азастанны халыаралы ауымдастытаы орны мен беделі

аз.н – лемдік ауымдастыта.аз.н з туелсiздiгін аланнан кейінгі 20ж.ішінде сырт.саясат баытында айтарлытай жетiстiк\ге ол жеткізді. Тарих шін 20 ж.те ыса мерзiм, йтсе де, осы кезе аз. л.к ау. егемендi субъектi ретінде алыптасуы рдісінде е маызды мерзiм болып таб.ды.. зара сенімділік аида\ына негiзделіп, тедестірілген кп векторлы сырт.саясат. арасында аз.н л.к ау.ты жо.дегейдегі халыаралы мойындауына ол жеткізді.Р. Пр.ті Н..Назарбаев атап ткендей, геосаяси трыдан аланда Еуразия рлыы. орт.ында орналасуы арасында аз.н iс жзiнде Шы пен Бат. аралыындаы зiндiк 1кпiрге айналды. Осы жадай Ресей, ытай, АШ, ЕО ел\і мен мсылман лемі секілді ірі лем.к ж.е айматы держава\ арасындаы крделi геосаяси жадайда сындарлы мдде\ тедігін сатауа ммкіндік береді Осы трыда назар аударатын 1жайт – аз.н з туелсiздiгін жариялааннан кейін Кеес одаы. ядро. ару-жара оймасы мен жаппай ырып-жою ару\ы. (ЖЖ) едуір блігін мрагерлікке алды. Осындай жадайда жас мемлекет. алдында атом аруын сатай отырып, лемдегі 4шi ядро. держава болу н\е кеудемсотытан бас тартып, ядросыз лемге адам басу секілді те лкен тадау трды. Пр. Н.Назарбаев. сол кезеде жаппай ырып-жою аруынан бас тарту туралы шешiмі л.к ау. тарапынан лкен олдауа ие болан еді. Респ басшылыы. з еркімен ядро. арудан бас тарту мен Семей ядро. полигонын жабу ар. ядро. арусыз, ауiпсiз лем ру жолындаы табанды шешімі ЖЖ-дан з бастамасымен бас тартан ел ретінде рметті ал.орынды иемденуге ммкіндік берді. Сонымен атар таы да атап тетін те маызды 1жайт – ол бiз. Елбасымыз. сынысы б.ша Б Бас Ассамблеясы. 29-тамызды ядро. сына\а арсы халыаралы рекет\ кні етіп жариялау бд.ды. Туелсіздік. ал.жыл\ынан бастап аз.н зін халыаралы атынас\д. маызды мшесі ретінде крсете білді. Бгінгі тада еліміз жетекші интеграциялы рылым\ мен лем.к ауымдас. міріндегі зі. сындарлы ызметi. ар. заманауи лемi. экон.сы мен саясатында белсендi рл атаруда. Респ.мыз. халыаралы мртебесi. жо.екендігі. мыс.ы ретінде аз. ТМД, ШЫ, ЕврАзЭ, ЕЫ ж.е ИК сияты беделді халыаралы рылым\а траа ретiнде сайлануын алуа б.ды. Сонымен атар з кезегінде аз. бастама.ы да л.к ау. тарапынан олдауын тауып отыр. М/ы, Р Пр.ті Н. Назарбаевты 1992ж Б Бас Ассамблеясыны 47-шi сессиясындаы Азиядаы зара рекеттестік ж\е сенім шара\ы жніндегі кеес шаыру туралы бастамасы лем ел\іні олдауына ие болды. Жаанды саяси кеiстiкті жааруы жадайындаы Н. Назарбаевты бл сынысы ерекше зектi болды. Елбасыны Еуразиядаы бейбітшілікті сатау мселе\і мен халыаралы ауіпсіздікті ке белдеуін алыптастыру жолындаы белсенді саясаты л.к ау. алдында аз. бейбітшілік сйгіш мем.т рет.гі жаымды беделіні алыптасуына ыпал етті. азіргі тада АСШК йымына 20дан астам азиялы ел мше- мем.т\ ретінде кірсе, лемні трлі рлы\ыны оннан астам мем.\тері баылаушы\ болып табылады. Сонымен бiрге Азиядаы зара рекеттестік жне сенім шаралы жніндегі кеес жмысына Б, ЕЫ жне АЕЛ секілді халыаралы йым\ ат салысуда. Респ.мызды азиялы жне еуропалы ауіпсіздік рылым\ында жауапты мше ретінде араласуы оны беделін арт.п, трлі пікіралмасу ала\ындаы кілеттілігін кеейтті. Ел. басшылыы мен дипломатиялы кешеніні ерен ебегіні негізінде еліміз кп жаты ынтыматастыты жаа сапалы дегейiне шыты. Респ. халыаралы дегейдегі беделіні скендігін аз. 2010ж ЕЫ-а траалы етуі таы да бір рет длелдеді. Бл беделдi еуропалы йымны модераторы рлiн орындай отырып, Р Пр.