Алтын орда кезіндегі ислам діні 1 страница

збек хан билікке келісімен з лысында исламдану дерісін тез рі ыса уаыт ішінде жргізуге тырысты. Екі жылдан кейін Мысыр слтаны Млік н Нсирге жазан хатында збек зіні лысында кпірлерді аз аландыын айтады. Парсы жылнамашысы Муин ад-Дин Натанзи бек хан тсында Дешті ыпша «Аллаа табынан елге айналды» - деп жазады. Осыны нтижесінде лан-айыр ауматаы трік, моол, иран тектес этностарды исламдану дерісі басталды. Кейін оларды негізінде тркі этностары - аза, збек, зірбайжан, татар, ноай, трікмен, башрт, ырыз т.б. алыптасты. Яни, збек ханны басты ебегі Алтын Орданы кшейтіп ана оймай сондай-а ислам дініні еуразияны далалы айматарында ке таралып, жаханды дінге айналуына ыпал жасауында деп білеміз.

XIII асырды соында Ислам діні Шыысхан империясынан блініп шыан Алтын Ордада ресми дін дрежесіне ктерілді. Оианы осылай дамуы тек ана ішкі саясатты иын-ыстау кезінде емес, бірегей идеологиялы мддені алауда жне билік басындаылар мен кшпелі кпшілікті арасындаы арым-атынаса себепші болды. Исламны потенциалын Алтын Орданы билеушілері, сырты саяси міндеттерге жету шін де пайдаланды. Мысалы, діни ынтыматасты скери кшті Мысырдаы ммлкті слтандарымен бірігіп йымдастыруа рсат берді. Оны ылышы Иран ильхандарына арсы баытталды. Ислам айматаы халыаралы саясатта ажырамайтын элемент болып алды. Берке хан басаран кездегі, мсылман тарихында лкен саяси маыздылыты длелі болан, Алтын Ордадаы «діншілдерді жеісі» сияты крсетілгенмен, брібір мемлекет мірінде жне оамды трмыста айтарлытай исламдандыруа келген жо. Ордадаы діншілдерді айтуы бойынша, «Алтын кезе» збекті ханды ран дуірінде (1313-1341) болан. Онда ислам басымдылы жаынан крінді, жергілікті мдениет мсылман табасына аны ие болды, ал басылар мен ламалар (будда дініні сопылары) уына шырады. рбір алтынордалы хан зіні тркіше ойылан атынан баса, араб есімін алып жрді. Тиындара арап айтса, Жнібек Слтан Жалал Ад-Дин Махмд, Бердібек - Слтан Мхаммед, Тотамыс - Слтан Нсір Ад-Дин, т.б. деп аталып жрген.

