Сурет. Жартылай боксты жоспары

1- палата; 2 –санитарлы жйе; 3- блімшеден кіретін жердегі шлюз; 4 – тама беруге арналан терезе; 5 –блімшеден кіретін есік; 6 –арайтын терезе.

Боксталан палаталар, негізінен, балалар блімдерінде олданылады, тсектеріні арасында, биіктігі 2-2,5 м ала ойылады, палатаа кіреберісте шлюз орнатылады. Ішек инфекциялармен жне жпалы гепатитпен аурандарды кдімгі палаталарда орналастырады.

Блімні ішкі жоспарлануы (емдеу кабинеттеріні, санткізгіштер, кіретін-шыатын есіктеріні орналасуы) «таза» (ауруханадан жазылып шыан адамдар, медицина ызметкерлері) жне «лас» (жпалы аурулары бар адамдарды, абылдау, кту, микробтармен ластанан материалдар мен заттарды абылдау, сатау) аымдарыны бір-біріне осылмауын амтамасыз етуі керек. Осы аымдарды р айсысына арналан, кіретін есігі, баспалдаы, лифттері болуы керек. Дліздеріні жоспарлануыны да, маызы зор. Палаталары дліздеріні екі жаында орналасан, рылысы тіпті бокстардан тратын блімдерді зінде олданылмауы тиіс. йткені, длізді екі жаында орналасан блмелер инфекциялармен айасып ластануы ммкін. Осыан байланысты, жпалы аурулар блімінде бір длізді, палаталары бір жаында орналасан рылысы рационалды болып табылады.

Жоспарлау шараларына палата терезелерін дрыс баыттау да жатады. рине, жпалы аурулар бліміндекн сулесіні бактерицидтік сері те маызды екеніне кман жо, біра терезелеріні максималды инсоляция тсетін жаа арай баытталуы, блмелерді ызып кетуіне кеп соады, бл дене ызуы ктерілген науастара олайсыз сер етеді, оны стіне, микрофлораларды кбеюіне ммкіндік туызады. Сондытан, терезелері отстікке, отстік-шыыса жне шыыса баытталуы олайлы саналады.

Санитарлы-эпидемияа арсы шаралар инфекция кзін анытап, ошаулауа, аурухана ортасыны ластануыны алдын алуа жне оздырыштарды таралу механизмін зуге баытталан. (10.5-кесте). Ауруханаларда аурухана ішілік инфекцияларды траты трде инфекциялы баылау жргізетін жйе йымдастырылады, оны міндетіне инфекция кзін анытау жне ошаулау, инфекция пайда болан жадайларда эпидемиологиялы тексеру, жуыны себебін жне механизмін анытау, оздырышты анытау жне ажетті шараларды дайындау кіреді. Ерекше крделісі, бактерия тасымалдаушылармен кресу мселелерін шешу. Бактерия тасымалдаушыларды анытау шін, жйелі трде медициналы тексерулер жргізеді, ажет болан жадайда санация жасайды. Біра адамдарды аурухана ортасында траты трде болуыны салдарынан санациядан кейін де, оздырыштарды айта жуы ммкін. Бактерия тасымалдаушы науастарда клиникалы белгілері жо кезде, анамнез жинау барысында пікірге келуі ммкін, сол кезде ажетті тексерулер жргізіледі. Аныталмаан жадайда, мндай адамдар жасырын инфекция кзі ретінде ала береді.

Маызды санитарлы-эпидемияа арсы шаралара, аурухананы ішкі ортасы ластануыны алдын алу жне оздырышты берілу механизмін зу жатады. Бл сраты шешуде блмелерді, жихаздарды, медициналы рал-жабдытарды максималды тазалыын сатауды лкен маызы бар. Жуыш жне дезинфекциялаушы заттарды олданып, еденін жууды, жихаздарын, терезелерін, есіктерін сртуді амтитын, аурухана бліміні барлы блмелерін жуып-жинау, кнделікті, тулігіне кем дегенде 2 рет, ажет болан жадайда одан да жиі жргізіледі. Инфекция жуы ытимал заттарды беттерін (тталар, еден, тсектер, т.б.) хлорамин ертіндісімен немесе баса дезинфекциялаушы заттарды ерітіндісімен суланан шберекпен сртеді. рбір сулы жуып-жинаудан кейін жне аымдаы пайдалану рдісінде, операция жасайтын, жара таатын блмелерді, йелдер босанатын залдарды, реанимациялы палаталарды, жаа туан балалар палаталарыны, ем-шара блмелеріні, жпалы аурулар бокстарыны ауасын 30 минут бойына ультраклгін сулемен зарарсыздандыру жргізіледі. Терезелері ішінен сирек дегенде, айына 1 рет жне ластануына байланысты жуылуы тиіс, сыртынан 4 – 6 айда, кем дегенде 1 рет. Асхана мен буфетті рбір таам абылдаудан кейін жинап - жуады. Баса блімдерден айырмашылыы, жпалы аурулар блімінде ыдыс-ая пен таам алдытарын алдымен зарарсыздандырады, содан кейін ысты сумен жуып, кептіреді. р трлі жпалы аурулар кезінде олданылатын зарарсыздандыратын заттар мен зарарсыздандыру дістері тиісті нсаулармен аныталады.