тi Н. Назарбаев Астанада ЕЫ-а мше-мем\ді мем.т жне кiмет басшы\ыны саммитін ткiзу туралы бастама ктерді. ЕЫ-ны саммитіне йымны 56 мше-мем.і мен ынтыматасты жніндегі 12 ріптес-елді мем.т жне кiмет басшысы, ресми тла\ы, сонымен бірге баса да халыаралы жне айматы йым\ды кіл\і атысты. Он жылды зiлiстен кейiнгі ЕЫ ел\іні басшы\ы кездесуінде, ауiпсiздiкке сенiм жне ашыты негiзiнде арайтын йымыны жалпыны амту жолын айта растаан «ауiпсiздiктi ауымдастыына апарар жолда» атты Астана декларацияны абылданды. аз.ны ЕЫ-а траалыы мен Астанадаы ткізілген басосу л.к ау. пен шетел мем\iнi ыпалды кшбасшы\ы тарапынан жоары баалады. ЕЫ, ИК жне ШЫ секілді беделдi халыаралы йымдардаы з траалыы аясында азастан айматы ауiпсiздiк жйесiнi ныаюуына жне де кп жаты ынт. бдан ары орныуына зіндік лесін осып келеді. Мысалы, ШЫ-ны траасы ретіндегі аз. негізгі басымдытарыны бірі – Орталы Азия аймаындаы бейбітшілікті, тратылыты жне ауіпсіздікті сатау. Бл мселеде йым. Б, ЕЫ, АСШК, ИК, НАТО, К ж/е де баса да халыаралы интеграциялы рылым\мен зара тыыз рекеттестік орнатуы маызды рол ат.ды 2011 ж. жазда аз.н Ислам конференциясы йымына траалы еті мандатын абылдап алады. Бл жаынан аланда, еуропалы ауіпсіздікті негізгі рылм\ны бірі – ЕЫ-на раалы етуді белсенді кезеін бастан ткерген аз.ды дипломатияны ИК басшылы ету барысында «ркениеттер пікіралмасуы» жаа тетігін жмыса осуа ажетті тжірибесі болады. Осы жерде айта кететін таы бір маызды мселе – аз.ды басшылы соы жыл\да жргізіп келе жатан ркениет\ мен дін\ арасындаы пікіралмасуды тередету мен дамыту саясаты аса маызды сырты саяси арекет екендігі. аз.н 2003, 2006 жне 2009 жыл\ы лемні негізгі конфессия\ыны діни кіл\ін жинаан «лемдік жне дстрлі діндер кшбасшы\ыны» ш съезін ткізген болатын. ткен съез\ барысында аз.н През.ті Н.Наз. бастамасы б.ша ркениетаралы ж/е дінаралы атынас\ды барынша зекті мселе\і талыланды. Бл форум\ды негізгі масаты лемдік дін\ді зара бейбіт дамуы жне де дін\ диалогын жзеге асырып, бірлескен шешім\ абылдауа ажетті траты жмыс істейтін халыаралы дінаралы институт ру болып табылады. лемдік жне дстрлі дін\ кшбасшы\ыны IV съезi 2012 жылды Астана аласында ткізу жоспарланан. аз.н сырты саясатыны таы бір маызды векторы ретінде ТМД кеістігіндегі интеграция мселесін алуа болады. аз.н Пр.ті Н.Назарбаев алаш рет 1994ж наурызда Мскеу мем.тiк университетi абырасында Еуразия одаын ру туралы бастамасын ктерген болатын. Еуразиялы бастама наты жзеге асуы. мысалы ретінде бірнеше мемлекетаралы рылым. жмыс жасауын, оны ішінде ЕврАзЭ жне соны негізінде рылан аз.н, ресей жне Белорусь ел\іні Кедендік одаын атауа болады. Осылайша, азн бгiнгi тада сырты саясаттаы алдына ойан барлы масат\ына жетті деп сеніммен айтуа болады. Бан осыншама ыса мерзімде ол жеткізілген халыара. бедел мен ел. лемдік танымалдыы мысал болады. аз.н лемдік саясатта маызды рл ат. бас.ды, жне де Рны кейбір бастама\ы да лемдік ауымдасты тарапынан олдау тапты. аз.н Пр.ті Н.Назарбаев. сындарлы саясат. ар.да аз.н Орт Азия секілді трасыз айматаы тра. пен ауіп.к аралына айналып ана оймай, сонымен атар экон.сы арынды дамып, халыны л-ауаты немi артып келе жатан глденген мем.ке айналып келеді.