азастан аумаында ислам дінін ресми дегейге алаш ктерген арахан мемлекеті болатын. Дегенмен, арахан мемлекетіне азастанны барлы территориясы енген жо. Алтын Ордаа сонау Дунайдан Алтайа дейінгі кеістік, азіргі ТМД аумаы толы арады. 1312-1313 жылдардан бастап ислам діні осын кеістіктегі кшті діни-идеологиялы жйеге айналды. Алтын Ордада ресми дін ислам болса, ондаы негізгі мазхаб Орта Азияда, азастанда, Кавказ бен Еділ бойында ке етек жайан ханафи мазхабы болды. Тарихшылар бірауыздан збек хан тсында Алтын Орда мдениеті глденген, скери уаты кшті, халыаралы беделі жоары алпауыт мемлекет болды деп жазады. Дешті ыпша кшпенділері арасында ислам дініні таралуын Орта Азиялы сопыларды ызметімен байланыстырады. Алтын Орда аумаында исламны бірнеше аымдары болан. Соларды ішінде е кп тарааны ханафи мазхабы еді. Ханафитты мазхаб - сунниттік трт мазхабты бірі. Бгінгі тада лемдегі мсылмандарды жартысынан кбі осы ханафи мазхабын станады. Трік тілдес халытарды барлыы дерлік, соны ішінде азатарда да осы дстрлі діни-ыты мектепке жатады. Ханафи мазхабыны блайша ке тарауын Орта Азиялы айматарды сіресе Хорезмні ислам дінін таратудаы лкен рлімен байланыстыруа болады. Бл айма ханафи мазхабыны ірі орталыы болатын. Х асырда ислам дінін 922 жылы алдымен Еділ Блариясы, кейін 960 жылы арахан мемлекеті абылдады. Ал XIV асырды басында Алтын Ордада ислам мемлекеттік дін жарияланып, ханафи мазхабы басты аыма айналды. Алтын Орда хандары ислам дінін абылдап оны мемлекетті мддесінде станды, ал бл тікелей аза хандыына да атысты, йткені, аза елі сол Алтын Орда, А Ордаларды мрагері. Сол себепті Туке ханны "Жеті Жарысында" да мемлекеттік дстрлі діні ислам еді. ыты трыдан азатар з дет-рыптарын шариатпен біріктіре білді. азастандаы исламны тарихы сонау Х асырдан бастау алады. Осы уаыт ішінде ислам аза халы шін дстрлі дін болып келді. Халымыз талай алмаайып заман болса да дстрлі дінін сатап ала алды. Келер жылы Алтын Ордада ислам дініні мемлекеттік дін болып жариялананына 700 жыл толалы отыр. азастан Алтын Орданы мрагері ретінде осы іске бас болып, бауырлас Татарстан, Башртстан, збекстан, т.б. тркітектес бауырларымызды тартуымыз керек. Дін істері агенттігі мен МДБ аясында конференциялар, семинарлар ткізілуі тиіс. Бл іс-шараа отанды алымдармен оса ТМД-ны дін айраткерлерін, тарихшыларын тартуымыз керек. Бл келелі датаны мемлекеттік трыда атап тсек нр стіне нр болар еді.

20 Арабтар тарихи аренаа шыып, араб-мсылман мдениеті стем болан дуірде тріктер бастапыда Батыс Трік аандыы, Тргеш, арл аандытары, ал кейіннен Карахан мемлекетіне біріккен болатын. Тргештерді дуірлеуі кезінде-а арабтар мен тріктер арасында белгілі жрежеде арым-атынастар орын аланына арамастан (В.В. Бартольдты айтуы бойынша бл дуірде арабтар тріктерді “мдени” (отырышы) аудандара шапыншылытарын тойтарып ана отырды,олар трік аандарыны ордаларына дейін, яни далаа ішкерлеп кірген жо), араб-трік мдени байланыстары, негізінен аланда арлтар дуірінде басталып, ал арахандар дуірінде зіні е шарытау шегіне жетті.

Орталы Азияа арабтарды келу жолдары мселесіне келетін болса, арабтар тркілер жеріне тікелей жаулап алу жорытарын жасамаандыын крсетуіміз керек. йткені халифат билеушілері, крген саясаткерлер бола отырып, ежелден-а жауынгер халы ретінде аты шыан тркілерді кшпен зіне баындыра алмайтынына кзі жетті. ІІ-ІІІ . Араб халифаты мен Тркі аанаты бсекелес кштер ретінде бейбіт атар мір срді. Орталы Азия жерінде жргізген арабтарды жалыз шайасы – Талас тбіндегі шайас тркілерге арсы емес, керісінше, тркілермен бірлесе отырып ытайа арсы баытталды.

