Азастандаы тыйым салынан діни йымдар

«Асбат-л-Ансар» 1985 жылы Ливанда Сайд аласы маында «Айн л-Хильва» палестиндік штаб-птерінде шейх Хишам Шрей-ди негізін алады. Топ жасырын жадайда ызмет етеді. Оны ызметіні негізгі трі «терроризмді саудалау» болып табылады, яни тапсырыс бойынша акциялар ткізу жне баса экстремистік йымдара арнайы дайындытан ткен содырларды сыну. «Мсылман аайындар» оамыны негізі 1928 жылы аланды. за жылдар бойы «аайынды» ранны «асиетті соыс» туралы негізгі станымдарына сйеніп, айындалан идеологиялы ілімі болан емес. Тек 1980-1990 жылдары оама кірген барлы йымдар уахабизмді бірттас идеология ретінде абылдады, ол з кезегінде оларды бірігуін біршама амтамасыз етті. Негізгі ызметі: содырларды тарту жне даярлау, лемні біратар айматарында арулы атыыстара атысу, сепаратистік элементтерге идеологиялы, скери жне аржылы кмек крсету. «леуметік реформалар оамы» – Эль-Кувейттегі штаб-птері бар йым (Кувейт). кіметтік емес айырымдылы йым мртебесі бар, айырымдылы бадарламаларына ара сйей отырып «Мсылман аайындар» оамыны ислам мемлекеттеріні зайырлы кіметтерін ирату сияты басты масатын ала жылжытады. «Талибан» ультраконсервативті радикалды озалысын 1994 жылы пакистанды бір топ колледж студенттері алыптастыран, оны мшелері негізінен отстік Ауанстанны андаарындаы пуштундар. Талиптер елде барлы «мсылман емес нрселерді», оны ішінде мдениетті жоюды фанатикалы саясатын жргізеді. Мселен, 2001 жылы Бамиан ырасындаы ЮНЕСКО-ны бкіл адамзатты Будда статуясын иратуы. «Боз Гурд» – бл 1948 жылы Тркияда пайда болан радикалды пантркілерді скери йымы. 1968 жылы «лы идеалистік бірлестік» жне «Тркілік демократиялы идеалистік бірлестіктерді федерациясы» деген екі жартылай скери йымдармен бірікті. алыптасан альянс бадарламалы негіздері сіре лтшылды станымдарына сйенетін лтты озалыс Партиясына згерді. «л-Каида» («База») – 1988 жылы Ауанстанда Усама бен Ладен негізін алады. Масаты – лемде «мсылманды мемлекетті орнату». азіргі уаытта «л-Каида» бтаталан халыаралы рылыма айналан: лемні ешандай «ысты нктесіндегі» оиалар оны аржылы немесе басалай атысуынсыз болмайтыны дерекке айналан. «Орталы Азия можахедтер жамааты» халыаралы террористік йымы «л-Каиданы» рылымды салаларыны бірі болып саналады. Зады емес скери рамалара аржылы кмек крсетеді, содырларды даярлауа атысады жне оларды «лемні ысты нктелеріне» жіберумен айналысады. «Лашкар-и-Тайба» – уахабшыл баыттаы пакистанды скери лакестік топ, 1990 жылы ауанды шет айма Кунарда негізі аланды. йымны басты масаты – Орталы Азия мемлекеттеріне, баса мемлекеттерді мсылманды айматарына зіні сер ету ауымын кеейту болып табылады. «Шыыс Тркістан ислам партиясы» – ткен асырды 90-жылдарды басында алыптасан ХР САР йыр трындарыны скери діни-саяси йымы. Масаты – Шыыс Тркістан туелсіз ислам мемлекетін алыптастыру. йымны негізгі ызметі блдіруші жне насихатты жмыса баытталан. «збекстанны ислам озалысы» (1995 ж.) – йымны іс-рекеті збекстанда жне баса ТМД елдерінде лакестік діни йымдарды алыптастыруды масат ойан шетелдік клерикалды орталытармен баытталады жне демеушіленеді. Жаын арадаы масаттар: диверсия жасау, террорлы актілер, скери актілерді жоспарлау жне жргізу, шекараларды арандату, кепілдікке стау арылы збекстандаы ішкі саяси жадайды трасыздандыру. ару мен есірткіні контрабандалауда атысу. «Хизб-ут-Тахрир-аль-Ислами» 1950 жылдарды басында Палестинада алыптасты. Егер бірнеше жылдар брын ол туралы скери жихадты йымдастыру бойынша ашы рекеттерді арастырмайтын рылым деп айтатын болса, енді эмиссарларыны есімдерін террорлы актілерді жасаумен тікелей байланыстырылады. «Хизб-ут-Тахрир» зін бірттас теократиялы мемлекет – халифат – халифат-ты алыптастыруды масат еткен саяси партия деп есептейді. Оны мшелеріні мтылысы – «бгінгі тада бкіл лемді билеп тран дінсіздерді стемдігінен толы азат болу». «Аум Сенрике» (азіргі уаытта «Алеф») – Жапонияда 1984 жылы дниеге келген діни секта. Оны идеологиялы базасыны негізінде адамдарды психикалы жне физикалы денсаулыына нсан келтіретіндей жне лтіруге дейін баратын антилеуметтік идеяларды насихаттайтын аса реакциялы культ жатыр. «Шыыс Тркістанды азат ету йымы» Тркияда 1996 жылы пайда болды. ХР САР жне Орталы азиялы мемлекеттерді ауматарында скери крес пен террорлы актілерді жасау арылы дербес мемлекеттерді алыптастыруды масат етеді. Оларды мшелері сепаратистік идеяларды насихаттаумен, арулар мен жарылыш заттарды сатып алумен жне контрабандамен, жаа мшелерді з атарына тартумен жне оларды халыаралы террористік йымдарды лагерлерінде оытумен, те атыгез содырлы актілермен жне азаматтарды лтірумен айналысады. «Крдтік халыты конгресс» («Крдтік жмысшы партиясы») 1978 жылы алыптасты жне содырлы рылымдары бар скери-саяси йым болып табылады: Крдістан азат ету лтты майданы (ENRK), Астаналы кек алушы тобы, Крдістан халыты азат етуші армиясы (ARGK). Партияны раны ретінде «бірттас, туелсіз, демократиялы Крдістанды» алыптастыру жарияланды. «Халифат сарбаздары» – Р ауматарында жихад жасау масатында 2011 жылы жазда азастан азаматтары Ринат Хабидолла, Орынбасар Мунатов жне Дамир Зиалиевтар алыптастыран исламистік топ. «Халифат сарбаздары» кейбір апараттара сйенетін болса, онда ол елдегі саяси орнытылыты трасыздандыруды масат еткен азастандаы терроршыл рекеттерді жасауа жауапты И рылымды блімдеріні бірі болып саналады. Атырау алалы сотыны 2011 жылы 25 арашадаы шешімі бойынша бл йым терроршыл деп танылды жне азастан аумаында оны ызметіне тыйым салынды.