Никельді электролизі
Ni2+/Ni жйесіні стандартты потенциалы –0,25 В-а те. Никельде сутегі блінуіне сйкес артыша кернеу онша кп емес, ал никельді зіні блінуіне кп артыша кернеу ажет. Сондытан катодта сутегі мен никель атарласа тотысызданады. Электрогравиметриялы діспен никельді анытау шін электролизді аммиакты ерітіндіден жргізеді. 0,1 – 0,15 г никелі бар ерітіндіге 5г-дай кристалды аммоний сульфатын салады, оан 20 мл 25% аммиак ерітіндісін яды да, ерітіндіні 100 мл-ге дейін сйылтады. Аммиакты ортада (pH=9) никельді потенциалы – 0,25 В тан – 0,49 В-а дейін теріс мнге арай ыысады. , сутегіні потенциалы да теріс жаа ыысады . Сондытан, нейтралды не ышылды ортаа араанда, аммиакты ортада сутегіні блінуі аз дрежеде жреді. Сонымен атар аммиакты комплекске байланысан никель иондары, сутегіні блінуі нтижесінде электродты беткі абатында гидроксид иондары кбейсе де, гидроксид тнбасын бермейді. Электролизді блме температурасында жргізуге болады, реакцияны аяталанын диметилглиоксиммен тамшылы реакция жргізіп анытайды.
Аналитикалы химияда электролиз гравиметриялы анализден баса, яни металдарды бір бірінен блуде де олданылады. Кпкомпонентті ерітіндіден металдарды блу ммкіншілігін оларды стандартты потенциалдарын салыстырып анытауа болады. Мысалы, ерітіндіде Ag жне Cu тздары бар дейік: . . Кміс электродта толы блініп шыанда, яни оны концентрациясы 10–6М дейін азайанда . Бл потенциалда мыс лі блінбейді, йткені оны бліну потенциалы +0,34В. Сондытан кмісті мыстан толы бліп алуа болады.
I |
Е1 E3 E2 |
Е, B |
14.37-сурет. Электродтаы металды бліну потенциалын анытау. |
Металдарды толы блу шін электролизді катодты потенциалды адаалай отырып жргізген дрыс. Электролизді Е3 потенциалында жргізсе М1 металы толы электродта блінеді де, М2 металы ерітіндіде алады.
Металдарды блуде электролизді жиі Hg – электродын олданып жргізеді. Сынапты артышылыы: ол сйы Me. Сондытан,
1) электролиз нтижесінде блінген Me электрод бетінде емес амальгама тзіп сынапты ішінде болады;
2) электролиз жргенде сынапты беті згермей алады;
3) Hg – электродында H2 – лкен артыша кернеумен блінеді. Сондытан Hg – электродында ышыл ерітіндіде Zn, Cd, Fe-ді, ал нейтралды не сілтілік ерітінділерде сілтілік, сілтілік жер металдарын бліп шыаруа болады.
14.3-кесте