Аптасына, кем дегенде 1 рет, ал науастан шыан заттармен ластанан жадайда, тез арада іш киім мен тсек орнын ауыстыру ажет. Акушерлік стационарларда (босану блоктарында жне туан балалара арналан асептикалы режимдегі блмелерде) стерильді іш киімдер мен тсек жапыштар олдану керек. Жпалы аурулар, обсервациялы жне хирургияны іріді блімдеріндегі науастарды киімдерін, тсек жапыштарын жуу алдында, дезинфекциялайды.

Унитаздарды, писсуарларды, ванналарды, ол жуыштарды кн сайын зарарсыздандырып отырады. жет ыдыстары, жылытыштар, астыа салатын оралымдары, рбір науастан кейін дезинфекцияланады.

Ауруханалы инфекцияны алдын алуда, жеке бас гигиенасын жне асептика ережелерін сатау те маызды. Ауруханаа жмыса алынатын адамдарды барлыы міндетті трде медициналы тексеруден теді. Ас блогында жмыс істейтін адамдар мен науастара тікелей ызмет крсететін кіші медицина ызметкер, ай сайын медициналы тексерулерден теді, ал алты айда 1 рет бациллотасымалдаушылыа тексеріледі. Жпалы аурулармен ауыран, инфекциялы жарасы бар, терісінде, жоары тыныс жолдарында жне баса жерлерінде іріді аурулары бар, жедел респираторлы аурулары бар адамдар жмыса жіберілмейді. Науастара ызмет крсететін медициналы персонал, кн сайын жне кенеттен ластанан жадайларда ауыстырып киюге жеткілікті жмыс киімдерімен (халаттар, телпек, косынка, шркей, т.б.) амтамасыз етілуі ажет. Киімдерін зіні жеке шкафтарында сатайды, жуу орталытандырылан, біра науастарды киімдерінен блек. Акушерлік жне жпалы аурулар блімінде, операциялы блокта саба тетін студенттер жне баса блімдерден келген дрігер-консультанттар, техникалы жне кімшілік ызметкерлері де, ауыстырып киетін санитарлы киіммен амтамасыз етілуі ажет.

Медицина ызметкерлері жмыса келгенде, сырты киімін шешіп, олын сабындап жуады, содан кейін зіне арналан жмыс киімін (халаттар, телпек, орамал, аузына жне мрнына дкеден жасалан таыштарын, шркейлер, т.б.) киеді. Жпалы аурулар бліміні жне баса кейбір блімдерді ызметкері жмыса келгенде жне кетерінде санитарлы ткізгіштен теді. Операциялы жне босану залдарында жмыс істейтін ызметкер де, жмысты бастауды алдында міндетті трде, санитарлы деуден теді. Операцияа атысатын медицина ызметкерлері олдарын хирургиялы деуден кейін, операция жасайтын блмеде стерильді киім, бахилла, маска киіп, жмыс істейді. Стерильді ауыз-мрын таыштарды (маскаларды) йелдер босанатын залдарда жмыс істейтін медицина ызметкерлері де олданады.

Дрігерлер, медбикелер, акушеркалар рбір науасты арауды алдында немесе ем-шаралар жасау алдында жне «кір» жмыстар (блмелерді жуып-тазалау, науастарды киімдерін ауыстыру, дретханаа бараннан со, т.б) орындааннан кейін, міндетті трде олдарын екі рет сабындап жууы тиіс. р трлі медициналы ем-шаралар (дрі егу, ан алу, ан тамырларына сгі ттік (катетер) салу, трансфузия жасау, ынапты ректалды зерттеулер, т.б.) жргізу кезінде медицина ызметкері жмысты стерильді олап киіп істеуі тиіс. Науастарды арааннан немесе ем-шара жасааннан со, олабын шешпей трып, олын сабындап жууы, шешкеннен кейін, айтадан деуі ажет. Жпалы аурулары бар науастара ызмет крсеткен кезде жне р трлі емдеу манипуляцияларын жргізу алдында жне жргізіп боланнан со, олдарын 2 минут бойына дезинфекциялаушы ертіндімен дейді. Жмыстары асептиканы атал сатауды ажет ететін, хирургиялы, акушерлік ызметкер жне баса да медицина ызметкерлеріні олдары бекітілген талаптара сйкес деледі. Дрі егу кезінде шприцтен жуын болдырмау шін, олданылан инеге апашасын айтадан кигізуге, инелерді ауыстыруа тыйым салынады. олданылан шприцтерді, инелерді системаларды алдын ала зарарсыздандырып барып, ртеп, жояды немесе ндірістік деуге жібереді.

