ТАРАУ. ЕМДЕУ – АЛДЫН АЛУ МЕКЕМЕЛЕРІНІ ГИГИЕНАСЫ.

Емдеу-алдын алу мекемелеріні гигиенасы (аурухана гигиенасы), аурухана ішілік орта факторларыны науастар мен медицина ызметкерлеріне серін зерттеп, науастарды ауруханада болу жадайын жасартуа, емдеу рдістерін нтижелі жргізуге, медицина ызметкерлеріне олайлы ебек жадайын жасауа баытталан гигиеналы нормативтер, талаптар, ережелер дайындайды.

Емдеу-алдын алу мекемелері – бл, халыа білікті жне мамандандырылан медициналы кмек крсететін жне алдын алу шараларын жзеге асыратын медициналы мекемелер жйесі.Атапайтанда, олара науастарды стационарлы емдеуге арналан р трлі саладаы аурухана мекемелері, амбулаторлы-емханалы мекемелер мен диспансерлер (туберкулезге арсы, тері-венерологиялы, психо-неврологиялы, т.б.). перзентханалар, балалар жне йелдер консультациялары, жедел жрдем беретін емдеу мекемелері, шипажай-курортты мекемелер жне т.б. жатады.

Аурухана – денсаулы сатау ызметіні негізгі емдеу-алдын алу мекемесі. Мнда ауру трін анытау, емдеу, алдын алу жне алпына келтіру шаралары, сонымен атар, дрігерлер мен орта медицина ызметкерлеріні мамандыын жоарылату жне халыты санитарлы аарту жмыстары жргізіледі.

Науастар шін аурухана, тек ана ем абылдайтын мекеме емес, сонымен атар оларды уаытша болатын орны. йде алыптасан йреншікті стереотипті ауруханадаы баса тртіпке ауысуы, сыратына байланысты хал-жадайыны нашар немесе ауыр болуы, р трлі мшелері мен жйелеріні функционалды жадайыны бзылуы, гипоксия жне гиподинамия жадайлары науастарды кптеген тітіркендіргіштерге сезімталдыыны жоары болуына ыпал етеді. Оларды оршаан орта факторларыны серіне, оны ішінде, жпалы аурулара арсы тру ммкіндігі тмендейді, бл аурухана ішілік инфекцияны дамуы мен ауруларды асыну аупін жоарылатады.

Сондытан, науастарды стационарлы емдеуді жетістігі, кбінесе оларды ауруханада болу жадайымен байланысты. Жары, ке, таза палаталар, блмедегі таза ауа, тынышты, нды жне дмді таматану, жеткілікті йытау, кнделікті душ жне ванна абылдау, ааш, талдарды арасында серуендеу ммкіншілігі емдеу рдісіні зінен емдік маыздылыы кем емес факторлар болып табылады. Белгілі орыс терапевті В.А.Манассеин (1841-1901) : «терапия –бл, біріншіден, ауру адамны гигиенасы, егер науаса ажетті гигиеналы жадайлар жасалмаса, онда ол дрменсіз»-деген.

Аурухана мекемелерін жоспарлау, науастарды орналастыру, ауруханаларды жабдытау жне ктіп стау жніндегі гигиеналы талаптарды саталуы да, азіргі кездегі лемні кптеген елдеріндегі зекті мселе болып отыран аурухана ішілік инфекцияларды алдын алуды ажетті шарттары болып табылады. Жне де бл мселе, брыннан емдеу рдісімен атар келе жатан фактор ретінде, тек ана жпалы аурулар, хирургиялы жне босану блімшелерінде ана емес, баса да барлы блімдерге атысты.

азіргі кездегі аурухана ортасыны жне медицина ызметкелеріні ксіби іс- рекетін орындауымен байланысты факторлары медицина ызметкерлеріні денсаулыына да сер етеді. Мндай факторлара, мысалы, шамадан арты психоэмоционалды жктемелер, статикалы жне динамикалы дене жмысыны жктемелері, тнгі ызмет, инфекция жтыру ммкіншілігі, иондаушы жне иондаушы емес электромагниттік сулеленулерді, ультрадыбысты, олайсыз микроклимат жадайларыны, ауаны ластануыны, т.б. серлері жатады. Ебек жадайыны жасы, салауатты болуы, медицина ызметкерлеріні денсаулыын сатау ана емес, сонымен атар, здеріні мамандыына байланысты міндеттерін нтижелі атаруы шін де маызды.

Медициналы кмек крсету дегейі медицинаа ылымны жаа жетістіктерін енгізумен тйіндес болып келеді. Біра, кптеген жаа емдеу мен диагностика дістері жне оларды аспаптармен амтамасыз ету, гигиеналы талаптара сай келетін жадайлар жасауды талап етеді. Мысалы, лазерлерді медицина практикасына енгізу, олармен жмыс істеу шін блек блмелерді болуын жне ораныс шараларыны саталуын талап етті, магниттік-резонансты диагностиканы олдану – рылысты-жоспарлау шешімдерін жне т.б. ажет етті.

Сонымен, ауруханаларды жоспарлау, рылысын салу жне жмыс істеу кезінде, ауруханаларды гигиеналы трыдан аббаттандыру сратарын тиімді шешу шін, келесі аидаларды іске асырукерек:

1. Стационарда науастарды болуына олайлы жадай туызу, емдік-ораныс тртібін амтамасыз ету;

2. Аурухана ішілік инфекцияларды болдырмау;

3. Тиімді емдеу рдістері мен алдын алу шараларын жргізуге асыру шін жадай туызу;

4. Медицина ызметкерлері шін олайлы ебек жадайын жасау;

5. Рационалды таматануды йымдастыру шін жадай жасау;

6. Ауруханада жаа емдеу, диагностика дістерін, жаа аспаптар мен жабдытарды енгізу шін жадай амтамасыз ету;

7. Ауруханада медицина кадрларын дайындауа ммкіншілік туызатын жадайларды амтамасыз ету;

8. Науастар арасында санитарлы аарту жмыстарын жргізу жне салауатты мір салтын насихаттау шін жадайлар туызу.

Бл аидаларды брін орындау шін, ауруханаларды жоспарлау мен салуды бірінші кезедерінде-а негіз аланады: ауруханаларды орналастыратын жерін, жер телімін тадау, рылыс жйелерін тадау, аурухана мекемелерін жобалау кезедерінде. аидаларды жзеге асырылуы келесі кезедерінде де жргізіледі – блімшелерді орналастыруда, ішкі жоспарлау жне айта ру шешімдерінде, керек - жаратармен жабдытауда, санитарлы-техникалы безендірілуінде, имаратты жабдытауда жне жмыс істеп тран аурухана мекемесін санитарлы жаынан ктіп стауда.