Екі шектен шыушылыты арасындаы орта жол.

Аса мейірімді, ерекше раымды Алланы атымен бастаймын. Барша мада лемдерді Раббысы Аллаа тн. Адамзатты ардатысы Мхаммедке, оны отбасы мен сахабаларына салауат пен слем болай!

Кіріспе

Бізді заманымыз Ислам тарихына мсылмандарды саны те кп боланына арамастан, оларды з діндеріне атысты е надан заман болып кіреді. Наданды тіпті дін негіздеріні зіне де тиіп кетті: адамдарды кбі мсылманды не мсылман ылатынын білмей, этникалы тегі адамны сенімін анытайды деген ойда. Жне сондай бір ынжылтатын, тіпті айылы болан надандыты бір трі – бл діннен шыу (ридда) мселесіндегі білімсіздік.

Кпшілік мсылмандар, тіпті арасында алым деп есептелетіндер де, егер мсылман адам зіне баса бір дінді тадаса ана кпір болады дейді, мысалы, ол католик немесе буддист болуды тадаса, ал егер ол з-зін мсылманмын деп санаса, ол не айтса да, не істесе де, андай нрсеге сенсе де, ол мсылман болып ала береді деп ойлайды.

Бан мысал. Ресейлік ислами сайттарды бірінде былай деп сра ойылды:

Бір сайта тіркелген кезде «Дінііз андай?» деген сраа мені кйеуім «дайа сенбеймін» деген жауап тадады, алайда мені кйеуім – мсылман. Ол бны ртрлі тсіндіреді. «Брібір маызды емес сайт, есімімді де згерттім» дейді. Мені сраым: бл кпірлік пе?».

Шамил Аляутдиновты жауабы:«Ол дінсіз (кпір) болмады, егер де зі сондай болысы келмесе».

ИнналиЛлх у инн илейхи ражиун.

Дінімізде бдан ауіпті болан адасушылыты трін табу иын. йткені адам муртадд (дінінен айтан) болуы ммкін жне муртадд болып ліп кетуі ммкін, ал зі ол жайында ешашан білмеуі де ммкін.

Трт мзхаб ламаларыны арасында діннен шыуды (яни, «ридданы») ш трі болады деген ижм`а бар:

1) Сенімдегі кпірлік. Мысалы, адам Алла Тааланы бастауы бар, немесе Алла Таала ателесу ммкін, немесе Алланы лы бар деп жне т.с.с. сенеді. Егер адам мндайа сенсе, онда ол мсылман болып есептелмейді, тіпті ол бны ауызша айтпаса да жне ол зін мсылманмын деп есептесе де.

2) Амалдаы кпірлік.Бл – аны Ислам дінінен болан нрселерді барлыына атысты кемсіту жне маза ылу, орлау бар амалдар, мысалы, ранды не Ислам бойынша кітаптарды оыса немесе лас жерге тастау. Бл адамды Исламнан шыарады, тіпті ол бл амалдарды ранды немесе толыымен Исламды кемсіту ниетімен жасамаса да. Оны кпірлігіне не латырып жатандыын білуі жне оны з еркімен жасауы керек деген шарттар ойылады. Бл кпірлік болып саналуыны себебі – ол амалды зі Исламды кемсіту болып табылады, тіпті адам бл маынада жасамаса да.

3) Сздегі кпірлік. Бл – сырты маынасы аны кпірліктен тратын жне тек ана сол маынада тсінілетін сздер, мысалы, егер адам: «Мен дайа сенбеймін» деп айтса. Бл сздерді айтан адам трт мзхаб пікірі бойынша кпір болып табылады, тіпті егер ол бны алжыдап айтан болса да немесе олай деп санамаан болса да. Бан ерекшелік жасалатын жадай – егер оны кшпен мжбрлеп айтызса. Бндай сздер кпірлік болуыны себебі – сз иесіні Аллаа жне дінге (Ислама) менсінбеушілік танытуы, бндай кзарас кпірлік болып табылады.

