Сыныпты диагностикалы картасын дайындау дістемесі
Диагностика:стаздарды педагогикалы шеберлігін р тарапынан зерделеуге;аралы жне соы нітижелерді діл баалауа;шыармашылы ызметті дамуына олайлы жадай жасауды болашаын белгілеуге;жымны оу-трбие жмысын жетілдіруді арасында р малімні педагогикалы шеберлігін жетілдіру бадарламасын белгілеуге;дістемелік жмысты йымдастыру кезеінде ксіби білім алуа бір-біріне кмектесу ана емес, дістеме топтар, жас стаз мектебі, озы тжірибе мектебінде педагогтарды психологиялы тілтабысушылыын еске алуа;ылыми-дістеме жмысын жалпы мдениетті ой-рісімен тыыз амтамасыз етуге;дістеме жмысын тиімді жоспарлауды амтамасыз етуге ммкіндік береді. Педагогикалы жымны диагностикалы картасын жасау шін «жымдаы психологиялы ахуал», «Білемін жне олымнан келеді» атты педагогтарды ксіби кзарасын зерттейтін тесттер, «Педагогтарды ксіби зырлылыы» атты диагностикалы сауалнама, стазды жмысындаы иындытарын зерттеу, жаашылдыты олдануа стазды ксіби дайындыын зерделеу жне т.б. диагностикалы тсілдер олданылады.Зерттеу жмыстарыны нтижесінде стаздарды ш дегейге блдік:тменгі (интуициялы);орташа (ізденушілік);биік (шеберлік).
Мектептегі дістеме-ылыми жмысы жетістігіні крсеткіші – білім беру дерісіні дегейі.Оны критерийлері ретінде:оушыларды осы мектепте оып жатанына анааттанулары;оушыларды мектепке берген жоары баалаулары;педагогтарды ксіби беделдеріні биіктігі;педагогтар мен оушыларды тіл табысу дегейі;ата-аналарды мектепке деген сыйлаушылыы;ата-аналарды, оущыларды, мектеп тлектеріні кмек крсетуге рдайым дайын болулары;педагогтар мен оушыларды шыармашылыа бейімді болуы;мектепті сйікті стазы болу шін стаздарды ксіби шыа жетуді масаттау;жекелеп жне дегейлеп оытуды ммкіндіктерін олдана білу;сабатаы жне сабатан тыс, сыныпты жне сыныптан тыс ызметтерді байланыстыра білу;педагогты азіргі уаытты трлі білім беру дістерін траты олдана білуі табылады.Бгінгі кні мектеп жымыны атарып жатан ылыми-дістемелік жмысы тереінен білім сапасын арттыруа ыпалын крсетуде.
2. Жаняны кинетикалы суреті тесті.
«Отбасыны кинетикалы суреті» тестісіТест зерттеленетін баланы оианы субъективті абылдау туралы мол апарат береді. Ол баланы отбасы мшелереніе атынасын, сурет салушыны рейлендіретін отбасылы арым-атынастарды, зіні отбасындаы орнын алай абылдайтынын айындайды.
Бл тестті олданан кезде есте сатау керек, р сурет баланы отбасын абылдауы ана емес, оны арым-атынастарды талдауа, айта ойлануа кмектесетін творчестволы жмысты нтижесі. Бл маынанда отбасы суреті азіргі кездегі отбасы трін емес, болашатаы атынасын крсетеді.
Тест 2 бліктен трады: отбасы суретін салу жне суретті салып боланнан кейін гімелесу. Тестті орындау шін балаа бір пара ааз, алам жне шіргіш ажет.
Зерттелушіге нсау: «Отбасыны суретін сал, отбасыны рбір мшесі бір нрсемен айналысан болсын». алан наты сратара ешандай нсауларсыз жауап берген жн. Мысалы: «Салуыа болады, зіе алай наса, алай салы келсе».
Сурет салу кезінде баланы айтан р бір сзін жазып отыру керек, оны мимикасын, олдарыны имылын жне сурет салу ретін жазып отыру керек.
