Азастанны Еуропаны ауіпсіздік жне Ынтыматасты йымына траалы етуі.

Мадридте ткен Еуропадаы ауіпсіздік пен ынтыматасты йымына мше мемлекеттер Сырты істер министрлері кеесіні жалпы отырысында азастан Республикасы йымны 2010 жылы траасы болып сайланды.

Е баянды баыт – еліні баыты. Е биік мртебе де, е мнді, е мгі мртебе де – мемлекетіні мртебесі. Американ демократиясыны атасы Т.Джефферсон “Туелсіздік декларациясында” мемлекет баыта мтылуа тиіс екенін айтан. Осы трыдан араанда 2007 жылы 30 араша аза еліні баянды баыта жету жолындаы басты белестерді бірі болып саналарына біз кміл сенеміз. Мадридтегі кеесте 2009, 2010, 2011 жылдардаы ш траа ел белгіленді. 2009-да – Грекия, 2010-да – азастан, 2011-де – Литва траалы етеді. атарынан ш жыл траалы ететін штікті рамында тру арылы біз ЕЫ басшылыында да атарынан ш жыл боламыз. “ЕЫ тртібі бойынша ондаы траалы – штікті траалыы, іс басындаы, брыны жне болаша траа атар басшылы жасайды. Шынтуайтында, мселе азастанны ш жыл бойы ЕЫ басшыларыны бірі атаратын міндеттерді толыанды трде жзеге асыратындыы жайында болып отыр”, дейді осы шаруаны жеріне жеткізу жнінде Елбасы тапсырмасын млтіксіз атарып шыан азаматымыз – сырты істер министрі Марат Тжин.[30]

азастанны ЕЫ-а траалы етуге мтылысы елімізді саяси жне экономикалы трыдан туелсіз дамуыны 16 жылды кезеіні нтижелі сатысы болып табылады. Бл тінім бізді ауіпсіз лемге деген тжырымдамалы кзарасымызды маызды элементі болып табылады. Ол туралы Президентіміз Нрслтан Назарбаевты 1996 жылы ЕЫ-ны Лиссабон саммитінде сйлеген сзінде атап крсетілген. азастанны ЕЫ-а траалы етуі жргізіліп жатан реформаларды кшті озаушы кші болуа, одан рі ырытандыру мен ашыты баытындаы тадап алынан жолды дрыстыын осымша растауа баытталан.

Сонымен атар, осы шешім азастан шін ерекше сын болып табылады жне задар мен ы олдану практикасын ЕЫ-ны стандарттарына сйкес келтіру жніндегі ажырлы жмысты талап етеді. Мадрид саммитіні шешімі демократиялы реформаларды елеулі стимулы жне озаушы кші болады деп ойлаймын.

Мселен, бірнеше жылдар бойы елімізде ртрлі комиссиялар жмыс істеді. Оларды ішіндегі е соысы (Мемлекет басшысы траалы еткен Демократиялы бадарламаларды зірлеу жне натылау жніндегі мемлекеттік комиссия) осындай пікірталастарды орытындысын шыарып, елімізді Парламенті абыл­даан конституциялы реформалар топтамасын дайындады. Ал 2007 жылы 14 арашада Парламент Мжілісіні шешімімен оамды палата рылды. Ол барлы мдделі тараптара мемлекетімізді экономикалы жне саяси даму проблемасы трысынан з кзарастарын білдіруге жне оларды шешу тетіктерін айындауа ммкіндік беретін оамды натысу алаы болып табылады.

ЕЫ-а траа ретінде азастан 1992 жылы Хельсинки жатына жне 1994 жылы Будапешт жатына сйкес йымны ызметіне кіметтік емес йымдарды ашы трде атысуыны базалы аидаттарын жне Демократиялы институттар мен адам ытары жніндегі бюроны мандатын сатауды олдайды. Сондай-а, азастан гуманитарлы ауіпсіздікті амтамасыз етуге елеулі лес осуа жне ЕЫ-а атысушы барлы елдер шін маызы болуы ммкін тиісті тжірибені блісуге мдделі. Бізді ел Демократиялы институттар мен адам ытары жніндегі бюроны жне оны олданыстаы мандатын сатайтынын жне олара нсан келтіретін андай да бір рекеттерді олдамайтынын млімдейді.[31]

