны lg мндері
(8.2) – (8.4) реакцияларды тедігінен р металл иондары рекеттескенде комплекстік осылыс тзілумен атар екі протон блініп шыады. Ерітіндіні ышылдыын арттырмау шін буферлі оспалар пайдаланылады (аммиакты, тартратты, ацетатты, т.б.). Ерітінді рН-ны тмендеуі, сіресе комплексті тратылыы аз болса, металл иондарыны комплекске толы байланыспауына кеп соуы ммкін. Пайдаланылатын буферлі оспалар, мысалы аммиакты буфер, кптеген металл иондарымен аммиакты комплекстер тзеді-MLn(L-NH3). MLn комплекстері сйкес комплексонаттара араан-да трасыз боланымен, оларды тзілуін комплексонаттарды тратылы-ын баалаанда еске алу керек. Бл жадайда тратылыты баалайтын мн термодинамикалы тратылы константасы 
емес, шартты тратылы константасыны мні 
;
= * 
, не lg =lg +lg (8.5)
Сонымен атар ерітіндіде жретін бсекелесті У4- иондарыны протондану реакциясын да еске алу керек. Ол шін комплексті шартты тратылы константасыны тедігіне 
-коэффициентін енгізеді:
= * * , не lg =lg +lg + lg , (8.6)
Белгілі рН-а сйкес коэффициентіні мнін (8.7) -тедігін пайдаланып табуа болады:
(8.7)
8.2-кесте
Коэффицентіні ерітінді рН –на байланысты мндері
| рН |
| lg
| рН |
| lg
|
| 3,7*10-14 | -13,4 | 5,4*10-3 | -2,3 | ||
| 2,5*10-11 | -10,6 | 5,2*10-2 | -1,3 | ||
| 3,6*10-9 | -8,5 | 3,5*10-1 | -0,46 | ||
| 3,5*10-7 | -6,5 | 8,5*10-1 | -0,07 | ||
| 2,2*10-5 | -4,7 | 9,8*10-1 | -0,01 | ||
| 4,8*10-4 | -3,3 |
8.2 – кестетегі мліметтер ышыл ортада мні те тмендейтінін крсетеді, осыан байланысты тратылыы аз комплексонаттара сйкес мні де азайып, металл иондары тіпті ЭДТА – мен байланспауы да ммкін. Екінші жаынан, те траты комплекс тзетін ш зарятталан иондарды комплексонаттары ышыл ортада да алынады. Осы себепті Са2+, Mg2+, Sr2+ иондарын ЭДТА –мен негіздік ортада, ал Bi3+, Fe3+ иондарын ышылды ортада титрлейді.
Комплексонометриялы титрлеуді нтижелі жргізу шін мні е кем дегенде 107 сйкес, не одан кп болуы керек.
Мысалы, келтірілген жадайларда тмендегі иондарды ЭДТА –мен титрлеуге бола ма?
а) СаУ2-, рН 5 боланда;
б) еУ-, рН 2 боланда;
в) ZnУ2-, концентрациясы 5,5·10-2М аммиак ерітіндісінде, мырышты аммиакатты комплекстеріні тратылы константалары:
=2.0·102; 
=4.1·104; 
=1.0·107; 
=1.3·109; Kв(NH 
)=1.8·10-5
Бл сраа жауап беру шін келтірілген комплексонаттарды шартты тратылы константаларын тауып алу керек:
а) 8.1 жне 8.2 кестелерден lg 
=10.7, lg =-6.5, lg 
=10.7-6.5=4.2, 
=1.6·104<107, демек Са2+ иондарын рН=5 –те комплексонометриялы діспен титрлеуге болмайды.
б) lg 
=25.1; lg =-13.4; lg 
=25.1-13.4=11.6; 
=4.0·1011>107, демек е3+ иондарын ерітіндіні рН=2 боланда комплексонометриялы жолмен титрлеуге болады.
в) lg 
=16.5;
I/ 
=1+2.0·102·5.5·10-2+4.0·104·(5.5·10-2)2+1.0·107·(5.5·10-2)3+ +1.3·109·(5.5·10-2)4= =1.35·104, lg 
=-4.1;
[OH-]= 
= 
=1.0·10-3, рОН=3, рН=11. 
демек бл жадайда Zn2+ иондарын комплексонометриялы діспен титрлеуге болады.