Стационара жататын науастар абылдау блімінде, санитарлы деуден тулері ажет, сонан со іш киімдер, пижамалар, палатада киетін ая киім беріледі, жеке жадайларда таза й киімін киюге рсат беріледі. рбір науасты жеке бас гигиеналы заттары (тіс щеткасы, ыдыстары, асыы, ырынатын ралдары, т.б.) болуы керек.

АІИ кзі таамды заттар да болу ммкіншілігіне байланысты, АІИ алдын алу жніндегі санитарлы - эпидемияа арсы шараларды ішінде, аурухананы ас блоктарыны рылысына, жабдыталуына, санитарлы жадайына, азы-тліктерді делуіне, дайын таамдарды лестіруге, жеке бас гигиенасына жне асхана ызметкерлеріні денсаулы жадайына ойылатын санитарлы-гигиеналы талаптарды саталуын баылау маызды орын алады. (VIII тарау).

атты тастандылар, эпидемиологиялы трыдан те ауіпті, осыан байланысты, рбір ауруханада оларды жинап, сатауа, залалсыздандыруа арналан дрыс ойластырылан жне жоспарланан жйе болуы керек.

Стационарды санитарлы жадайын жне режимін, аурухана ішілік ортасыны бактериялармен ластануын, дезинфекциялау жне стерильдеу тртібіні сапасын траты трде жргізілетін мониторинг арылы, барлы ойылан талаптарды орындалуы баыланады. Сонымен атар, осы талаптарды дрыс орындалуы, медицина ызметкері мен науастарды гигиеналы салауаттылыына байланысты. Яни, медицина ызметкерлері бл салада немі здеріні маманды біліктілігін жоарылатуы керек. Науастар арасында санитарлы аарту жмыстарын жргізуді де, маызы лкен, себебі, оларды гигиеналы тртіпті сатауы да, аурухана ішілік ортаны микробтармен ластану дрежесін тмендетеді.

Санитарлы-техникалы шаралар, атап айтанда, блмелерді желдету мен кондиционерлеу, АІИ алдын алу жніндегі шараларды міндетті трде жргізілетін элементі болып табылады, себебі, соларды арасында аурухана блмелеріндегі ластанан ауаны таза ауамен алмасуы, ауаны биологиялы жне химиялы ластану дегейіні тмендеуі амтамасыз етіледі. Аурухананы р трлі блімшелерінде желдетуді йымдастыруды зіндік ерекшеліктері бар, біра негізгі міндеті, ауаны тазарту жне «лас» зоналардан «таза» зоналара ауа массасыны аынын болдырмау. Мысалы, жпалы аурулар ауруханаларында имаратты рбір абатына, палаталы секцияа жне баса да жанындаы блмелерге ауаны з алдына блек механикалы оздырыштары бар, енбелі желдету жйесі арылы беріп отырады. Бокстардан жне жартылай бокстардан тратын секциялара енбелі ауа, оны таза зонасы ретіндегі тек дліздеріне ана беріледі. Длізден ол, бокстар мен жартылай бокстара енеді. Оларды райсысынан ластанан ауаны шыару шін, з алдына жеке каналдары мен шахталары, гравитациялы оздырыштары жне дефлекторлары бар сормалы желдету трімен жабдыталады. Енбелі жне сормалы ауа алмасу есесі бірдей -2,5. Егер, енбелі ауа сормалы ауадан кп болса, ластанан ауа бокстардан крші блмелерге ыыса бастайды. Егер, сормалы ауа кп болса, бокстара ауа длізден ана емес, сонымен атар баса бокстардан да, сорылып енеді. Осылайша, ластанан ауа аымы енуіні алдын алады.

АІИ спецификалы алдын алу, белсенді жне пассивті алдын алудан трады. Белсенді трі- вакцинация жасау, науастарды иммунизацилау, пассивті трі– гамма-глобулин, стафилококк анатоксинін жне басаларды егу арылы азаны иммунды кшін сатауа баытталан.