азастан ЕЫ-ны азіргі траасыны діни тзімділік жне дін бостандыы жніндегі ш жеке кіліні мандаттарын зартуды да малдап отыр. Бл аидаларды ала ілгерілетудегі бізді тжірибеміз згеге лгі болып табылады. Республикамыз лемні негізгі конфессияларыны рухани кшбасшыларын бір шаыраты астына жинап, лемдік жне дстрлі діндер лидерлеріні съезін екі рет, сондай-а ЕЫ-ны тзімділік жніндегі жоары дегейдегі кеесін ткізді. Еліміз “ркениет альянсымен” достасушылар тобыны мшесі болып табылады.

Атап айтанда, біз ЕЫ-ны Ауанстандаы атыыстан кейінгі реттеу дерісіндегі рлін кшейтуге баытталан бастамаларды олдаймыз. Бл жерде, е алдымен, осы ел шін басым деп табылатын леуметтік-экономикалы бадарламаларды жзеге асыру жніндегі жедел шараларды абылдау ажеттігі туралы айтылып отыр.

азастан зіні экономикалы реформаларды ілгерілетуімен, брыны Семей ядролы полигоны мен Арал теізіні крделі экологиялы проблемаларын шешудегі табысты тжірибесімен матана алады.

азастанны белсенді станымы, оны ЕЫ-ны ндылытарына адалдыы елімізді йыма траалы етуге ол жеткізуін амтамасыз етті, сондай-а осы функцияларды атараннан кейін де еліміз ыыласты ынтыматастыты жаластыра беретін болады. ЕЫ-ны белсенді атысушысы ретінде азастан бізді орта йымымызды болашаы шін жоары жауапкершілікті толы сезінеді. Біз ЕЫ-ны згермелі мір шындыына бейімделіп, зіні лемдік дегейдегі беделін сатай алатынына, Солтстік Атлантика жне Еуразия кеістіктерін жаластыратын жааран натысу алаына айналарына міттіміз. азастан осы міндеттерді іске асыруа ЕЫ траасы ретінде жне “штікке” атысушы ел ретінде де з лесін осуа зір. азастанны Сырты істер министрі. азастан ТМД мемлекеттері атынан сынылан орта кандидат болып табылады. Мны стіне, бізді тінішімізді ЕЫ-а атысушы мемлекеттерді дені олдап отыр. [32]

Бізді еліміз зіні геосаяси ауымы жнінен бірегей болып табылатын осы йыма траалы етуге дайын рі оан ауарлы да. йткені, ЕЫ Ванкуверден Владивостокка дейін созылып жатыр. Б Жарысыны 8-тарауына сйкес рылан ол Еуропадаы дадарысты жадайларды ертерек ескеріп, алдын алуды, бар а­тыысты жадайларды реттеп, одан кейінгі алпына келтіруді басты ралдарыны біріне айналды. ЕЫ-ны басты назарында ару-жараты баылауда стаудан бастап, экономикалы жне экологиялы ауіпсіздікке дейінгі алдын алу дипломатиясы, сенім мен ауіпсіздік шараларын ныайту, адам ытары, сайлауларды байау сияты мселелерді ке ауымы тр. азастанны осы негіздемелік баыттарды райсысы бойынша лемге айтар сзі, сынар сынысы бар деп есептеймін.

ЕЫ-а траалы етуімізді – лемдік оамдастыты елімізді экономикалы дамуын ана емес, елдегі демократиялы згерістерді де баалай білгендігі деп абылдаан жн. йым мшелері бізді демократиялы ндылытардан бас тартпайтынымызды кріп жне оан сеніп отыр. Осыны зі – лкен табыс. Еліміз азір азастанды натылыпен атар, демократияны еуразиялы моделін салу стінде. [33]

