Теориялы мселелері.

1. Пнні масаты мен міндеттері. Мселені тарихнамасы.

2. Саяси жйені зерттеу методологиясы. «Тоталитаризм», «уын-сргін» (репрессия) ымдары.

3. Тоталитарлы жйе: сипаты, ерекшеліктері.

Капитализм дуіріндегі интеллигенцияны оамды мні. Социализм кезеіндегі интеллигенцияны орны. Проблеманы тарихнамасы.

ХХ асыр – революциялы сілкініс жне анды соыстар, геноцид, демографиялы тоырау мен экологиялы дадарыстармен тарихта алды. міне, біз ХХІ асыра ая басты. Бізді Отанымыз – азастан тарихы ш жз жыла жуы уаыт Ресей империясы мен кеес мемлекеті тарихыны рамдас бір блігі ретінде аралып келді. Отанымызды ткен тарихы бертінге дейін маркстік-лениндік теорияа, тапты партиялы методологияа сйеніп жазылып, аза этносыны клекесінде алдырылып келді.

Бгінгі кні аза халы зіні туелсіздігін айта жаыртан тста халы пен оны тарихына деген кзарас та тбегейлі згеріске шырады. «азастан Республикасында тарихи сана алыптасуыны тжырымдамасында» егер брын азастан тарихы бірттас КСРО тарихыны рамдас бір блігі ретінде ана ындырып келсе, енді оны лем тарихыны, Еуразия тарихыны, Орталы Азия елдері тарихыны аясында арастыру жнінде, азастан тарихыны лемдік тарих легіндегі лайыты орын айындауа ерекше кіл блінген. Отан тарихындаы бгінгі кн трысынан айта зерделеп, ты деректер негізінде теориялы жне методологиялы жаынан тередете білім беруді ажет ететін зекті мселені бірі – азастандаы тоталитаризм жне саяси уын-сргін тарихы.

Мселені мні мен аиатын шынайы тарихи деректер арылы айындап, тжырымдар жасауа болады. Бізді маманды пніне атысты жасауа болады. Бізді маманды пніне атысты азастанды дерек кздеріне тоталар болса. Бірінші осы жолдарды авторыны ылыми зерттеу жмысы барысында жинаан мраат деректері, ылыми басылымдарда, монографияларда жарияланан мраат материалдары. Екінші, мерзімді басылымдар деректері. Бл оамды-саяси, леуметтік-экономикалы жне рухани салалардаы озаушы кш ана емес, ол ткен уаытты жылнамасы. Белгілі бір кезені болмыс-бітімін тану шін сол кезедегі бапасзді тере зерттеу арылы да орасан зор млімет алуа болады. ХХ асырды басында, длірек айтса, 1917-1918 жылдары баыт-бадары, масат мен мазмны «Айап», «аза» жне баса да лтты басылымдардан згеше большевиктік басылымдар пайда болды. азастанда Кеестер билігі орнааннан кейінгі кезедерде лтты негіздегі мерзімді басылымдар біржола жабылды да, оларды орнын большевиктік басылымдар за уаыта басты. Біз арастырып отыран кезеде шыып тран «Ебекші аза», «ызыл азастан», «Социалды азастан», «азастан большевигі», «Народное хозяйство Казахстана», «Большевик Казахстана» жне таы баса басылымдар оамда болып жатан р алуан, ірілі-саты оиалардан халыа апарат жеткізу міндетін атарса, уаыт те келе елімізде коммунистік диктатураны орнау, кімшіл-міршіл жйені алыптасу жне орныу тарихыны нды дерек кзіне ай налды. Елімізде тк крделі леуметтік-экономикалы жне саяси реформалар жзеге асырылан ХХ асырды 20-30 жывлдарындаы мерзімді басылым материалдарыны негізгі баыттарын шартты трде бірнеше топа бліп арастыруа болады. Бірінші баыт ол лтты мселе, лтты мемлекет руа кзарас. Аталан баыт .Бкейханов, А.Байтрсынов, М.Дулатов жне баса алаш зиялылары мен сол жылдардаы лкелік партия Комитетіні бірінші хатшысы Ф.Голощекин «алашты жас буыны» деп баа берген С.Сдуаасов, Ы.Мстамбаев, Ж.Слтанбеков, С.ожанов, Ж.Мыбаев жне «либерал-коммунист» Н.Нрмаовты баспасз беттеріндегі маалаларынан танылды. Ф.Голощекин алаш зиялылары жнінде «оларды жмыса осып, партияа ала трса та, оларды байшыл, лтшыл салт-санасына арсы кресу керек» деген біржаты пікір станды. Бл пікір тек бірінші хатшыны ана емес, жалпы коммунистік партияны «ескі» интеллигенция туралы станан баыты болатын. Сол себепті де алаш зиялыларыны оамда болып жатан саяси жне экономикалы згерістерге, лт болып жатан саяси жне экономикалы згерістерге, лт мселесіне кзарасы большевиктік басылым беттерінде толы мселесіне кзарасы большевиктік басылым беттерінде толы жария етілмеді.

Негізгі дебиет: [2, 5, 7, 9, 10].

осымша дебиет: [ 12, 13, 17, 20, 22, 24, 30, 31, 32, 37].