Ионды суле шыаруды нормалау жне оларды баылау приборлары.
Билет ответтери.
1. Ебекті орау задарын бзан зырлы тлаларды жауапкершілігі.
2. Ионды суле шыаруды нормалау жне оларды баылау приборлары.
3. имараттарды рылыс конструкцияларыны ртке тзімділігі.
4. ауіпсіз жмыс тсілдерін йрету жне ндірістегі нсамашы.
5. Иондаыш сулелерден орану шаралары.
6. рылыста ртті алдын алу.
7. рылыс нормалары мен ережелері.
8. Апаттар мен жарааттануды себептері.
9. Жарылу аупі бар рылыс имараттарын орау.
10. ндіріс жарыына ойылатын негізгі талаптар.
11. Баытсызды жадайларды тергеу мен тескеру.
12. рылыста электр ауіпсіздігі.
Ебекті орау задарын бзан зырлы тлаларды жауапкершілігі.
Ебекті орау – бл за шыырушы акты жйсі жне леуметтік-экономикалы, техникалы, гигиеналы жне йымдастырылан шаралар, аупсіздікті, денсаулыты орауы жне адамны жмыс барысында абілеттігі амтамасыз етуы.
алыпты жмыс режимі жне ауіпсіздік техникасыны талап бзан кезде жмысшыларды денсаулыы нашарлап кетеді.
Ебекті орау масаты – минимум болуы ытимал іске асыру жмыскерлердін аурлары жне оларды жарааттар, толы жабдыталанмен амтамасыз ету жне максималды ебек німділігімен жмыс істеу. Айын ндірістін жадайлары ауіптілікпен жне зияндылыпен бейнеленеді.
Ебекті орау задарын бзан зырлы тлаларды жауапкершілігі.
ауіпсіздік жне таза жмыс жадайларды талаптары кімшілікке жне жмыскерлерге міндетті. Осы Р-ны задары бзан кезде айыпты кімшілік, тртіптік, материалды жне ылмысты жауапты деп бледі. кімшілік жауабы – ылмыстан Р-ны за бойынша штраф салу. кімшілік жазаны тексеру жне адаалау мемлекеттік мекемелерге жктеледі.
Ебекті орау задарын бзан, ебекті орауа арналан келісімдер мен жымды келісім-шарттарды міндеттерін орындамаан немесе оан айшы келетін іс-рекеттерге баран зырлы тлалар жауапа тартылады. Олар мынадай жауапкершілікке тартылады: оамды, кімшілік, тртіптік, мліктік, ылмысты.
· Тртіптік жауапкершілікке тартылан жадайда ол ебек жне ндіріс тртібін
ата трде орындауы тиіс. Жазалау шаралары: ескерту, сгіс, жалаысы тмен ызметке ауыстыру, ызметінен алып тастау, белгілі бап бойынша жмыстан шыару.
· кімшілік жазаа ебекті орау задарын бзан зырлы тлалар тартылады.
Олар мемлекеттік баылау органдарыны ебек инспекторларыны алдында жауап береді. Кінлі тла баылау органдары бекіткен айыпплды тлейді.
· Мліктік жауапкершілікке зырлы тла ебек задарын бзып, осыны
салдарынан ксіпорын айылы оидан зардап шеккен немесе ксіптік дертке шалдыан адама оны шаымдануы бойынша толытай немесе жартылай темаы тлейтін болса, ол мліктік жауапкершілікке тартылады, яни мліктік шыындарды тейді.
· ылмысты жауапкершілікке тартылу азастан Республикасыны ылмысты
істер кодексіне сйкес аныталады. Осыан сйкес ол айыппл тлеуі немесе бас бостандыынан айырылуы ммкін.
Жмыскерлерге ебекті жарамдылыты жоалан кезде лде лген кезде ксіпорын Р-ны за бойынша біржолы жрдем тлейді. ндірістен зиян шеккендерге лде жмыскер лген кезде материалды жауабын ксіпорын атарады.
Ионды суле шыаруды нормалау жне оларды баылау приборлары.
Ебек гигиенасы – ызметкерлерді денсаулыын сатау, ндірістік орта мен ебек процесіні олайсыз серіні алдын алу жніндегі санитарлы-эпидемиологиялы шаралар мен ралдар кешені;
Ебек жадайлары – ебекке аы тлеу, нормалау, жмыс уаыты мен тыныу уаытыны режимі жадайлары, ксіптерді (лауазымдарды) оса атару, ызмет крсету аймаын лайту, уаытша жмыста болмаан ызметкерді міндеттерін атару, ебек ауіпсіздігі жне ебекті орау тртібі, техникалы, ндірістік-трмысты жадайлар, сондай-а тараптарды келісуі бойынша зге де ебек жадайлары;
Ебек ауіпсіздігі – ебек ызметі процесінде ызметкерлерге зиянды жне (немесе) ауіпті ндірістік факторларды серін болызбайтын іс-шаралар кешенімен амтамасыз етілген ызметкерлерді оралу жай-кйі;
Альфа сулесі () – кейбір заттарды ядроларыны радиактивтік ыдырауы кезінде пайда болатын гелий ядроларыны аыны болады. Бл сулені ішке кіру абылеті те аз, ал ондау абылеті те лкен болады.
Бета сулесі () – ядроларды радиоактивтік ыдырау кезінде пайда болатын электрондарды немесе позитрондарды аыны. Бета блшектерді – блшектерге араанда заттарды ішіне кіру абылеті кбірек, ал иондау абылеті азыра болады. Бл блшекті жру жолы ауада 160 см дейін, биологиялы талшыта – 2,5 см, орасында – 0,04 см болады. Бір – блшек ауада бір см жолында 50 пар иондар туызады.
Нейтрон сулесі (n)– ядроларды заряды жо нейтралды блшектеріні (нейтрондарды) аыны. Бл сулені те лкен ішкі кіру абылеті боландытан ол заттарды тере абаттарына дейін те алады, иондау абылеті де жоары.
Гамма сулесі () – жоары жиілікті электромагниттік толындар болады, оны те лкен ішке кіру жне те аз иондау абілеттері бар. Бл суле адам денесінен, баса заттардан емін-еркін те алады. Гамма сулесі бір см жретін жолында 1-2 пар ион туызады.
Ренген сулесі (p) – гамма сулесі сияты те лкен ішке кіру жне те аз иондау абілеті бар электромагниттік толындар болады.