Кбiне траалы туралы шешiм азастанны демократиялы оам рудаы жне нарыты экономиканы ырытандырудаы айын жетiстiгiн мойындау болып табылады. ЕЫ атысу – елдерiнi консенсусы саяси тратылы пен сырты саяси баытты айындылыын амтамасыз еткен елiмiздi сырты жне iшкi саясатын мойындауа негiзделген. Бiрнеше себептерге байланысты бл тарихи жне тедессiз шешiм. Осылайша, ЕЫ-ны тарихында бл йыма мсылман халы басым тр­кi азиялы ел басшылы жасайды. детте ЕЫ траалары атарында Еуроодаа мше не мiткер атанан Батыс Еуропа мемлекеттерi басым болан. Мндай жоары дрежелi орына брын ТМД елдерiнi ешайсысы мiткер де бола алмады. азастанны траалыы туралы шешiм йыма атысушы барлы елдi шынайы теылы екенiн длелдедi. Жалпы аланда iрлiк беделдi форумдарды бiрiнi траасы статусы азастанды жаа лемдiк жйеде жаа дегейге ктеретiнi сзсiз. Орта жне за мерзiмдi перспективада бл баса да халыаралы рылымдарды шеберiнде, е алдымен Б, сондай-а АШ, Еуропа мен Азияны жетекшi елдерiмен арым-атынаста азастанны беделiне о ыпалын тигiзедi.Ендi ткен 2008 жылы iссапар ора кз тiгелiк.28-29-атар – Р делегациясы ЕЫ-ны 16-шы Экономикалы жне экологиялы форумны 1-шы жартысында атысты. 6-7-наурыз – Ашгабад аласында ЕЫ-ны 16-шы Экономикалы жне экологиялы форума дайынды конференциясы ттi.21-22-суiр – Астана аласында ЕЫ таырыбы бойынша дгелек стел ттi.

Аталмыш iс-шараа ЕЫ Хатшылыыны, йымда брын траалы еткен мемлекеттер Сырты iстер министрлiктерiнi кiлдерi, еуропаны зерттеу жне бiлiм беру орталытарыны басшылары атысты. Дгелек стел нтижелерi бойынша наты сыныстар тжырымдалынды. 16-мамыр – Астана аласында ЕЫ таырыбына атысты Сырты iстер министрлерiнi орынбасарлары дегей­iнде азастан-ресей екiжаты кездесуi ттi. 1-2-маусым – Хельсинки аласында (Финляндия Республикасы) ЕЫ-а траа елдер «Квинтетiнi» (Испания, Финляндия, Грекия, азастан ж­не Литва) Сырты iстер минис­трлерiнi кездесуi ттi.29-маусым – 3-шiлде – кезеiнде Астана аласында ЕЫ-ны 17-шi жыл сайыны Парламенттiк ассамблеясыны сессиясы ттi.азастан ЕЫ-да 2010 жылы Траалы етуi шеберiнде осындай крнектi жиналысты Астанада йымдастырылуы, парламентаралы байланыстарды тередетiлуiне жне елiмiздi айматы жне аламды ауымда беделiнi суiне зор лесiн осты. Бл шара ЕЫ Парламенттiк Ассамблеясыны масаттары мен мiндеттерiн жзеге асырылуына жне ЕЫ-ны халыаралы алаында кшбасшылы рлiн арттыруына ыпал етедi. Сессияны салтанатты ашылуында Р Президентi Н.Нзарбаев, Р Парламент Сенатыны Траасы .Тоаев, Мжiлiс Траасы А.Мусин жне ЕЫ ПА Президентi Г.Леннмаркер сз сйледi. Ассамблеяны соы ж­мыс кнiнде Португалияны кiлi Ж.Соареш ЕЫ ПА Тр­аасы болып, Р Парла­ментi Сенатыны Траасы .Тоаев Траа орынбасары жо­ары лауазымдарына сайланды. Сессия жмысында Еуропаны, Азияны, Американы 50-ден астам елдерiнен 500-ден астам делегаты жне халыаралы, парламенттiк йымдарды кiлдерi атысты.

Экономистерді айтуы бойынша осынау халыаралы беделді йыма траа болу азастанны экономикасын дамыта тсуге осымша серпін береді. Айматарды экономикасын арттыруа баытталан трлі дерісті бадарламаларымызды іске асуына, тезірек ала жруіне бл мрынды болатыны да аны. Сондай-а оны рылымды сапасын жасартуа, отанды тауарларды бсекеге абілеттілігін арттыруа, экономикалы леуетімізді ртараптандыруа осымша кш берері сзсіз.

