Такырып: азастан Республикасыны конституциялы ы негіздері
Практикалы саба жоспары:.
1. Конституциялы ы –жетекші ы саласы ретінде
2. Р Конституциясыны тісінігі жне мні
3. Р Констициясында мемлекет нысаныны негізгі белгілеріні бекітілуі.
4. Р-ы адам жне азаматты ыты мртебесіні тсінігі.
5. азастан Республикасындаы сайлау жйесі
Сабаты масаты: Мемлекетті конституциялы рылысы, оны ерекшеліктері, йымдастырылу ерекшеліктері, басару нысаныны белгілері туралы студенттерге тсінік беру
Баылау сратары:
1. Мемлекетті оамды бірлестіктер жне саяси партиялармен араатынасы 2. Р-ы оамды бірлестіктерді конституциялы-ыты мртебесі. |
3. Р-ы саяси партияларды конституциялы-ыты мртебесі
4. Референдумды ткізу тртібі. Референдум шешімдері
5. Р Президентіні конституциялы-ыты мртебесі, оны мемлекеттік билік
6. Мемлекетті оамды бірлестіктер жне саяси партиялармен араатынасы
7. Р Парламентіні жоары билік органдары жйесіндегі орны мен рлі.
8. Р Конституциялы Кеесіні ыты мртебесі: рамы, рылу тртібі, оны мшелеріні кілеттік мерзімі
9. Сот жйесіні орны жне рлі
Глоссарий:
Министрлік– тиісті мемлекеттік басару саласына басшылыты, сондай-а задармен кзделген шекте салааралы йлестіруді жзеге асыратын республиканы орталы атарушы органы.
кілеттілік – лауазымды орнына байланысты жне кейбір мселелерді шешу шін ажетті субъектіге берілген бірттас комплексті ы пен міндеттілік .
Парламент – за шыару функциясын жзеге асыратын республиканы е жоары кілді органы.
Преамбула – нормативтік актіні кіріспе блігі , онда оны абылдауды себептерін крсететін жадайлар крсетіледі , сол жатты алдындаы масаты жне міндеті баяндалады .
Референдум-азастан Республикасы Конституциясыны, конституциялы задарыны, задарыны жне мемлекеттік мірді зге де нерлым маызды мселелеріне арналан шешімдерді
Сайлау жйесі – замен белгіленген ережелер, аидалар жне баамдарды жиынтыы, оларды кмегі арылы дауыс беру нтижелері аныталады.
Сайлау округі – Парламент Мжілісіні жне Мслихаттарды депутаттарын, жергілікті зін-зі басару органдарыны мшелерін сайлау шін сайлаушыларды млшермен бірдей саны ескеріліп рылан ауматы бірлік.
Фракция – саяси партияны немесе замен белгіленген тртіппен тіркелген зге де оамды бірлестікті атынан кілдік ететін депутаттарды йымдасан тобы.
абілеттілік – замен белгіленген , зіні ыы мен міндетін з рекетімен жзеге асыру.
ы жйесі – ыты ішкі рамы, бірімен-бірі тыыз байланыстаы нормалар, институттар, ы салалары жне оан осымшалар.
оам –экономикалы жне рухани бірттастыпен , мір сру жадайын йымдастыруды ттастыымен сипаттайтын ,белгілі бір ауматаы адамдар бірлігі.
зірет- мемлекеттік орган, сондай-а , сол бір немесе зге лауазымды тлаа иеленетін жне тиісті зады жатта бекітілетін биліктік ытарды мазмны мен клемі.
ы бзушылы- ылмыскерлерді кінлі , ыа арсы, оама зиянды рекеті, оамны мддесіне мемлекетке , жеке адама зиян келтіреді.
осымша нормативті акт-заны негізінде жне оны орындау шін шыарылан нормативті акт.
Парламент – за шыару функциясын жзеге асыратын республиканы е жоары кілді органы.
Республика Президенті – мемлекетті басшысы, мемлекетті ішкі жне сырты саясатыны негізгі баыттарын айындайтын, ел ішінде жне халыаралы атынастарда азастанны атынан кілдік ететін е жоары лауазымды тла.
Шетелдік азамат – азастан азаматы болып табылмайтын жне баса мемлекетті азаматтыына тиесілігі жнінде длелдемесі бар тла.
Кіші топпен жмыс (работа в малых группах)
1-топ азастан Республикасыны Конституциясы бойынша «Адам мен азамат» блімі бойынша азастан республикасында азаматтыты конституциялы негіздерін атаыз (баптары бойынша).
2-топ азастан республикасыны азаматтыына кім ие бола алады?
Мнжазба таырыптары:
1. Р конституциялы рылысы тсінігі
2. Мемлекет егеменділігі
3. Мемлекеттік рылыс нысаны
4. Идеологиялы жне саяси плюрализм
5. Конституциялы-ыты нормалар.
6. Жергілікті мемлекеттік басару тсінігі.
7. Конституциялы Кеесті зыреті жне оларды жзеге асыру нысаны.
8. Р кіметіні зыреті жне оны ызметі.
9. Р Президентіні конституциялы-ыты функциялары.
10. Мемлекеттік органдарды йымдастырылу жне ызмет етуіні конституциялы аидалары.