746 ж. Жетісу жеріне Алтай мен Тарбаатайдан арлтар келіп оныстанан еді. Ішкі крес-тартыстан, сондай-а арабтармен болан за айастан Тргеш аандары брыны дірет-уатынан айрылып алан болатын, сондытан да олар арлтара лайыты арсылы крсете алмады. Осы аймата белсенді саясат жргізіп жатан ытай империясы бл жадайды з пайдасына асыруа тырысты. Оны Шыыс Тркістандаы улиі Као Шиен-Чи 748 ж. з скерін Суяб аласына аттандырады да, оны басып алып, ойрандайды. Шашты иесі лтіріліп, оны баласы арабтардан кмек срайды. 751 ж. Талас жанындаы Атлах аласы тбінде аббасилерді скербасы Зияд ибн Салих пен ытай олбасшысы Као Шиен-Чи арасында зор арпалыс болады. Бл атыысты нтижесінде ытай скері жеіліске шырайды. Тарихшы Ибн л-Асирді мліметтері бойынша: “Талас маындаы шайаста ытайлытар обай жеіліс тапты: 50 мы адам (100 мынан) аза тауып, 20 мы ттыдалан.

Талас маындаы шайасты Орталы Азия халытарыны тадыр-талайында лкен тарихи мні болды. Ол “Танды ытайды Орта Азия істеріне олсушылыына шек ойды” жне тркі халытарыны мдени бадары жайлы мселесін мсылман ркениетіні пайдасына шешіп берді. Соы жылдары Талас маындаы шайас жааша трыдан (ркениеттілік трысынан) арастырыла бастады. Бл шайаспен байланысты барлы наты оиаларды астарында тркілер жерінде ткен исламны иыршыысты (ытай) ркениетпен орасан зор атыысуыны тере мдени-тарихи задылыын кре білу керек. Осы кезде Монолия мен Алтайдан Жетісу жеріне келіп, бл аймата з стемдігін орнатуа тырысып жатан арлтарды Талас шайасында арабтар жаына шыуы, оларды айматаы саяси ауалды зерттеп біліп, тріктер шін басты ауіп ытайдан тніп транын дрыс тсінгенінен болса керек. ытай ркениетімен салыстыранда ислам рениті универсализмні шын мніндегі лгісі болды, онда рбір лт, рбір кіші-гірім мдениет зіні дербестігін сатады. ран халытарды рухани бірлікке шаырды. Ислам алаш рет тркі тілді халытарды ішінде арлтарды абылдааны жне жаа ркениетке басаларынан брын таратыланы белгілі. В.В. Бартольд “арлтар ислам дінін халиф Махдиді (775 – 785 жж.) тсында-а абылдай бастады” – дейді [48]. Сондай-а зерттеуші М. Блтай да: “775 – 875 жж. Аралыында арл аандыы ха дін Исламды абылдап, ел арасында мсылманшылы сенім ке тарай бастады. алаларда мешіттер салынып, медреселер ашылды” – деп крсетеді ріктер арасында исламны кеінен тарауы, В.В.Бартольд атап крсеткендей, Орта Азияда иранды саманилер улеті билік ран кезден басталады. Саманилер арабтар бастаан “дін жолындаы асиетті соысты” одан рі жаластырып, лі де болса ислам дініне тпеген тріктерге арсы жорытарын бастады. 839-840 жж. Саманилерді билеушісі Нух ибн асад испиджаба жоры жасап, аланы баындырды, сйтіп жзімдіктер мен егістіктерді оршап, амал трызды. 859 ж. оны аасы Насыр І ахмед Ибн Асад Шауарды жаулап алды. Фарабты мсылмандарды олында боланы туралы Ибн хордабекті: “Фарабты бас аласы Кедерде мсылмандар мен трік-арлтарды жасатары болды”, — деген млметі длел бола алады. Тек ІХ . аяында ана, атап айтанда, 893 ж. Талас ірі басып алынды. Сол кезде Жетісуда билік ран арл мемлекетіні ааны Олша адырхан з ордасын Тараздан ашара кшіреді де, саманилерге арсы соыс рекетін жргізе береді. арл аандыы дуірінде, негізінен, Отстік азастан жеріні аз ана блігінде араб стемдігі орныады. Бл осып алынан аудандарды халы мсылман улеттеріні орта раны “дін жолындаы креске” тартылады. Мндай соыса атысу мемлекет тарапынан ынталандырылып отырыланын айта кету керек. “Мауереннарда Испиджаптан баса харадж салыы салынбаан бірде-бір ала жо”, — дейді л – Истахри. Испиджаб аймаыны андай да болмасын ашалай салытан басталуы – дін жолындаы креске ынталандырудан туындаса керек. Испиджаб, сондай-а, араб деректерінде “дін шін соыс оргыпы” деп крсетіледі. Х асырды географтары онда азилерді (дін жолындаы крескерлер) те кп боландыы атап айтады.