Ауыз су секілді леуметтік мселелерді де з шешімін табуына ыпал ететіні кмнсіз. йткені, ЕЫ-а мше мемлекеттерді кбіні экономикалы даму дрежесі жоары, леуметтік трыдан лкен жетістіктерге жеткен.

азастанны ЕЫ-а траалы етуі азастанды дипломатияны ірі жеісі болды

Туелсіздікті алашы жылдары азастан лемдік державалар мен беделді халыаралы йымдарды, оны ішінде ЕЫ-ны олдауын ажет етті. Дегенмен, лемдік оамдасты уаты жаынан дние жзінде тртінші орын алатын ядролы аруа ие азастан Республикасыны сырты саясатында йлесімділікті болуына мдделі еді. Осыны ескерген азастан сырты саясатында стратегияны зегі саналатын кпжаты ріптестікті тадады.

ЕЫ зіні бірегей географиялы натысу алаында осыан ерекше міт артты. Сондытан жетекші Батыс елдеріні йыма кіруге шаыруын азастан Еуропа­ауіпсіздігіні жаа архитектурасын руа баытталан адам ретінде абыл алды. рі ол те ыты жадайында болды жне онда бле-жаратын желі жо еді. [22]

2003 жылы кандидатурасын ресми сынан кезден бастап азастанды дипломатия объективті жне субъективті иындытара арамастан, ЕЫ-а траалыа тінішті жаластыра берді. Жасыратыны жо, айтарлытай олдау боланымен, азастанны ЕЫ-а саяси кшбасшы болу ниетіне біратар елдер, оларды ішінде ыпалды мемлекеттер тарапынан жекелеген скептицизмдер орын алды. Блар ЕЫ-а ешандай атысы жо формальды трдегі талаптар еді.

алыптасан осындай иын жне атал цейтнотты жадайлардан азастанды сырты саясат ведомствосы екіжаты жне кпжаты крделі келіссздер жргізу арылы зіні лтты мдделерін толы сатай отырып, ала ойан масатына жетті. азастанны кандидатурасына шамалы кедергілер боланымен, “еуроспективтік” болжамдар аталмады. Сондай-а оны “ескі” жне “жаа” мшелері арасындаы арама-айшылы салдарынан туындайтын ЕЫ-ны ішкі ткір дадарыстары да салынын тигізбеді.

азастанны беделді йымды басару ыына ие болуы, оан атысушылар арасында зара тсіністікпен арап, олдау білдіруі – ЕЫ шін мртебе. Мн-маынасы бойынша азастан Республикасыны кандидатурасынан бас тартуа андайда бір себеп-салдар жо еді. ЕЫ ережесінде траалыа кандидаттарды тадау критерийлері мазмндалмаан, сонымен атар, міткер мемлекеттен бас тарту лі кездеспеді. Ал азастанны тінішін бастапы кезде-а йыма мше елдерді басым кпшілігі олдады, атысушы мемлекеттерді ешайсысымен алын­байтын пікір алшатыы болан жо.

азастанды дипломаттар траалыа оды шешім абылдануы шін ауымды бтуалы тырнама ра отырып, саяси ралдарды барлыын іске оса білді. Бан азастанны туелсіздігін аланнан бергі 16 жыл ішінде жргізген сырты саяси баыты ызмет етті.

азастанны траалы етуіні елімізді сырты жне ішкі саяси мселелеріне осатын лесі ерекше болма. азастан зін халыаралы ауіпсіздік проблемаларын шешуге, кпжаты ынтыматасты пен зара тиімді интеграцияны да­мытуа белсенді атысушы, жатаушы ретінде крсетті. лемдік оамдасты Астананы жаанды жне айматы ауіпсіздікті амтамасыз етіп, арусыздану жне аруды таратпау режімін ныайтуа, сондай-а Ауанстан мен Ирактаы жадай­ды тратандыруа, лакестікпен, діни экстремизммен кресті кшейтуге, мдени жне дінаралы натысуды дамытуа осан лесін жоары баалап келеді. [28]

Бізді елімізді азіргі кездегі жетістігі лемдік ерекшеліктерді ескере отырып, мдени ркениеттілікке толеранттылыпен арау, теылы натысуа бейімделу, бір-бірімізді мддемізді орауа мтылу, адам ы арасындаы зара байланысты жандандыру жне ауіпсіздікті ныайтумен сипатталады. Міне, осылар азастанды дипломатияны ЕЫ жанындаы саяси кшбасшылы кілеттілігін жзеге асыруда негізгі сапалы іс-шаралары болады.