Блиц – тесттер:
1. Р тыш Конституциясы ай жылы абылданды:
A) 1978 ж;
B) 1926 ж;
C) 1937 ж;
D) 1993 ж;
E) 1995 ж.
2. Р азіргі олданып жрген Конституциясы ай жылы абылданды:
A) 1995 ж;
B) 1993 ж;
C) 1998 ж;
D) 1978 ж;
E) 1991 ж.
3. Р 1995 ж. Конституциясына ай жылы згерістер мен толытырулар енгізілді:
A) 7. 10. 98 ж;
B) 7. 11. 98 ж;
C) 7. 12. 98 ж;
D) 7. 09. 98 ж;
E) 7. 08. 98 ж.
4. Мемлекет егемендігін алайша тсінеміз:
A) Экономикалы тратылы;
B)Мемлекетті зіні ішкі сырты саясатын айындауда еркіндігіні боланымен, туелсіздігіні болмауы;
C) Мемлекетті зіні ішкі жне сырты саясатын жзеге асыруда зге мемлекеттен туелсіз болуы;
D) Ішкі жне сырты саясатты жзеге асыруда, бір мемлекетті екінші мемлекетке тгелдей туелді болуы;
E) Мемлекетті зіні ішкі сырты саясатын айындап, іске асыруда зге мемлекеттерді ыпалынан туелсіздігі мен еркіндігі.
5. Р территориясында андай тіл мемлекеттік болып табылады жне андай тіл ресми трде оан теестірілген:
A) аза жне орыс;
B) аза жне аылшын;
C) Орыс жне аылшын;
D) аза жне татар;
E) аза жне збек.
6. Адам мен азаматты мен бостандыын мазмнына арай былайша жйелеуге болады:
A) Негізгі жне осымша;
B) Жеке жне жымды;
C) Жеке бас жне азаматты;
D) Саяси жне экономикалы;
E) леуметтік жне мдени.
7. Адамны элеуметтік ы мен бостандыы не шін ажет:
A) Адамны рухани жне оамды ажеттерін анааттандыру шін;
B) Материалды ндіріс пен оны блу, з ммкіндігін жзеге асыру шін;
C) Адамны мдени ндылыын анааттандыру шін;
D) Адамны моральды ажетін теу шін;
E) Адамны ішкі сенімін анааттандыру шін.
8. Адамны негізгі табии ыы:
A) мір сру;
B) Жеке баса ол тигізбеушілік;
C) адір – асиеті;
D) Ар ождан бостандыы;
E) Жеке бостанды.
9. Адамны белгілі бір мемлекет мшесі болуынан андай зара зады ытар мен міндеттер туындайды:
A) Азаматты;
B) кілеттік;
C) Кворум;
D) Апатрид;
E) Стандарт.
10. Ешандай келеспеушілікке жол бермейтін те ытар мен жауапкершілік аидалары:
A) За мен сот алдында барлыыны тедігі;
B) Іс-рекетіні еркіндігі;
C) Зады мінез-лы;
D) Нормаларды саталуы;.
E) Прецедент.
Нормативтік-ыты актілер:
1. азастан Республикасыны Конституциясы 1995 жылы, 21.05.2007 ж.
2. аза КСР-ні мемлекеттік егемендігі туралы Декларация. 25.10.1990.
дебиеттер:
1. Сапаргалиев Г. Конституционное право Республики Казахстан: Академический курс. Алматы: Жеті Жары, 2005.
2. Амандыкова С.К. Конституционное право Республики Казахстан.Астана.2001.
3. Сагындыкова А.Н. Конституционное право Республики Казахстан. Алматы. Білім. 1999.
4. Баишев Ж. Конституционное право Республики казахстан. Учебно-методическое пособие. Алматы: Жеті Жары. 2001.
5. Ащеулов А. Т. Конституционное право Республики Казахстан: учебник. Алматы, КазГЮА, 2001.
6. Баишев Ж.Н. Конституционное право Республики Казахстан: учебник. Алматы: Жеті Жаргы, 2001.
7. Сапаргалиев Г.С.Конституционное право Республики Казахстан: Учебник. Алматы: Жеті Жаргы, 2001.
8. Конституция для всех: Учебное пособие. Алматы, 2002.
9. Ащеулов А. Т. Этапы становления конституционного законодательства и конституционализма // Мир закона. 2000. №8.
4-таырып. азастан Республикасыны кімшілік ыты негіздері
Практикалы саба жоспары:
1. кімшілік ыты тсінігі.
2. Мемлекеттік ызметшілер.
3. Атарушы билік органдары.
Сабаты масаты: кімшілікыты ымы мен негізгі категорияларына тсінік беру
Баылау сратары:
1. андай оамды атынастар кімшілік ыты пні болып табылады?
2. кімшілік ыты жйесіне тсінік берііз.
3. кімшілік-ыты реттеу дістерін атаыз.
4. Мемлекеттік ызмет дегеніміз не?
5. оамды бірлестіктерге тсінік берііз.
Глоссарий:
1. Мемлекеттік басару.
2. Мемлекеттік лауазым.
3. кімшілік айыппл.
4. кім
· Тапсырма -1 Осы кімшілік дістерді рбіреуіне анытама бере отырып,