21) Исламда мейрам ретінде екі айт — Ораза айты мен рбан айт, Арафат кні жне Ташриты ш кні бекітілген. Пайамбар Мединелік адамдар бір мейрамды тойлаанын кргенде былай деген:

Ораза айт[деу]

Рамазан айындаы оразаны аяталаннан кейінгі Шуул айыны бірінші кні Ораза айт (араб.: — 'ид л-фитр) деп аталады. Бл кні мсылмандар мешітте жиналып жамаатпен Айт намазын оиды. Ораза стауа тыйым салынан кн^[3].

рбан айт[деу]

рбан айт (араб.: — 'ид л-адха) Зул-хижжа айыны оныншы жлдызы. ажылыты аяталуына байланысты мсылмандар Айт намазын оып, рбанды шалатын кн. Бл кні ораза стауа болмайды^[4].

Мулид (араб.: ) — араб тілінде «туан кн, туан жер» маынасын білдіреді^[5]. Мхаммед пайамбар мен оны сахабалары тойламаанмен, мулид кейбір мсылман елдерінде Пайамбарды мірбаянын оумен, оан арнап ле жазуменен аталып тіледі. Мулидті ижри VII асырда Сирияны Ирбиль мекеніні мірі Мзаффар д-Динні бйрыымен тарихта алашы рет атап ткен^[6]. Кейбір мсылмандар бл амалды Ислам дініне атысы жо бидат пен Иса пайамбарды туан кнін тойлайтын христиандара еліктеу деп санайды, себебі бл амал ран мен Сннетте мір етілмеген, соан оса алашы мсылмандар оны істемегені белгіліИслам дініндегі мереке кндеріАшура кні, араб. жыл басы, мхаррам айыны оны. Бл кні Пайамбарлар зор апаттан ктыландытан, Мхаммед (с.а.у.) Пайамбар мен оны сахабалары осы кнді мбарак санап, ораза стаан;

1. ижра кеші, сафар айыны 12-кеші, осы кеште Мхаммед (с.а.у.) Пайамбар хазіреті бу Бкір екеуі Меккеден шыып, раби л-ууал айынын 12-сінде Мединеге баран. Бл елеулі тарихи оианы мгі есте сатау шін мсылмандар хижрадан бастап жыл санайтын болды;

2. мулид кеші, Мхаммед (с.а.у.) Пайамбар раби л-ууал айыны 12 кні дниеге келген. Осы кні кллі лем мсылмандары хазіреті Пайамбарды туан кнін аса елеулі трде ттыгап, мулид оиды;

3. раайп кеші, ражб айыны алашы жма кеші. Мхамммед (с.а.у.) Пайамбарды кесі Абдолланы мина ханыммен йленулеріні бірінші кеші;

4. мираж кеші, ражб айыны 27-кеші. Бл кеште хазіреті Пайамбарды кокке котерілу окиасы болан. Бес уаыт намаз сол кештен бастап парыз болды;

5. барат кеші, шабан айыны 14кеші, рауиат бойынша, бір жылды жоспар осы кеште белгіленді. Сондытан осы кеш ізгі болып саналады;

6. фатых Мекке. Мхаммед (с.а.у.) Пайамбар 12 мы Ислам скерімен Меккені кпірлер колынан алып, абаны пттардан тазартан Рамазан айыны 21-кні;

7. адыр тні - Рамазан айыны 27-тні, осы тнде Кран Крім тскен. Сондытан осы тнні асиеті мы айдан арты деген аят бар. Сол шін мсылмандар осы тнді те рметтеп, адыр тнін кзетіп откізеді;