Біз рі арай длелдейтініміздей, бл тсінік – трт мзхаб ламалары арасында кеінен танылан тсінік. Алайда «Ихуанул Муслимин» модернистік аымнытаралуымен бл мселелер кмна ойылды. Мысалы, белгілі Сайид Сабик, «Фи с-сунна» кітабыны авторы: «Егер адам кпір амалды істегенде немесе кпір сзді айтанда оларды сенбей, жрек абылдамай істесе, онда бл Исламнан шыармайды», – деп жазан. Бл пікірді азіргі «Ихуан» аымы таратуда, мысалы Юсуф л-ардауи жне лем бойынша оны соынан ерушілері.

Исламны осы брмалауыны ауіптілігі – кптеген адамдар осы ш трлі кпірді бірінде болуы ммкін жне болуда да. Егер олар тубесіз ліп кетсе, онда Тозата мгі алады жне кнні, кбінде, азіргі заманауи адамдара «Исламды жеілдету» іспетті ниеттерімен, здеріні «птуаларымен» олара тура Тозаа жол салып берген сол «заманауи алымдар» аралайды!

Мндай рекеттер мсылмандарды тадыры жайлы шынайы аморлы жасау болып табылады ма? рине жо, бл тек ана нпсіге жаымды птуалармен толтыратын з алтасыны амын ойлау.

Шамиль Аляутдинов былай жазады:

«Ширк пе лде ширк емес пе, кпір ме, лді жо па... Бл таырыптара млдем араласпауа жне аудармалы кітапшаларды оымауа кеес беремін. Бл біртіндеп сізді жеке иманыыза, психикаыза сер етіп, ой абілетіізді жне дниетанымыызды шектеп оюы ммкін».

Немесе:

«Мен сізге ридда жне кпірлік мселелері жайлы ізденбеуге табанды трде кеес беремін, сіресе аудармалы кітаптар арылы.

Егер бл мселелерді тастамасаыз, онда біраз уаыттан со сізде оршаан адамдармен жне иманыызбен біршама мселелер пайда болу ммкін. Иман жрегіізде глдеген башадан тілііздегі трлі маыналы сз тіркестерге ауысуы ммкін».

Енді бл сздерді шынайы Ислам ламасы имам Усама Мхаммед д-Дим`яти л-Бакриді (. 1300 жылы дниеден ткен) ататы «Хашият и`анат т-талибин» (т. 4, 233-234 б.) атты кітабындаы сздерімен салыстырыыз:

«арапайым адамдар з сздерінде, ол туралы здері білместен-а, кптеген кпірлік сздер олданатынын біл. алымдарды мойнында олара осы сратарды тсіндіріп, жеткізу міндеті жатыр, ммкін сонда адамдар амалдарыны жойылып, мгілік Тозата алмас шін бндай сздер айтудан аула болатын шыар. Бл мселелерді йрену те маызды (яни ридда мселелерін), йткені жамандыты жне оны зиянын білмеген адам, зі білместен, оан душар болады. Барлы жаман істі негізі — білімсіздік, ал барлы жасылыты бастауы — білім».

Екі шектен шыушылыты арасындаы орта жол.

Бгінгі кнде такфир мселесінде екі шектен шыушылы бар. Бірінші топ – бл шектен шыан такфиристтер, олар мсылмандарды жаппай кпірлікте айыптайды: тгел топтарды, елдерді, мемлекеттерді, мзхабтарды жне т.с.с. Бл шектен шыан такфиристтер мына секталы ережеге негізделеді:«Маан арсы шыса, ол – кпір».

Олар здеріні надандылытары мен негізін алаушылар енгізген жаашылдытарыны (яни бидаттарды) негізінде мсылмандарды кпірлікте айыптайды. Бан мысалы, сахих хадистер мен алымдарды сздерімен бекітілген Тауассул мен Истиаса амалдарын орындайтын сопыларды пта табынушылыта айыптау жатады. Бл такфиристер жайлы бріне млім.

Екінші топ – тіпті бл Исламда млдем жо сияты, такфир мен діннен шыу мселелеріне кз жмды, алайда кез-келген беделді фи кітабында бл мселеге мн берілген. Соны салдарынан мсылмана бны – мсылмана андай сз айтуа болмайтынын, андай амал жасауа болмайтынын, андай сенімді стануа болмайтынын ешкім йретіп жатан жо.

Осы екі тсіл де исынсыз жне кемшіліктері бар, себебі фи кітаптарында баяндалан ережелер мен аидалара сай келмейді, демек бл тсілдерді негізге алан алымдар адамдарды адастырып, з–здеріне зиян келтіруде.