Сурет салынып біткеннен кейін, баламен келесі жйе бойынша гімелесу ажет:Суретте кім салынан жне отбасыны р мшесі не істеп тр;Отбасы мшелері ай жерде оиды немесе жмыс істейді;йде трмысты міндеттер алай таратылады;Баланы отбасыны р мшесімен арым-атынасы андай
ЖКС интерпретациясы кезінде келесі кріністерге назар аударылуы керек:отбасы суретіні рылымын талдау;отбасы мшелерін жеке сурет ерекшелігін талдау;сурет салу процесін талдау.
Отбасы суретіні интерпретациясыны рбір крінісін толы талдайы.Бала отбасы мшелерін толыымен салмайды. Ол жанжалды атынаста болан отбасы мшелеріні суретін салмайды. Отбасы мшелеріні орналасуы оларды зара арым атынасын крсетеді. Кейбір кездері отбасы мшелеріні арасына олара кедергі болатын бір заттар суреті салынады. Отбасы мшелеріні бірігіп ызмет істеуі оларды жаымды арым-атынаста екендігін крсетеді. Кейде бірнеше отбасы мшесі бірігіп ызмет істейтіні бейнеленеді. Бл отбасында ішкі топтасу бар екендігін крсетеді.
Отбасыны суретін салан кезде, кейбір балалар зін параты астыы жаында бейнелейд. Бл балада бір жетіспеушілікті барын крсетеді.
Кейбір суреттерде адамдар емесе заттар, кп жадайда жиаз суреттері басым болады. Блда баланы отбасы жадайымен мазасыз екендігін крсетеді.Бала суретте е алдымен зі жасы кретін отбасы мшесін бейнелейді. Егерде бала біреуді натпайтын болса, оны суретте толытырмай, кейде негізгі дене мшелерін салмай бейнелейді.
Егер бала атынасы жанжал немесе рейлі болатын болса, ол суретте арым-атынасы дамымаан отбасы мшесін штрихтап салады. сас жадайларда шіру жне айта салуды ааруа болады.
Сурет салуды бірнеше трін байауа болады, ол жасы кіші балаларда ерекше байалады, бір стильде кесі мен аасы, екінші стильде анасы мен пкесі бейнеленеді. сіресе шаш пен киім бейнеленуі ерекшеленеді. Баланы зіні бецйнесін салу, зін кімге теейтіні крінеді жне ол баланы жынысына тебе-те.
Сурет салу процесін талдау баланы отбасылы арым-атынасы жнінде апарат беріп ана оймай, оны жмыс стилін де крсетеді. Мектеп оушылары мен жеткіншектер сурет сала алмайтындыын айтса, оны тсінуге болады. Психолог балаа тсіндіруі тиіс, бл тапсырмада суретті демі салу масат емес, отбасы мшелеріні ызметін ойлап табу масат.
Кптеген сылтаулар, олмен салан суретін жабу, бл баланы зіне зі сенбеуін, ересек адамнан кмек ажеттілігін крсетеді.
Бала зі жасы кретін отбасы мшесін бірінші салады. Бір тланы салар алдында біраз зіліс те болады. Кейбір жадайларда бл баланы ол отбасы мшесіне негативті атынасын білдіруі ммкін. Тсінік берген кезде баланы отбасы мшелеріне деген арым-атынасы айтылуы ммкін, біра тестті орындау кезде психолог баламен гімелеспеуі жн.
ЖКС шін санды маалар жйесі растырылан. 5 симптомдар айындалады:
1) олайлы отбасылы жадай; 2) рейлік; 3) жанжалды; 4) зін толытырылмаанын сезіну; 5) отбасы жадайындаы дшпанды.
Балдар сомасы аншалыты кп болса, соншалыты белгіні айын боланы. Белгіні айындалуы 0 ден 3 ке дейін мааланады. Алынан нтижелер психолог шін психокоррекционды жмыса жне бала мен отбасын ары арай диагностикалауа негіз болады.