8. «идл фытыр» - шуул айыны бірінші кнінен басталып ш кнге ласады. Рамазан айындасталан ораза ашылып, ауыз ашар жасалып, айт на- мазы окылып, пітір садаасы берілуі ужіп;

9. «идол з-хииата». рбан айты. Зу-лхпджа айыны оныншы кнінен басталып ш кнге жаласады. рбан айт намазы окылу, крбан шалу ужіп болып саналады. Бл кндерде Меккеде миллиондаан мсылмандар ажылы міндеттерін орындайды;

10. «Тшрик» кндері деп аталатын зу-л-хиджа айыны 11, 12, 13-кндері. Бл кндерде зу-л-хиджаны тоызы арафа кніні та намазынан басталып, оныншы кні жне тшри кніні соы кнгі екінті намазыны соына дейін 23 намазды парызынан кейін ткбір тшрик оылады;

11. р жма кні мсылмандар шін зор мереке кні болып есептеліп, жма намазы оылу парыз болып саналады. Бл кндерде мсылмандар мешітті мнараларына андал жаып, жиналып ибадат жасайды. Сонымен атар бларды ішінен ауыз ашар айт (ораза айт) жне рбан айтты райсысы ш кннен аталып тіледі.

Иманны шарттары.

1 - шарт: Аллаа иман келтіру. Бл шарт иманны мына мселелерін зіне амтиды:

Алла Тааланы раббылыына яни, Оны Раббылыы - Жаратушы, жаратылысындаы істерді Мегерушісі рі ондаы з мірін жргізуші екендігіне сену.
Алла Тааланы - Или(1) яни, Оны шынайы дай екендігіне, ал Одан зге лшылы ылынатындарды бекер екендігіне сену.
Аллаты есімдерімен сипаттарына иман келтіру. Бл дегеніміз - Алла Тааланы з кітабымен Оны пайамбары Мхаммедті (Ол кісіге Аллаты игілігі мен слемі болсын) сннетінде келгені бойынша Аллаты кркем есімдерімен жоары сипаттарыны бар екендігіне сену.

2 - шарт: Періштелерге иман келтіру. Періштелер - Аллаты рметті лдары. Алла Таала оларды жаратанда, олар Аллаты ибадатына беріліп, таатына(2) бой сынан еді. Алла Таала олара р трлі ызметтерді тапсырды. Періштелерді ішінде Жебрейіл періште бар, Алла Таала оан зі алаан пайамбарына уахиды(3) жеткізуді тапсырды. Ал, Микаил періште болса, жабырды жаууымен сімдіктерді шыуына міндеттелген. Сол сияты, оларды арасында Исрафил періште бар, ол иямет кні адамдар айта тірілерде ср(4) руге міндеттелген. Жне періштелерден малакул-Маут яни, "лім періштесі" бар. Ол адамдарды жанын алуа міндетті.

3 - шарт: Кітаптара иман келтіру. Алла Таала з елшілеріне тура жол, жасылыа жне ізгілікке толы кітаптарды тсірген еді. Тсірілген кітаптарды кейбірі бізге белгілі, олар:

Таурат - Алла Таала оны Мса пайамбарымыза тсірді. Бл Исраил рпатарына тсірілген кітаптарды е лысы еді.
Інжіл - Алла Таала оны Иса пайамбарымыза тсірді.
Забур - Дуіт пайамбарымыза берілді.
Ибраим пайамбарымызды нсалары.
асиетті ран Крім. Алла Таала ранды елшілерді аырысы, пайамбарымыз Мхаммедке (Ол кісіге Аллаты игілігі мен слемі болсын) тсіріп, брыны тскен кітаптарды барлыыны кімін жойды. йткені ран Крім барлы жаратылыстара иямет кніне дейін айа ретінде алуы шін Алла Таала бл кітабыны саталуын з міндетіне алды.