Траалы етуді азастандытарды пайдасына шешілуіндегі негізгі факторларды бірі азастан сырты саясаты масатыны айындыы жне ЕЫ ызметіні аидаттары, сондай-а ЕЫ ызметіндегі ш лшемні барлыы бойынша міндеттемелерді млтіксіз орындауы жне азастан сырты саясат ведомствосыны ЕЫ институттарымен (ДИАБ, ВКНМ, ЕЫ ПА) жауапты зара іс-имылда жмыс істегендігінде жатыр.

ЕЫ-ны лтты азшылы ісі жніндегі жоары комиссары Кнут Воллебек 2007 жылы азанда Астанаа сапары кезінде азастан мен ЕЫ институттары арасындаы ынтыматастыты лгі болатын тжірибе деп атады. ЕЫ жоары комиссары, сондай-а азастанды тараппен жобаларды йымдастыру жніндегі зара іс-имылды белсенді трде жаластыруа ынта танытып, оамда этносаралы жне конфессияаралы атынастар аясындаы лтты міндеттерді жзеге асыруа ыпал етуге дайын екендігін білдірді.

Мндай мысалдар крініп тр. азастан ЕЫ ызметін орталыазиялы баытта дамыту ажеттігі туралы идеяны ілгері жылжытады. Нтижесінде зіні тарихы мен даму ерекшелігі бар аймаа йым тарапынан назар аударыла бастайтын болады. 2006 жылы 29 наурызда ЕЫ-ны азіргі траасы Карл де Гухт азастана сапары кезінде: “ЕЫ шін Орталы Азия – ерекше маызды айма, ал з кезегінде азастан Орталы Азиядаы ерекше маызды ел болып табылады”, – деп атап тті.

Бгінде азастан сапалы трыдан Орталы Азияны барлыына даму мен тратылыты жаыртуды лгісі болып отыр. Сондай-а ол ЕЫ-ны айматаы негізгі ріптесі болып табылады.

азастан экономикалы иындытарды бастан ткізген Орталы Азия елдеріне ЕЫ-ны наты жне тжірибе жзінде крсеткен кмектерін тсінеді. Осыан байланысты азастан Сырты істер министрі М.Тжин зіні 2007 жылы 30 суірде Венадаы ЕЫ Траты кеесіні арнаулы отырысында сйлеген сзінде: “Орталы Азиядаы ажеттілікті шоырландыруда біз кршілеріміз шін ерекше маызы бар ЕЫ жобаларын бюджеттен тыс те аржыландыруа дайынбыз. Екіжаты атынастар аясында азастан айма елдеріне де, Ауанстана да белсенді олдау крсетеді. Мысалы, азастан ырыз Республикасына клемі 100 миллион долларды аржылай кмегін крсетуге дайын екенін білдірді. Донорлы кмекті ЕЫ-ны жобалы ызметі арылы крсету йым ызметіне Орталы Азияны тартуа ыпал ететіндігіне біз сенімдіміз”, – деп атап крсетті. [33]

2006 жылы 14 арашада Венада ЕЫ Парламенттік Ассамблеясыны траасы Г.Леннмаркер: “азастанны ЕЫ-а траалы етуі Орталы Азияны йым ызметіне тартуда маызды элемент болады, сіресе жанжалдарды реттеу, адам ыын орап, адам саудасы мен есірткі трафигіне арсы іс-имыл жасауа атысты”, - деп млімдеді.

азастанны сырты саясаттаы белсенді станымы оны беделі мен ммкіндігіне, сондай-а траалы бойынша о шешім абылдануына толы сйкес келеді. азастанны бастамашылыы ркениетті лемдегі аса зекті проблемаларды озайды. Бл Азиядаы зара ыпалдасты жне сенім шаралары жніндегі кеесті (АСШК) шаыру идеясына да жне жаанды дінаралы жне конфессияаралы натысуды дамытуа да атысты.

