Ндірісті жне ауыл шаруашылыыны жеке салаларындаы ебек гигиенасы.
Екінші блім
Тарау
ндірісті жне ауыл шаруашылыыны жеке салаларындаы ебек гигиенасы.
ндірістік жне ауыл шаруашылыындаы ебек гигиенасы ебекті гигиенасыны ылыми пні ретінде аралатын е негізгі маызды блімі. Ебек гигиенасыны бл саласындаы міндеті ебек жадайына санитарлы комплекстегі серлерді зерттеу, ебек сипатын жне ебек процесін йымдастыру, жмыскерлерді ебекке абілеттілігін арнаулы салалар бойынша зерттеу жатады.
Осы зерттеулерді негізгі масаты ммкін болатын ндірістегі зияндылыты апайлау, оны жоюды жйелілік шараларын жасау. Бл жерде ксіби аурушылдыты созылмалы жне жіті трлеріні себептерін анытап ана оймай, сонымен бірге жалпы аурушандыты дегейін жоарлатпау себептік жадайларына ммкіндік туызу.
Гигиеналы кзараста, ебек гигиенасын зерттеу барысында, техника-лы процестерді, ндірістік шыл шаралар, рал жабдытар, ебек жадайын жасау, жеке ксіби топтардаы аурушады, уаытша жарамсыздыты да зерттейді. Зерттеу кешендік кштердегі мамандар : ебек гигиенисттері, профпатологтар, химиктер, желдеткішті инженер, жары техниктері, инженер- техниктар т.б мамандар жргізеді.
Техникалы рдістер мен рал жабдытарды гигиеналы анализдеуде негізгі кіл блетін мселелер (зіліссіз, зіліспен) ндіріс процесіндегі сипат, механизациялы жне автоматтандыру процестер дрежесін ебек режимінде, ауаа блінетін зиянды заттар ммкіндігін, агрессивті заттарды тегімен жанасуы, метеожадайлар, шу, діріл, рал жабдытарды орналасуы, ызмет етуге олайлылы, жары орнату ондырылары, санитарды-техникалы ондырыларыны тиімділігі т.б.
ндірістік жаымсыз факторларды кзін біліп аланнан кейін, кбінесе ол факторлар технологиялы кемістіктерден(процесті зілістерінен), жабдытарды бзылуынан (аппарат, агрегат, коммуникация) болатындытан,зиян келтіретін фактілерге санды сипат беру керек. Осындай мселелерді шешу шін негізіне ондай жмыстарды ретке келтіретін дістеме олданып, е маызды деген нысаналара зерттеу жргізу керек. Алынан мліметтер ебек жадайын анааттандыратындай шыл, технологиялы процестерді сол жмыс орнында тзету керек, ал алынан млімет ебек жадайын толы бейнелеуіне туызылан кемістіктерді орта шамасы арылы жргізілуі тиіс. Тіпті оларды натылау шін, сол зиянды серлік жадайды затыы хронометражымен, анша кнде неше рет екені тіркелуі керек. Гигиеналы баа беру шін мліметтер санитарлы норма мен ережеге сай болу керек.
Негізгі кіл аударатыны, ебек гигиенасындаы жмысшылар денсаулыы мен аурушадыына байланысты зерттеу. Ол шін ебекке жарамсыздыы, жмысшыны дрігерге аралуа тініші, кезедік медициналы, диспансеризациясы, дрігерлерді жасаан кмегі т.б арастырылады. Сондытан, арнаулы денсаулы туралы зерттеу жргізу кейбір ауруларды нозологиялы формалары негізгі ксіби топтармен жргізу сынылады. Ке клемде елімізде жргізілетін кешенді механикаландырылан, автоматтандырылан, гигиеналы зерттеулерді енгізу, ндірістегі организм динамикасыны, функционалды жадайыны згеруіне лкен септігін тигізеді.
Жалпы аланда, сауытыру шараларыны ішіндегі кіл аударылатыны, емдеу-профилактикалы кмекті, алдын-ала медициналы кмек крсету-ді, кезедік медициналы тексеруді, барлы осындай йымды жмыстар.
Тиімді сауытыру шаралары, ндірістік ебек арындылыын арттыр-ады.
Техникалы тымдылыпен негізгі гигиеналы талаптар сауытыру, йымдастыру ісінде жетістіктер жйесінде з нтижесін береді.
Осындай істерді атарылуы, тжірибе крсеткендей дрыс жола ойылан санитарлы ережелерді ндірістік жекеше жобалауы арылы ткізілуі. Зерттеу нтижелеріні орытындысында ескерілетіні, жалпы нормативтік материалдар, мысалы, дрыс ндірістік мекемелерде, рал жабдытар мен технологиялы процестерде ережелерге сай жобалау болып табылады. Заман талабына сай азіргі кездегі ндірістік енгізілетін механикаландырылан, автоматтандырылуды компьютерлік жйеде жргізу, ол жмысшылар ебегін жеілдетеді, ебек німділін арттырады. рине ндірістік ебек жадайын жасау лкен рл атарады, ондай жмыстарды атаруда гигиенистер, инженерлер, ебек психологтары мен физиологтары т.б мамандар жмылдырылуы керек.
Ебек жмысын жасартуа ылыми трыда ке клемде нтижелі зерттеулер енгізілуі ажет, жаа ізденіс жолдарын жаластыру, технологиялы инновация керек.