4 - шарт: Пайамбарлара иман келтіру. Алла Таала з пенделеріне елшілерін жеберген еді. Олрды алашысы Нх пайамбар болса, аырысы Мхаммед (Ол кісіге Аллаты игілігі мен слемі болсын) пайамбарымыз . Барлы пайамбарлар, Мриям лы Иса болсын, Узейір болсын, барлыы Аллаты жаратан пенделері. Жне де оларда Раббыа тн ерекшеліктерді біреуі де болмаан. Олар тек пайамбарлы берілген Аллаты лдары. Алла Таала Мхаммед (Ол кісіге Аллаты игілігі мен слемі болсын) пайамбарымызды барша адамзат баласына аыры пайамбар ылып жіберіп, одан кейін бірде-бір пайамбар келмейтінін хабарлады.

5 - шарт: Аырет кніне иман келтіру. Аырет кні - Алла Таала адамдарды мгі рахат немесе мгі азапа алулары шін абірлерінен айта тірілтіп, барлы жаратылыстарды алдына жинайтын айта тірілту кні. Яни, аырет кніне иман келтіру дегеніміз - лімнен кейін болатын абір сынаы, оны рахатымен азабына жне абірден кейінгі айта тірілу, махшара(5) жиналып есеп беру, одан кейін жаннат жне тозаты бар екендігіне сену.

6 - шарт: Тадыра иман келтіру. Тадыр дегеніміз - Алла Таала біліміні озаны мен даналыын жргізуі бойынша барлы болмыстарды лшеп, малтарды жаратанына иман келтіру. Бны барлыы Аллаты біліміне белгілі, Оны асындаы "лаухуль махфузда"(6) жазылан. Сондытан болмыстаы бар рбір нрсе Оны алауы мен йаруы жне жаратуы бойынша бар болады.