азастан кпжаты рылымдара (ТМД, ШЫ, Э, ЕурАзЭ) жетекшілік жасауда лкен йымдастырушылы жне саяси тжірибе жинады. Бл ЕЫ-а траалы ету кезінде оны жмысын ойдаыдай жргізуге ммкіндік береді. ЕЫ-а азиялы балама – азастанны бастамашылыымен рылан АСШК-ге 15 жыл бойы жетекшілік жасап келе жатуыны ерекшелігі аз болмаса керек.

Бізді еліміз ЕЫ траалыына ол жеткізу арылы азастанды дипломатия зіні икемді станымы мен йлесімділігін длелдеді, лтты мддені берік стап ана оймай, йымны созылмалы дадарыстан шыу ммкіндігін жасап берді.

азастан ЕЫ-ны халыаралы ауіпсіздікті амтамасыз ету мддесінде сатау ажеттілігіні аны тсінеді, сонымен атар, ЕЫ-ны халыаралы беделін сіруде жне ауіпсіздікке атысты ткір проблемаларды шешуде оны ммкіндігін пайдалану ажет деп біледі. ЕЫ-ны реформалауды ажеттілігі азастан з кандидатурасын йым траалыына сынанда байалды.

Бдан баса азастанны ЕЫ-а траалы етуі азастанны халыаралы жне жалпыеуропалы кеістік аясында жоарыда крсетілген мселелер негізінде ауымды жне тиімді іс-имылдар жасауа ммкіндік береді. азастан зіні лтты мддесін халыаралы кеістік мддесіне ндестіреді, ЕЫ азастан Республикасыны лтты мддесін де жаанды дегейде осымша хабар тарататын табии арна ызметін атарады.

азастан траалыы Орталы Азияда ауіпсіздікті, тратылыты алыптастырушы маызды фактор болады; ЕЫ аясында теізге шыатын жолы жо елдер шін клік-транзиттік натысуды дамытып, Орталы Азиядаы экологиялы проблемаларды шешуде негізгі рлді бірін ойнайды, экономикалы дамуды арынын арттырады, сондай-а айматаы интеграцияны дамытуа осымша серпін береді.

Мадридтегі жетістікті азастан кшбасшысы Н.Назарбаевтан бастап, азастанды дипломатияны трлі лгідегі, бан оса форин-оффис, парламенттік дипломатия жне МЕ-лер желісі бойынша халыаралы ынтыматасты, баса да азаматты оам институттары те бліседі.

Астананы ЕЫ траалыына берген тінішіні анааттандырылуы – азастан дипломатиясыны бсекелестікке абілеттілігін крсетеді.

азастанны траалыы бізді елімізге ана емес, ЕЫ-ны зіне тиімді. 2006 жылы 27 наурызда зіні Астанаа сапарында ЕЫ-ны брыны траасы, Бельгия сырты істер министрі Карел де Гюхт "Орталы Азия аймаында жетекші бір мемлекет болуы керек, ол мемлекет аймаа з ішінен экономикалы даму нрін дарытып, бкіл айматы тратылыына ыпал етуі керек" деп млімдеді. Сонда ол "азастан Орталы Азия аймаында е маызды ойыншыны бірі боландытан, ол ЕЫ траалыына толытай міткер бола алады" деген еді. Гюхтты баса аударан мселесіні бірі еліміздегі толерантты жайы еді. Ол: "Бкіл лемде ркениеттер соысы байалып отыранда азастанда тзімділік ахуалы алыптасан", – деп атап крсетті. Осы орайда азастанны ЕЫ-а траалыы осы заманы е басты атерлер мен ауіптерге жедел жне салматы жауаптара кепілдік беретінін айтып ткім келеді. [31]

ЕЫ-а траалы ету – жалпа тілмен айтанда, чемпиондар лигасында ойнау. Бл – бізді елімізді жеткен жетістіктеріні, баындыран биіктеріні о баалануы. Яни айналамыздаы кршілеріміз бізге арап бой тзеп, лгі-рнектерімізді неге етіп алып, тиесілі жерінде кдесіне жаратып жатса, одан арты не нрсе бар?! азастанны Орталы Азиядаы рліні андай екенін біз емес, басалар айтып отыр. андай да бір ты рдісті кшбастаушысына жрт ерекше сын кзімен арайды. з пайымдауымызша, ЕЫ шеберінде жріп жатан демократиялы рдістерді бізді аймата рі арай жаластыратын болса, бл – йыма ана емес, зге ірдегі елдерге де пайдалы.

– Бізді елімізді ЕЫ-а траалы ету жолы жеіл тті дей алмаймыз. 2010 жылы ЕЫ-а азастанны траалы етуі – е алдымен бізді мемлекетімізді басшысы Нрслтан бішлы Назарбаевты ерекше ебегіні, халыаралы беделіні, саяси ерік-жігері мен мтылысыны айаы болып табылады. Шетелді ауымы ол кісіні наты нарыты атынастарды мірге енгізу, саясатта ке ауымды демократия орнытыру, Азия мен Еуропада бейбітшілік пен тратылыты ныайту шін андай кш-жігер жмсаанын жне ойдаы ісін алай жзеге асыранын жасы біледі

Траалы азастана да кп нрсе береді.

Біріншіден, азастан дамыан, ркениетті, демократиялы, ыты мемлекет, азаматты оам болу шін алдына жаа масаттар ойып, те жоары міндеттеме абылдайды, оны жзеге асыру жолында тер тгеді.

Екіншіден, азастан леуметтік, саяси дамуды жаа сатысына ктеріледі.

шіншіден, азастан Еуропа елдерімен тыыз арым-атынасты жаа сапалы сатысына кшеді.

Тртіншіден, дниежзілік оамдасты азастанды тануын тередетеді, елімізге сенім дегейі артып, достарымыз кбейеді.

Бесіншіден, азастанны халыаралы беделі арта тседі. Яни беделі бар елге рашанда сыйласымдылы ілтипаты білдіріледі. Беделі бар елді аты жреді, сзі теді.

Сол сияты Нрслтан Назарбаев айтандай, азастан да траалыа “р ол” келейін деп отыран жо. азастанны глденуін амтамасыз ететін халыны бірлігі, ынтымаы, лтаралы татулы, дінаралы, оамды келісімні азастанды моделі де ЕЫ-ны кн тртібіне енуге бден лайы. 2010 жыла зірлік барысында бізді мемлекеттік рылымдарымыз халыаралы атынасты жаа мектебінен тіп, мол тжірибе жинатайды, ызметкерлеріміз, мамандарымыз седі. Баралы апарат ралдарыны тынысы кеейеді, анаты алыса сермеледі. ЕЫ-ны жмысын барлы елдерді ауіпсіздігін, ынтыматастыын амтамасыз ету масатына жмылдырып, беделін ктеруге бізді ел зіні лесін осуа мол зірлікке кірісіп те кетті. [26]

ЕЫ-а траалы ету арылы азастан мемлекеттегі ел трмысына байланысты су, ркендеу лшемдеріне жаа талап, жаа сапа беретіні де аны. Бл оиа азіргі кездегі бізді дамыан 50 елді атарына осыламыз деген наты масатымызбен ндес. Яни, алда тран міндеттер лан-асыр.

азастанны адам ыын, еркіндігін, жеморлытан арылар тазалыын амтамасыз ететін жаа шараларды жзеге асырылуына бкіл халы болып жмылу – алдаы кезені е абыройлы келбеті болма.

орыта айтанда, Мадрид шешімі Еуропа елдеріне аншалыты ажет болса, азастанны мемлекет ретінде кшейіп, жаарып, болаша шін жаа тыныс алуына да соншалыты ажет.

ЕЫ-а траалы ету, бірінші кезекте, бізді елімізді жалпы бірдей стандарттара, сіресе, адами лшемдерге сйкес болуын, сондай-а мемлекетімізді саяси жйесін жетілдіруді талап етеді. Осы трыдан келгенде Парламентті саяси жйені одан рі реформалауа осатын лесі оматы. азастанны ЕЫ-а траалы етуі тарихымыза алтын ріптермен жазылып ана оймай, ЕЫ-а мше мемлекеттерді, ттастай аланда, лемдік оамдастыты ттастырып, шоырландыру ісіне жаа леп келеді деп сенемін.