23) Пайамбарымызды ысаша мірбаяны

Сйікті пайамбарымыз (с..с.) 571 жылды 20-суірі, дйсенбі кні Меккеде дниеге келді. кесі – Абдулла, анасы – мина.
Дниеге келген шаында зыр жгіріп ызмет еткен йелдер: Шифа, Фатима, олара мм йман да олабыс жасаан. Оларды айтуынша, пайамбарымыз (с..с.) туыларда й іші нра толып кеткен. Сйікті пайамбарымыз (с..с.) Ибраимні (.с.) дасын алан, Иса (.с.) пайамбар оны келетіндігін алдын ала сйіншілеген, анасы мина оны тсінде крген.
Пайамбарымыз (с..с.) туылмай трып, кесі ауырып кз жман. Мдинада жерленген. Сондытан ол кесін кре алмады. Трт жасына дейін ст анасы Халиманы, одан кейінгі екі жыл з анасы минаны олында сті. Алты жасында анасы мина оны туан-туыстарын аралатып, кесіні абірін зиярат етіп айту шін Мдинаа апарды. Пайамбарымызды (с..с.) атасы Абдулмтталибты шешесі Слма мдиналы боландытан, сол жата туыстары тратын. кесіні абірі наашы аасы Нбианы ауласында еді. Хазреті мина баласымен бірге кйеуі Абдуллаты абірін зиярат етті. Хазреті Пайамбарымыз (с..с.) туыстарымен танысып айтты. айтып келе жатып буа атты жерге жеткенде мина анамыз ауырып айтыс болады. Сйегі сонда ойылды. Осы сапара бірге шыан мм йман пайамбарымызды (с..с.) Меккеге келіп, атасыны олына табыстайды.
Алты жасынан сегіз жаса дейін атасы Абдумтталибты трбиесінде болды. Атасы лер алдында кесіні бауыры бу Тліпті йін паналауды сиет етеді. Ккесіні ойларын баып, зыр жгіріп йдегі жмыстара да олабыс тигізеді. Он ш жасынан бастап саудаа араласып, ерекше адалдыымен кзге тседі.
Жиырма бес жаса келгенде хазреті Хадиша( р.а.) анамыза йленді. Ол кезде Хадишаны жасы ырыта еді. Оан йленерде пайамбарымызды (с..с.) ел ішінде сенімділігі мен танымалдыы лкен рл ойнайды.
Отыз бес жасында абаа тасты оюа таласан тайпалар арасын татуластырды. діл трелік етті. Оларды арасында ттаналы тран атыысты болдырмады.
Пайамбарымыз (с..с.) ыры жаса жаындаанда елден жыра кетіп, жаратылысты тылсым пияларына оашада ой жіберуге мартты. Ара-тра Хира тауындаы гірге барып-труды детке айналдырды. ыры жаса толан 610 жылды Рамазан айында Жбірейіл (.с.) періште арылы уахи жолымен е алашы «Оы! Жаратушы Раббыны атымен оы!» деген аяттар тсті. Осыдан барып Жаратушы тарапынан оан «Пайамбарлы» міндет жктелді.
Пайамбарымызды (с..с.) шаыруымен Ислам дінін алашыларды бірі болып хазреті Хадиша (р.а.), ли (р.а.), Харислы Зйд (р.а.) жне бу Бкір (р.а.) абылдады. Артынша хазреті Оспан (р.а.), Ауфлы Абдуррахман (р.а.), бууааслы Саад (р.а.), Талха (р.а.) мен Збйрлер (р.а.) тілін климаа келтіріп мсылман болды. Алашыда Пайамбарымыз (.с.) жне оан ергендер пта табынушылар тарапынан кп иынды крді. Тіпті хазреті Ясир мен йелі Смйя Алла жолында жанын иып, алашы шейіт болды. Білл (р.а.), бу Фуаа (р.а.), ратлы Хаббаб (р.а.) секілді ер кісілер мен атар ммі Абис ( р.а.), Нхдия (р.а.) мен Зиннира (р.а.) секілді йел мсылмандарды да басына айы блты йірілді.
Пайамбарлыты алтыншы жылы Хамза (р.а.) мен Омар (р.а.) сияты наыз аарман ер жрек кісілер Исламды абылдады. Сол жылдары кейбір мсылмандар Алла елшісіні рсатымен Эфиопияа кшті. Пта табынатындар мсылмандарды ошаулап жртпен араласуа шектеу ойып, ртып жіберуді айла-шарысын жасап баты. Олармен сауда жасауа, араласуа ата тыйым салды. Бл ш жыла созылды. Пайамбарлыты оныншы жылы хазреті Хадиша (р.а.) мен бу Тліп атар кз жмды. Дін дшпандарыны зорлы-зомбылыы тіптен арта тсті. йткені, олар беделді де, абыройлы пайамбарымыза (с..с.) кп олдау крсеткен жаындары еді. атты айыран Пайамбарымыз(с..с.) зіне олдау іздеп Тайыф аласына барды. Біра, тайыфтытар оны келеке етіп таспен атылап, сті-басын ан-жоса етті. Шаар сыртындаы тауды паналап ре аман алды.
Осындай аса иын- ыстау кезеде пайамбарымызды (с..с.) мірінде «Мираж» оиасы орын алды. Алла тааланы зырына барып, оны біратар бйрытарын тікелей зінен естіп-біліп айтты. «Исра» сресіні 22-39 аяттарында айтылатын 12 бйры та осы тні тскен болатын.
иындытарды ешайсысына мойымай Аллаты елшісі (с..с.) Исламды уаыздауды жаластыра берді. Арада бір-екі жыл ткенде «Ааба анттары» абылданды. Артынша-а, Алла тааланы аян беруімен пайамбарымызды (с..с.) нсауымен мсылмандар Меккеден Мдинаа кшті. Хижра жыл санауы осылай басталан болатын. Жртты соында Расулымыз (с..с.) асына бу Бкірді (р.а.) ертіп Меккеге жол тартады. Пта табынушылар оларды ізін кшелеп Суір гіріне дейін уып барады.